3 Książki o astronomii lornetkowej

PostYossarian | 17 Lis 2009, 23:10

Chciałbym w tym temacie przedstawić 3 znane mi podręczniki do obserwowania nieba za pomocą lornetki. W przyszłości (mam nadzieję) dopiszę coś o "Binocular Astronomy" autorstwa C. Crossen i W. Tirion, niestety nadal czekam aż do mnie trafi zza oceanu :( Opisy zamieszczam głównie by nie kupować dość drogiej literatury w ciemno. Choć każda z tych książek jest godna polecenia dla fanów lornetek, obejmują one nieco inne aspekty naszego hobby dobrze jest więc wiedzieć czego się spodziewać.

Stephen Tonkin, Binocular Astronomy - Książka obejmuje bardzo wiele aspektów związanych z obserwowaniem nieba przez lornetkę. Bardzo dużo miejsca poświęcone jest tutaj: budowie lornetki, podstawom z zakresu sposobu działania pryzmatów i soczewek w lornetce, często spotykanym wadom optycznym które lornetkom mogą towarzyszyć. Autor opisuje jak dbać o sprzęt , czym kierować się w zakupie i jak oszacować sprawność lornetki. Opisany i sfotografowany jest sposób rozkręcania i kolimowania lornetek, jednak dość ogólnikowo (sam autor raczej nie zachęca do dłubania w lornetkach, pokazuje raczej co gdzie jest i jak się rozkręca). Dwa, dość krótkie rozdziały poświęcone są: sposobom trzymania lornetek by ustabilizować obraz (wraz z zdjęciami), statywom i technikom obserwacyjnym - dają one podstawowe pojęcie na temat tego jak poprawić efekty obserwacji używając averted vision (patrzenia nie wprost? nie wiem jak się tą technikę określa po polsku?) czy dbaniu o regularny oddech (wstrzymywanie oddechu zmniejsza ilość tlenu a mniej tlenu = mniej czuła siatkówka). Ponad 150 stron to czarno-białe mapki z ciekawymi obiektami które da się zobaczyć na niebie przez lornetkę. Pierwsze 50 mapek wraz z poradami dedykowane jest do lornetki 50mm kolejne 100 dla lornetki... 100mm. Ze wstępu do tego rozdziału wynika, że do ich obserwacji autor używał lornety o parametrach 37x100. Szczerze mówiąc znacznie ciekawsze (i przydatniejsze) byłyby wg mnie mapki ze wskazaniem obiektów obserwowalnych w dobrych warunkach przez lornetki z zakresu 15x70 - 20x80. Podsumowując książka ciekawa, dająca sporo wiedzy na temat samego urządzenia, którym obserwujemy. Zaletą książki jest fakt, że nie trzeba na nią czekać tygodniami, można zamówić ją i kupić w wersji elektronicznej, jeśli oczywiście czytelnikowi nie przeszkadza taka forma przekazu :)

Lukę wiedzy na temat obiektów obserwowanych czyli naprawdę szczegółowy opis mgławic, galaktyk gwiazd i planet (temat ten prawie w ogóle nie jest poruszony przez Tonkina) wypełni z całą pewnością druga pozycja: Touring the Universe Through Binoculars. Harrington głównemu tematowi książki Tonkina, czyli sprzętowi do obseracji poświęca zaledwie kilkanaście stron skupiając się na metodycznym i szczegółowym opisie obiektów niebieskich. Mamy tu alfabetycznie uszeregowane opisy konstelacji wraz z najciekawszymi obiektami jakie możemy w nich zaobserwować, i rozdziały o planetach, słońcu, księżycu. Książka zdecydowanie godna polecenia do poszerzenia wiedzy na temat zjawisk obserwowanych i chętnie po nią sięgam by dowiedzieć się czegoś nowego, jednak trzeba uczciwie powiedzieć, że na polskim runku wydawniczym jest pozycja w równie ciekawy sposób opisująca co można zobaczyć na niebie, mianowicie "Niebo na weekend" której autorem jest P. Rudź. Zaletą książki Harringtona dla fanów lornetek jest fakt, że autor stara się wymieniać obiekty głównie obserwowalne przez typowe lornetki astronomiczne o parametrach 7x50 -10x50 i w komentarzach do zjawisk często zaznacza, przez co powinno się dany obiekt obserwować.

Dla fanów lornetek o małym powiększeniu i dużym polu widzenia polecam trzecią pozycję autorstwa G. Seronika "Binocular Highlights" mamy tu 4 rozdziały odpowiadające okresom 3 miesięcy, w których zawarto kolorowe mapki z 99 obiektami obserwowalnymi przez lornetki o parametrach zbliżonych do 10x50 (autor często pisze przez co dany obiekt widział i zdarza się, że są to jeszcze mniejsze szkła) Książka szczególnie godna polecenia początkującym obserwatorom, na kolorowych mapkach dobrze i wyraźnie zaznaczone jest, co powinno być widoczne w polu widzenia lornetki o parametrach 10x50mm. (Pole widzenia lornetki zaznaczone jest ciemniejszym okręgiem na mapie) Każdy z obserwowalnych obiektów jest ciekawie i szczegółowo opisany, dając podstawową wiedzę, głównie na temat jasnych obiektów z katalogu Messiera. Sporą zaletą książki jest sposób jej wykonania - każda mapka wraz z opisem zajmuje jedną stronę, kartki zaś nie są zszyte lecz zbindowane, co pozwala na wygodniejsze używanie podręcznika w terenie. Dodatkowo w zestawie znajdują się 4 mapy nieba, każda do odpowiedniego rozdziału. Ogólnie to bardzo fajny starter dla amatora astronomii i powinien być dołączany do lornetki 10x50 Nikona w zestawie:).

Mam nadzieję że rzuciłem odrobinę światła (cóż za astronomiczna metafora:) na te książki, odezwę się jeszcze jak już dojdzie wyczekiwany klasyk Crossena i Tiriona by podzielić się wrażeniami.
 
Posty: 34
Rejestracja: 15 Lis 2009, 15:13

 

Postskymacho2 | 29 Maj 2010, 10:49

Yossarian, a co z obiecaną astromaniakom recenzją książki Crossena i Tiriona "Binocular Astronomy" ?
Czyzbyś miał problem z jej sciągnięciem ? Jeśli tak, to polecam firmę "A.B.E. Marketing":
http://www.abe.com.pl/html/polish
Czeka się co prawda dość długo, ale cena jest niewygórowana.
teleskop: refraktor Soligor RT - 1000 / 3.7" E
okulary 1.25": PL 32, 25, 15, 9, 6 mm
filtry 1.25": Orion V-Block, Orion VPF, Antares ALP, planetarne
lornetki: Nikon AEx 10x50, AVII 7x35, SsEx 8x25; Soligor ANV 10x50; Prinz 10x50
 
Posty: 1037
Rejestracja: 01 Lip 2007, 13:32
Miejscowość: Kraków

PostYossarian | 06 Cze 2010, 22:29

Miałem poważny problem z jej zakupem niestety i w desperacji zamówiłem Sky Vistas: Astronomy for Binoculars and Richest-Field Telescopes. Właśnie, korzystając z długiego weekendu się przez nią przedzieram i jak tylko skończę spełnię obietnicę :)
 
Posty: 34
Rejestracja: 15 Lis 2009, 15:13

 

PostYossarian | 29 Lip 2010, 00:08

Kilka uwag o Sky Vistas: Astronomy for Binoculars and Richest-Field Telescopes autorstwa Craiga Crossena i Geralda Rhemanna

Niestety trudno porównać mi treść tej książki z pierwszą czy drugą wersją Binocular Astronomy, gdyż ani jednej ani drugiej nie miałem w ręce. Znane mi są opinie na temat Binocular astronomy bardzo wysoko to dzieło oceniające, natomiast nie potrafię powiedzieć jak duże są różnice w treści pomiędzy Sky Vistas a Binocular Astronomy.

Co do samej książki Sky Vistas, uważam, że jest to książka nie tylko dla amatora astronomii lornetkowej, ale i amatora astronomii w ogóle. W bardzo przystępny sposób wyjaśnione są tutaj kwestie pozwalające na głębsze zrozumienie obserwowanych zjawisk i metod ich klasyfikacji, mierzenia etc. Właściwie cały pierwszy rozdział książki to bardzo przystępne wprowadzenie do astronomii, z wyjaśnieniem sposobów mierzenia odległości gwiezdnych, jasności obiektów, kolorów gwiazd. Autorzy opisują po kolei własności: gwiazd, gromad kulistych i otwartych, mgławic emisyjnych, planetarnych, refleksyjnych i ciemnych oraz galaktyk i gromad galaktyk. Wprowadzenie to czyta się z prawdziwą przyjemnością, daje ono/odświeża/wzbogaca podstawową wiedzę o obiektach astronomicznych, leżących poza układem słonecznym - należy to podkreślić, bowiem nie ma tu szczegółowych informacji na temat planet i ich satelitów znajdujących się w obrębie układu słonecznego.

Kolejny rozdział poświęcony jest gromadom otwartym, uszeregowanym porami roku.
Obiekty obserwowalne są tu szczegółowo opisane, często także zobrazowane za pomocą fotografii. Autorzy opisując obserwowalne obiekty w gromadach otwartych często zaznaczają, jeśli są one obserwowalne z lornetek 7x50 i 10x50 (często pojawiają się np. informacje ile gwiazd można zobaczyć w danej gromadzie w lornetce). Drugim bardzo często przywoływanym narzędziem astronomicznym jest niestety lornetka o dość rzadko spotykanych, by nie powiedzieć egzotycznych parametrach: 15x100, aczkolwiek wspominana jest także lornetka 25x100. Informacje pojawiające się w tekście na temat sprzętu, pory roku i obiektów sprawiają, że rozdział o gromadach oraz trzeci rozdział, poświęcony mgławicom i Drodze Mlecznej pozwalają lepiej zaplanować własne obserwacje w oparciu o wyniki długotrwałych obserwacji wykonanych przez autorów przed wydaniem książki uwzględniając zasięg sprzętu o średnicy 50mm i 100mm. Można więc Sky Vistas przeczytać od deski do deski, można też, sięgać po nią planując obserwacje na kolejne pory roku.

Kiedy już znudzą nam się gromady otwarte i mgławice, mamy jeszcze na deser rozdziały czwarty (poświęcony galaktykom) i piąty, poświęcony gwiazdom, gromadom kulistym i mgławicom planetarnym. Sam autor przyznaje jednak, że o ile łowienie galaktyk za pomocą lornetek jest jak najbardziej wskazane, to gromady kuliste do efektownych w małych przybliżeniach nie należą. Ponownie, często w tekście pojawiają się adnotacje dotyczące sprzętu (10x50 i 15x100) Galaktyki nie są już jednak podzielone porami roku lecz uszeregowane

na 5 grup:
1. przynależność do Grupy Lokalnej
2. Galaktyki w okolicy Grupy Lokalnej
3. Galaktyki w Lwie
4. Galaktyki w Pannie
5. Pozostałe Galatyki widoczne na wiosnę.

Ogólnie, otrzymujemy dokładny opis ponad 60 galaktyk wraz z informacjami na temat możliwości ich obserwowania przez lornetki o powiększeniach 7-25 i średniach obiektywów 50- 100. Na końcu książki mamy także wygodny indeks wszystkich opisanych w książce obiektów.

Podsumowując, otrzymujemy bardzo fachowo przygotowane wprowadzenie do astronomii, uwzględniające własności obserowanych obiektów (odległości gwiezdne i jasność obiektów, tabele temperatur gwiazd, własności i charakterystyki mgławic) i bardzo dokładny opis obiektów obserwowalnych lornetką lub małym teleskopem. Książka jest ilustrowana zdjęciami, w mojej wersji, niestety cz-b. wielu opisywanych obiektów. Szczerze mówiąc, gdyby była ona moim jedynym źródłem wiedzy o obiektach obserwowalnych przez lornetkę, wolałbym zamiast tych zdjęć trochę mapek, (tutaj opisywana przeze mnie wcześniej książka Tonkina ma przewagę, oferując mapki obiektów do lornetek 50mm i 100mm). Podobnie jak książka Harringtona o astronomii lornetkowej, autorzy SKy Vistas skupiają się wyłącznie na tym, co można obserwować na niebie, bardzo niewiele (zaledwie kilka akapitów) miejsca poświecając technikom obserwowania (Autorzy tłumaczą brak tych informacji stwierdzeniem, że pojawiły się one już wcześniej w Binocular Astronomy Crossena i Tiriona).
W efekcie otrzymujemy bardzo ciekawą pozycję, którą określiłbym mianem podręcznika dla średnio-zaawansowanych lornetkowców. Dostajemy dużo ważnych i podstawowych informacji o niebie, gwiazdach, galaktykach i mgławicach, bardzo szczegółowy opis będący wynikiem obserwacji autorów, na pewno jednak nie jest to książka wyczerpująca temat obserowania nieba przez lornetkę, a pozycja, zakładająca już pewne podstawowe umiejętności obserwacyjne. Osobiście, podobnie jak w przypadku książki Tonkina, boli mnie luka pomiędzy stwierdzeniami o obserwowalności obiektu przez lornetkę 50mm i lornetkę 100mm. W chwili obecnej najbardziej chyba rozpowszechnionymi lornetkami w astronomii amatorskiej poza klasyczną 10x50

są lornetki o średnicy obiektywów 70-80mm z powiększeniem dookoła 10x/15x/20x i wiedza na temat potwierdzonego "trafienia" słabej galaktyki lornetką 70mm przez doświadczonego astronoma pod ciemnym niebem byłaby cennym uzupełnieniem pozycji na temat astronomii lornetkowej i pozwalałaby lepiej planować obserwacje.

Zdecydowaną wadą książki, oczywiście w przełożeniu na polskie realia jest jej cena, która w chwili obecnej wynosi od 80 do 100 dolarów. Przy założeniu że to nasz cały budżet na literaturę astronomiczno-lornetkową, można za to kupić paczkę składającą się z: Pocket Sky Atlas, Touring the Sky... Harringtona, Binocular Highlights Seronika i Binocular Astronomy Crossena i Tiriona... wyjdzie około 85 dolarów bez przesyłki. Jeśli kwestia finansowa nie stanowi jednak problemu, wydaje mi się, zę Sky Vistas to bardzo cenna i pomocna pozycja pozwalająca na lepsze przygotowanie do własnych obserwacji, opisująca praktycznie wszystkie obiekty Deep Sky dostrzegalne przez średnie i duże lornety.

Pozdrawiam, Yossarian
 
Posty: 34
Rejestracja: 15 Lis 2009, 15:13

 

Użytkownicy przeglądający to forum: Brak zarejestrowanych użytkowników oraz 10 gości

AstroChat

Wejdź na chat