Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny

Wiadomości, wydarzenia, kalendaria​, literatura, samouczki, Radio...

PostPaweł Baran | 14 Sty 2021, 09:02

Niebo w styczniu 2021 - Zobacz Merkurego!
2021-01-13/
Tegoroczne polowanie na Merkurego czas zacząć! Nasi widzowie wiedzą już, że jest to najtrudniejsza do zaobserwowania spośród planet dostrzegalnych gołym okiem. Poszukiwaniu Merkurego sprzyjają okoliczności, bowiem obecnie jest on jedyną planetą widoczną nad wieczornym horyzontem. Jak ją zobaczyć na własne oczy - o tym opowiada nasz filmowy kalendarz astronomiczny. W kalendarzu także o wędrówkach Księżyca wśród ciekawych obiektów, a także zagadka ; ) Zapraszamy!
Po zachodzie Słońca czekamy mniej więcej do godz. 17:00, aż niebo ściemnieje na tyle, byśmy na jego tle, nisko w kierunku pd-zach. poszukali całkiem wyraźnego punktu. Potrzebujemy przejrzystego powietrza i płaskiego widnokręgu. Planeta znajduje się na wysokości ok. 5 stopni kątowych, czyli kciuka uniesionego do góry na wyciągniętej przed siebie ręce. Komu się nie uda na pierwszy rzut oka, może sięgnąć po lornetkę i przeczesać horyzont wzdłuż pd-zach. linii. Sukces gwarantowany, bo Merkury świeci jak gwiazda pierwszej wielkości.
Łatwiejszym wyzwaniem wydaje się zrobienie zdjęcia Merkuremu. Szukamy odpowiedniego widoku, stawiamy aparat ze standardowym obiektywem na statywie, kadrujemy, ustawiamy ostrość oraz parametry ekspozycji i za pomocą wężyka spustowego lub pilota wyzwalamy migawkę. Planeta z pewnością utrwali się na zdjęciu jako całkiem jasna kropka.
Najlepszy czas na podziwianie Merkurego wypada od 20-go do 27-go stycznia około 17:00. Nie zwlekajmy z obserwacjami! Planeta krąży najbliżej Słońca, toteż najszybciej zmienia swe położenie na niebie i jasność. W ostatnich dniach stycznia 2021 Merkury osłabnie na tyle, że gołym okiem raczej go już nie zobaczymy...
Dodatkową atrakcją będą przeloty Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) w części nieba zajmowanej przez Merkurego. 22-go i 24-go stycznia kilka minut po 17:00 ujrzymy jak zza pd-zach. horyzontu wolno wyłania się wyraźny punkt świecący niemrugającym światłem, który majestatycznie sunie ku górze. To własnie ISS. Hitem będzie wieczór 26 stycznia kiedy stacja przeleci tuż obok Merkurego (oczywiście tylko z perspektywy ziemskiego obserwatora). Być może komuś w Polsce uda się zaobserwować nawet "muśnięcie" planety przez ISS! Dokładny czas jest zależny od miejsca obserwacji, a podaje go witryna www.heavens-above.com.
Merkuriańskie łowy możemy rozpocząć już wieczorem 14 stycznia pół godziny po zachodzie Słońca kiedy planecie towarzyszy młody Księżyc po lewej. Niestety, oba obiekty są ekstremalnie nisko nad widnokręgiem, więc dostrzec je szalenie trudno. Łatwiej jest następnego wieczora. Księżycowy sierp wznosi się o wiele wyżej, a i Merkury poprawia swoją pozycję na niebie.
W kolejnych dniach Srebrny Glob odbywa zaś bardzo ciekawą wędrówkę spotykając Neptuna wieczorem 17 stycznia; tę planetę można dostrzec przez dużą lornetkę lub niewielki teleskop. 21 stycznia nasz satelita w pierwszej kwadrze dołącza do Marsa i Urana; Czerwoną Planetę z łatwością ujrzymy gołym okiem, a Urana - bez trudu przez lornetkę. Dwa wieczory później Księżyc znajduje się między Hiadami a Plejadami; wprawdzie dość mocno już rozświetla niebo, ale obie gromady gwiazd z pewnością da się zobaczyć. Na koniec miesiąca Srebrny Glob dołącza do pary Bliźniąt 27 stycznia oraz gwiezdnego Żłóbka, czyli gromady M44 (wieczór później). Będzie to zarazem pełnia Księżyca, więc jego blask bardzo przeszkodzi w śledzeniu koniunkcji z niepozorną gromadą gwiazd. Oby tylko pogoda nam nie przeszkadzała... Powodzenia na astro-łowach!
Piotr Majewski
NIEBO W STYCZNIU 2021 | Zobacz Merkurego!
https://www.youtube.com/watch?v=JSTnYQz ... e=emb_logo

https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/ni ... -merkurego
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w styczniu 2021 - Zobacz Merkurego.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 25 Sty 2021, 12:09

Spojrzenie w lutowe niebo 2021
2021-01-25.
„Gdy luty z błyskawicami, prędka wiosna przed nami"
Staropolskie przysłowie oddaje nasze głębokie nadzieje na wczesną wiosnę, chociaż z wieloletnich obserwacji wiemy, że trzeba się jednak przygotować na lutowe kaprysy aury. Natomiast możemy nieco precyzyjniej coś powiedzieć o „pogodzie kosmicznej”, czyli o tym, co nas czeka w tym miesiącu na firmamencie Z drugiej strony od samego tytułu „lutowe niebo” każdemu robi się zimno, a przysłowiowe ciarki przechodzą po plecach. W czasie pandemii pozostaje nam na szczęście optymistyczne spojrzenie na nieboskłon. W tym najchłodniejszym, a zarazem najkrótszym miesiącu roku w Małopolsce przybędzie dnia ponad półtorej godziny. Słońce, choć wciąż jeszcze przebywa na południowej półkuli nieba, to mimo wszystko systematycznie pnie się po ekliptyce coraz wyżej i wyżej, przez co dnia nam znacząco przybywa.
Planety
Z początkiem tego miesiąca Słońce w Krakowie wschodzi o godzinie 7.13, a zachodzi o 16.34, zatem dzień będzie trwał 9 godzin i 21 minut. Natomiast ostatniego dnia lutego wschód Słońca nastąpi o godz. 6.25, a zachód o 17.20 - długość dnia wyniesie już 10 godzin i 55 minut; dzień będzie zatem dłuższy od najkrótszego grudniowego dnia roku o 2 godziny i 50 minut. W czwartek 18 lutego Słońce wstępuje w znak Ryb. W tym miesiącu wykazywać może nieco podwyższoną aktywność magnetyczną w swoim 25 cyklu. Trzeba się liczyć z możliwością pojawienia się dużej, aktywnej grupy plam na jego tarczy, lub też zjawiskiem nagłego wyrzutu plazmy w przestrzeń międzyplanetarną.
Księżyc
Ciemne, bezksiężycowe noce, dogodne do obserwacji astronomicznych, wystąpią na przełomie pierwszej i drugiej dekady miesiąca. Kolejność faz Księżyca będzie następująca: ostatnia kwadra - 4 II o godz. 18.37, nów - 11 II o godz. 20.06, pierwsza kwadra - 19 II o godz. 19.47 i pełnia 27 II o godz. 09.17. W perygeum (najbliżej Ziemi) znajdzie się Księżyc 3 II o godz. 20, a w apogeum (najdalej od Ziemi) będzie 18 II o godz. 11. Ponadto warto odnotować, że Księżyc w swej wędrówce po nieboskłonie zbliży się 20 II do Aldebarana, najjaśniejszej gwiazdy w Byku, a 26 II do Regulusa, najjaśniejszej gwiazdy w Lwie. Co ciekawe, obie te koniunkcje wystąpią w dobrym czasie obserwacyjnym, bo około godziny 21.
Widoczność planet
Merkury kryje się w promieniach Słońca i będzie go można dostrzec dopiero w drugiej połowie miesiąca, nisko na porannym niebie. Wenus również zażywa kąpieli w promieniach Słońca i pojawi się dopiero w połowie maja na wieczornym niebie. Natomiast czerwonawy Mars widoczny będzie przez cały miesiąc na zachodnim niebie, w pierwszej połowie nocy, goszcząc w gwiazdozbiorze Byka. Jowisza wraz z jego gromadką księżyców, oraz Saturna z pierścieniami, będzie można obserwować na porannym niebie dopiero od połowy miesiąca. Pod koniec lutego obie planety będą poprzedzać wschód Słońca, wespół z Merkurym, prawie o godzinę. Zaś wieczorem, nad południowo-zachodnim horyzontem, w gwiazdozbiorze Barana, możemy dostrzec przez lunetę planetę Uran. Neptun, goszczący w Wodniku, już w połowie lutego zniknie w promieniach zachodzącego Słońca, aby pojawić się nam na porannym niebie, ale dopiero końcem marca.
Inne zjawiska
W tym miesiącu nie „przewiduje się” bogatych deszczy meteorów, chociaż 24 lutego przypada maksimum mało aktywnego roju, promieniującego z okolicy „delty” w gwiazdozbiorze Lwa. Księżyc, podążający wtedy do pełni, będzie nam w tym czasie przeszkadzał w nocnych obserwacjach. Mimo to luty – choć krótki – będzie dość interesujący dla miłośników obserwacji nieba.
Zachęcam Państwa do wieczornych lub wczesnoporannych spacerów, a przy okazji środy popielcowej, 17 lutego, spójrzmy w niebo, pamiętając jednocześnie o staropolskim przysłowiu: „Czasem luty tak się zlituje, że człek na bosaka w pole wędruje"

Opracowanie: Adam Michalec, Elżbieta Kuligowska
Źródło: MOA w Niepołomicach, 2 stycznia 2021
Na zdjęciu: Księżyc. Aldebaran i Mars nad Krakowem - 20 II 2021. Źródło: Stellarium.
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/sp ... niebo-2021
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Spojrzenie w lutowe niebo 2021.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 06 Lut 2021, 09:30

Niebo w lutym 2021 - Gwiezdne Walentynki
2021-02-05.
Zimowa aura sprzyja różnym czarom-marom na niebie... Właśnie tak zaczął się luty 2021. 01-go wczesnym popołudniem nad Toruniem ukazało się halo słoneczne z wyraźnymi słońcami pobocznymi oraz górnym łukiem stycznym. W meteorologii halo oznacza pogorszenie pogody, ale dla nas niech będzie zwiastunem jeszcze ciekawszych zjawisk, np. światła zodiakalnego czy młodego Księżyca. Warto też zaplanować walentynkowy spacer pod rozgwieżdżonym niebem, które opowiada niejedną miłosną historię... ; ) Zapraszamy!
O zjawisku światła zodiakalnego swego czasu pisaliśmy dość szczegółowo, ale warto wrócić do tematu, bowiem w pierwszej połowie miesiąca jest realna szansa na jego podziwianie. Potrzebujemy płaskiego, odkrytego horyzontu w kierunku zachodnim, bezchmurnego nieba oraz dużej przejrzystości powietrza. Firmament musi być wolny od Księżyca i jasnych obiektów, jak np. ubiegłoroczna Wenus, my zaś musimy znaleźć się z dala od sztucznych świateł. W takich warunkach mamy świetną okazję ujrzenia słabej stożkowatej poświaty skierowanej w lewo ku górze od miejsca, gdzie zaszło Słońce. Najlepszy czas na zaobserwowanie światła zodiakalnego wypada 1,5 godziny po zachodzie Słońca.
Śpieszmy się, bo mamy czas tylko do Walentynek, kiedy wieczorny nieboskłon opanuje młody Księżyc. Zakochani będą mieli do czego wzdychać, a nad nimi rozegrają się miłosne historie utkane z gwiazd... Na przykład taka: dawno, dawno temu w Etiopii panowali: król Cefeusz i królowa Kasjopeja. Kasjopeja była próżna – do tego stopnia, że uznawała się za najpiękniejszą kobietę na świecie. Gdy dowiedziały się o tym nimfy morskie, poprosiły swego ojca – Posejdona – by ukarał Kasjopeję. Ten zesłał więc na krainę Cefeusza morskiego potwora – dziś symbolizowanego przez gwiazdozbiór Wieloryba. Cefeusz postanowił przebłagać bogów, a wyrocznia podpowiedziała mu, że król musi poświęcić potworowi swą córkę – Andromedę. Andromeda została przykuta do skały, lecz w ostatniej chwili uratował ją Perseusz jadący na skrzydlatym koniu – Pegazie. I tak wszyscy znaleźli się na firmamencie.
Po Walentynkach Księżyc rusza na liczne spotkania. 17 lutego widzimy go w koniunkcji z Uranem. Dzień później dołącza do Marsa - akurat w czasie, kiedy na Czerwonej Planecie ląduje flotylla statków z Ziemi; trzymamy kciuki za powodzenie misji! 19 lutego (w urodziny Mikołaja Kopernika) Księżyc w pierwszej kwadrze znajduje się między Hiadami a Plejadami. Nocą z 23 na 24 lutego Srebrny Glob jest w koniunkcji z Bliźnętami, a następnej nocy zagląda do Żłóbka zarazem zakrywając gwiazdę Assellus Borealis z konstelacji Raka ok. 03:40 rankiem 25 lutego. Dzień później wieczorem Srebrny Glob dołącza do Regulusa - najjaśniejszej gwiazdy Lwa.
Luty zakończy się pełnią - jeszcze nie Superksiężyca, ale blisko, coraz bliżej... Czystego nieba!
Piotr Majewski
NIEBO W LUTYM 2021 | Gwiezdne Walentynki
https://www.youtube.com/watch?v=Ail_ECp ... b_imp_woyt

https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/ni ... walentynki
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w lutym 2021 - Gwiezdne Walentynki.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 08 Lut 2021, 22:27

Niebo w drugim tygodniu lutego 2021 roku
2021-02-08. Ariel Majcher
Wraz z drugim miesiącem roku zaczął się dość martwy sezon w astronomii na północnej półkuli. Planety Wenus, Jowisz i Saturn przebywają blisko Słońca i są niewidoczne. Również planeta Merkury po maksymalnej elongacji w trzeciej dekadzie stycznia zniknęła w zorzy porannej i na jej ponowne pojawienie się na naszym niebie trochę trzeba będzie poczekać. Został tylko nie zawsze widoczny Księżyc oraz planety Neptun i Uran. Jednak pierwsza z wymienionych planet jest już blisko spotkania ze Słońcem i zanim zrobi się ciemno, zbliża się ona bardzo do linii horyzontu. Stąd jej obserwacje są bardzo trudne. Księżyc dąży obecnie do nowiu, przez który przejdzie w czwartek 11 lutego tuż po 20 naszego czasu. Niestety ze względu na niekorzystne nachylenie ekliptyki do porannego widnokręgu w pierwszej części tygodnia Srebrny Glob zginie w zorzy porannej. Za to wieczorem ekliptyka wznosi się wysoko, a zatem po nowiu wędrujący blisko niej Księżyc szybko nabierze wysokości i już w sobotę 13 lutego da się go dostrzec o zmierzchu nisko nad zachodnim widnokręgiem. Dobrze jeszcze widoczne są wędrujące przez gwiazdozbiór Barana planety Uran i Mars.
Na wieczornym niebie po zmierzchu nad widnokręgiem przebywają trzy planety Układu Słonecznego: najbliżej Słońca znajdujący się Neptun oraz wędrujące dalej na północny wschód planety Uran i Mars. Pierwsza i najsłabiej świecąca z planet około godziny 18:00 (nieco ponad godzinę po zachodzie Słońca) zajmuje pozycję na wysokości zaledwie 10° nad widnokręgiem i znika za jego linią
godzinę później. Stąd jej warunki obserwacyjne są już bardzo słabe i na jej dostrzeżenie (oprócz teleskopu) potrzebna jest przejrzysta atmosfera. Neptun dąży do spotkania ze Słońcem 11 marca i żegna się z niestety z nami. W marcu planeta przeniesie się na niebo poranne, ale tam nachylenie ekliptyki do nieboskłonu jest niekorzystne i na wyłonienie się Neptuna z zorzy porannej trzeba poczekać mniej więcej do połowy czerwca.
Na pożegnanie Neptuna czeka spotkanie z Księżycem. Jak już pisałem we wstępie, w czwartek 11 lutego naturalny satelita Ziemi przejdzie przez nów i w sobotę 13 lutego pojawi się na krótko na niebie tuż po zachodzie Słońca. O godzinie podanej na mapce Księżyc zajmie pozycję na wysokości 5° nad zachodnim widnokręgiem, prezentując sierp w fazie 4%. 5° na północ od niego (na godzinie 1 względem Księżyca) znajdzie się tego wieczora planeta Neptun, świecąca blaskiem +8 magnitudo, przez co o tej porze nie da się jej dostrzec bez teleskopu.
W niedzielę 14 lutego o tej samej porze Księżyc wzniesie się na wysokość 15°, a zniknie za widnokręgiem dwie godziny później. W niedzielę sierp Srebrnego Globu zgrubieje do 9%. W jego najbliższym otoczeniu nie ma jasnych gwiazd, gdyż Księżyc właśnie opuścił wnętrze charakterystycznego prostokąta gwiazd 4. i 5. wielkości na południowo-zachodnich krańcach gwiazdozbioru Ryb, składającego się z gwiazd 27, 29, 30 i 33 Psc. Najbliższej jasnej gwieździe, Deneb Kaitos (lub inna nazwa Diphddzie), zabraknie do Księżyca ponad 15°.
Gdy niebo się już ściemni, wciąż dobrze widoczne są planet Uran i Mars. Obie wędrują obecnie przez gwiazdozbiór Barana, jednak druga z planet szybko zbliża się do granicy Barana z Bykiem, do którego niedługo wejdzie. Pod koniec drugiej dekady stycznia Mars przeszedł blisko Urana. Obecnie, prawie miesiąc po tym spotkaniu, oddalił się od siódmej planety Układu Słonecznego na odległość ponad 12°. Planeta Uran o godzinie podanej na mapce wznosi się na wysokość przekraczającą 40°, a zatem jej warunki obserwacyjne są nadal dobre. Uran świeci blaskiem +5,8 magnitudo i na ciemnym niebie można próbować dostrzec go nieuzbrojonym okiem, lecz na pewno na jego poszukiwania warto zabrać ze sobą choćby lornetkę, która znakomicie ułatwi zadanie. Planeta znajduje się niecałe 2,5 stopnia na południowy wschód od świecącej z bardzo podobną jasnością gwiazdy 19 Arietis, którą można wykorzystać do porównywania jasności planety, a także do oceniania tempa przesuwania się jej względem gwiazd tła.
Planeta Mars wędruje także przez gwiazdozbiór Barana, zbliżając się systematycznie do Byka. Planeta porusza się już bardzo szybko, w ciągu tygodnia pokonuje na niebie prawie 4°. W niedzielę 14 lutego Mars zbliży się do Plejad na odległość 10°. Jasność i rozmiary Czerwonej Planety cały czas zmniejszają się. Do niedzieli 14 lutego jasność Marsa zmniejszy się do +0,7 wielkości gwiazdowej, średnica jego tarczy spadnie zaś do 7″. Niestety oznacza to, że do dostrzeżenia jakichś szczegółów marsjańskiej tarczy trzeba używać coraz większych powiększeń w teleskopach (i najlepiej jednocześnie coraz większego lustra/obiektywu), a co za tym idzie, rośnie zależność obrazu Marsa w teleskopach od stabilności atmosfery.
Położenie Neptuna i Księżyca w drugim tygodniu lutego 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: Stellarium

Położenie Urana i Marsa w drugim tygodniu lutego 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: Stellarium

https://news.astronet.pl/index.php/2021 ... 2021-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w drugim tygodniu lutego 2021 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w drugim tygodniu lutego 2021 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w drugim tygodniu lutego 2021 roku3.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 17 Lut 2021, 19:28

Niebo w trzecim tygodniu lutego 2021 roku
2021-02-17. Ariel Majcher
W środkowej części lutego dominującym obiektem na nocnym niebie stanie się Księżyc. Nachylenie ekliptyki do wieczornego widnokręgu na przełomie zimy i wiosny jest bardzo dobre, stąd dążący do I kwadry Srebrny Glob (przejdzie przez nią w piątek 19 lutego przed godziną 20 naszego czasu) bardzo szybko osiągnie dużą wysokość nad widnokręgiem i mimo małej fazy zacznie zachodzić bardzo późno. W połowie tygodnia rosnący sierp Księżyca minie dwie planety Układu Słonecznego: w środę 17 lutego minie Urana, dzień później zaś — Marsa. Obie planety są wciąż dobrze widoczne na ciemnym niebie, czego niestety nie można powiedzieć o pozostałych planetach, które przebywają blisko Słońca i giną w jego blasku. Samo Słońce we wtorek 16 lutego opuściło gwiazdozbiór Koziorożca i przeszło do gwiazdozbioru Wodnika, w którym spędzi następne 25 dni.
Księżyc zaczął tydzień na pograniczu gwiazdozbiorów Wieloryba i Ryb, niecałe 2° od gwiazdy 5. wielkości 20 Ceti. Od nowiu Księżyca minęły 4 dni i faza jego tarczy zdążyła urosnąć do 15%. O tej porze roku nachylenie ekliptyki do wieczornego widnokręgu jest bardzo dobre, a zatem Srebrny Glob już w momencie zachodu Słońca wznosił się na wysokość ponad 30°. Trzy godziny później (pora pokazana na mapce) jego wysokość zmniejszyła się do około 8°. Tarcza Srebrnego Globu zniknęła za horyzontem kolejną godzinę później.
Następnego wieczora faza księżycowej tarczy zwiększyła fazę do 23% i zbliżyła się na mniej więcej 20′ do kolejnej gwiazdy 5. wielkości ν Psc.
W środę 17 lutego tarcza naturalnego satelity Ziemi dotrze na pogranicze gwiazdozbiorów Wieloryba i Barana, nieco ponad 3° na północ od gwiazdy 4. wielkości ξ2 Ceti i jednocześnie prawie 3,5 stopnia na południe od planety Uran. Tej nocy księżycowa tarcza zwiększy fazę do 32%, a o godzinie podanej na mapce dla tego dnia zajmie pozycję na wysokości ponad 20°. Uran natomiast świeci obecnie z jasnością +5,8 wielkości gwiazdowej i na pewno bliskość jeszcze nie tak jasnego Księżyca nie ułatwi jego odnalezienia. Oba ciała Układu Słonecznego znikną z nieboskłonu mniej więcej o 23:30.
Drugą część tygodnia Srebrny Glob zacznie od spotkania z planetą Mars w gwiazdozbiorze Barana. W czwartek 18 lutego faza Księżyca zwiększy się do ponad 40%, a około godziny 22 zbliży się do czwartej planety Układu Słonecznego na odległość 5°.
Czerwona Planeta oddala się od nas, dążąc do październikowej koniunkcji ze Słońcem. Mars wędruje przez gwiazdozbiór Barana, szybko zbliżając się do granicy z Bykiem. Planeta przekroczy ją za tydzień, w środę 24 lutego. W niedzielę 21 lutego Mars zbliży się do Plejad na odległość 6°. W związku z oddalaniem się od nas średnica kątowa i jasność marsjańskiej tarczy spada. Do końca tygodnia jasność planety zmniejszy się do 0,8 wielkości gwiazdowej, średnica jej tarczy zaś do 7″.
W piątek 19 lutego Księżyc przejdzie przez I kwadrę, wkraczając przy tym do gwiazdozbioru Byka. Tej nocy Srebrny Glob minie Plejady w odległości 6°.
Gwiazdozbiór Byka pozostanie gospodarzem Księżyca do końca tygodnia. W sobotę 20 lutego Srebrny Glob minie Hiady i Aldebarana, najjaśniejszą gwiazdę konstelacji, pokazując się wieczorem 6° od niego. Do tego czasu faza Księżyca przekroczy 60%.
Ostatniego dnia tygodnia Księżyc dotrze do wschodnich krańców Byka, zajmując pozycję między gwiazdami ζ i β Tauri, tworzącymi rogi tego niebieskiego zwierzęcia. Około godziny 21:30 księżycowa tarcza pokaże fazę zwiększoną do prawie 70%, poruszając się mniej więcej 3° (6 swoich średnic kątowych) od pierwszej z wymienionych gwiazd.
Mapka pokazuje położenie Księżyca i Marsa w połowie lutego 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: Stellarium

Położenie Księżyca i Marsa w końcu drugiej dekady lutego 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). ). Źródło: Stellarium

https://news.astronet.pl/index.php/2021 ... 2021-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w trzecim tygodniu lutego 2021 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w trzecim tygodniu lutego 2021 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w trzecim tygodniu lutego 2021 roku3.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 24 Lut 2021, 09:48

Niebo w czwartym tygodniu lutego 2021 roku
2021-02-23. Ariel Majcher
W poniedziałek 22 lutego późnym wieczorem naszego czasu Słońce przekroczyło równoleżnik -10° deklinacji, co oznacza, że od przesilenia zimowego wysokość jego górowania urosła o 13°. W ślad za tym znacznie zwiększył się czas przebywania Słońca nad widnokręgiem, a dzień wydłużył się do ponad 10 godzin. Nasza Gwiazda Dzienna nadal wędruje szybko na północ i za miesiąc, pierwszego dnia astronomicznej wiosny, przetnie równik niebieski, a kolejny miesiąc później jego deklinacja zwiększy się do ponad +10°.
Ostatni tydzień lutego nie jest dobrym czasem do obserwowania słabych obiektów, gdyż w sobotę 27 lutego Księżyc przejdzie przez pełnię, a zatem przez najbliższe dni silnie zaznaczy swoją obecność na niebie. Srebrny Glob odwiedzi gwiazdozbiory nieba zimowego, od Bliźniąt do Panny. W tym obszarze obecnie nie ma planet, ale jest za to kilka całkiem jasnych gwiazd. Na wieczornym niebie można obserwować Urana i Marsa, choć pierwsza z wymienionych planet może ginąć w księżycowej łunie. Przez całą noc nad horyzontem znajduje się planetoida (4) Westa, która na początku marca przejdzie przez opozycję względem Słońca, osiągając jasność około +6 magnitudo. Niestety w jej obserwacjach także przeszkodzi Księżyc bliski pełni.
Jedyne dwie widoczne teraz planety Układu Słonecznego świecą w odległości niecałych 20° od siebie. Na początku tygodnia obie planety znajdowały się w gwiazdozbiorze Barana, lecz Mars we wtorek 23 lutego przejdzie do sąsiedniego gwiazdozbioru Byka. Ostatniego dnia tygodnia Mars zbliży się na mniej niż 3,5 stopnia do Plejad, znanej wszystkim miłośnikom astronomii gromady otwartej gwiazd. Jasność Marsa spadła już do +0,9 wielkości gwiazdowej, a jego tarcza zmniejszyła średnicę do 6″. Mars znika z nieboskłonu około godziny 1.
Planeta Uran kreśli swoją pętlę około 10° na południe od Hamala, najjaśniejszej gwiazdy Barana i jednocześnie 2,5 stopnia od gwiazdy 19 Arietis. Na początku nocy astronomicznej (mniej więcej o godzinie 19) Uran zajmuje pozycję na wysokości ponad 30°, a za widnokręgiem chowa się o godzinie 23. Uran świeci, jako gwiazda o jasności +5,8 wielkości gwiazdowej.
W ostatnich dniach lutego Księżyc przejdzie przez gwiazdozbiory Bliźniąt, Raka, Lwa, by skończyć tydzień w Pannie. Jego faza każdej kolejnej nocy zwiększ się, a to oznacza, że zwiększy się także jego jasność i powodowana przezeń łuna utrudniająca obserwacje innych ciał niebieskich.
Poniedziałek 22 lutego i wtorek 23 lutego tarcza Srebrnego Globu wędruje przez gwiazdozbiór Bliźniąt. W poniedziałek gościła ona w zachodniej części konstelacji, niedaleko Mebsuty, jednej z jaśniejszych gwiazd Bliźniąt, oznaczanej na mapach nieba grecką literą ε. Około godziny 2 środek księżycowej tarczy zbliżył się do Mebsuty na odległość mniejszą od 0,5 stopnia. Jego tarcza pokazywała fazę 78%. We wtorkowy wieczór naturalny satelita Ziemi przeniesie się na pozycję między Polluksem, najjaśniejszą, choć oznaczaną grecką literą β gwiazdą konstelacji a gwiazdą Wasat, której nadano oznaczenie δ. Do tego czasu faza księżycowej tarczy zwiększy się do ponad 86%.
W środę 24 lutego Srebrny Glob zagości w gwiazdozbiorze Raka, zwiększając przy tym fazę do 92%. Tej nocy Księżyc przejdzie niecałe 2° na północ od znanej gromady otwartej gwiazd M44, zaś przed godziną 4 za jego tarczą zniknie gwiazda Asellus Borealis, stanowiącą północno-wschodni róg otaczającego tę gromadę trapezu gwiazd. Niestety faza Księżyca sprawia, że obserwacja zjawiska jest bardzo trudna.
Kolejne trzy noce Księżyc spędzi w gwiazdozbiorze Lwa. W nocy z czwartku 25 lutego na piątek 26 lutego Srebrny Glob pokaże fazę 97%, a nad ranem zbliży się do Regulusa, najjaśniejszej gwiazdy konstelacji na odległość 9°. W piątek wieczorem Księżyc wzejdzie na kilkanaście godzin przed pełnią, w fazie 99%, wędrując 4° na północ od Regulusa. Noc jest wciąż długa, a zatem do rana Księżyc zwiększy dystans do Regulusa o kolejne 3°. Równocześnie jego faza osiągnie 100%. Sobotni wieczór zastanie Srebrny Glob w południowo-wschodniej części Lwa. Jego faza zmniejszy się do 99%. 6° na północ od bardzo jasnej tarczy Księżyca znajdzie się wtedy planetoida (4) Westa.
W ostatni wieczór tygodnia naturalny satelita Ziemi wkrocz już do gwiazdozbioru Panny, a jego tarcza zmniejszy fazę do 97%. Jakieś 12° nad nim pokaże się Debebola, druga co do jasności gwiazda Lwa, znajdująca się na wschodnim krańcu głównej figury konstelacji.
Planetoida (4) Westa zbliża się do opozycji, przez która przejdzie na początku przyszłego miesiąca. Podczas tegorocznej opozycji Westa nie zbliży się do Ziemi tak bardzo, jak w 2018 roku, ale dystans ten będzie niewiele większy, a zatem Westa także przekroczy jasność +6 magnitudo. Planetoida przecina właśnie linię, łączącą Denebolę z sąsiednią jasną gwiazdą głównej figury Lwa, zwaną Chort. W poniedziałek Weście do gwiazdy Chort zabraknie 3°, natomiast w niedzielę 28 lutego dystans ten zmniejszy się do niecałych 2°. W kolejnych tygodniach Westa powędruje w głąb konstelacji. Obecnie jasność Westy ocenia się na około 6 magnitudo. Gwiazda Chort jest o jakieś 3 magnitudo jaśniejsza, natomiast blask Westy można porównywać z mającymi jasność obserwowaną również około 6 magnitudo gwiazdami 81, 85 i 86 Leonis. Trajektorię Westy w najbliższych tygodniach można prześledzić na mapce, wykonanej w programie Nocny Obserwator.
Położenie Urana i Marsa w czwartym tygodniu lutego 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNigh
Położenie Księżyca i Westy w czwartym tygodniu lutego 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNigh
https://astronet.pl/index.php/2021/02/2 ... 2021-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w czwartym tygodniu lutego 2021 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w czwartym tygodniu lutego 2021 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w czwartym tygodniu lutego 2021 roku3.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 02 Mar 2021, 08:31

Spojrzenie w marcowe niebo 2021
2021-03-01.
„Marzec zielony, dorodne plony” - powiada nam staropolskie przysłowie, a zatem nie tylko dla obserwacji astronomicznych życzmy sobie w tym miesiącu bezchmurnego nieba. Po codziennych emocjach związanych z pandemią oraz śnieżną i smogową zimą czeka nas wreszcie upragniona wiosna.
Cieszymy się z faktu, że Słońce powoli, ale systematycznie wznosi się po ekliptyce - coraz wyżej i wyżej, aby wreszcie przeciąć równik niebieski 20 marca o godz. 10.37, w punkcie równonocy wiosennej – punkcie Barana. Słońce „przechodzi” wtedy z półkuli południowej nieba na północną i świeci dokładnie w zenicie na równiku. Rozpoczyna się wówczas astronomiczna wiosna, a na ten szczególny moment czekaliśmy z tęsknotą. Ze względu na zjawisko refrakcji atmosferycznej zrównanie dnia z nocą wystąpi jednak już wcześniej, 17 marca. W Krakowie w dniu 1 marca Słońce wschodzi o 6.23, a zachodzi o 17.23, zaś ostatniego dnia marca wschodzi (już według czasu letniego) o 6.19, a zachodzi o 19.11, i wtedy dzień będzie trwał 12 godzin i 52 minuty. Zatem w marcu w Małopolsce, przybędzie dnia aż o 112 minut!
Słońce
Aktywność magnetyczna Słońca będzie raczej mała, chociaż mogą się pojawić niespodzianki ze strony naszej gwiazdy, która wkroczyła już na dobre w 25 cykl aktywności. Nocą z 27 na 28 marca czeka nas - być może po raz ostatni - zmiana czasu z zimowego na czas letni, przy którym pozostaniemy wówczas już do końca roku. Zatem powinniśmy przestawić zegarki o godzinę do przodu. Rano od tej pory wstajemy o godzinę wcześniej, ale za to będziemy mieć dłuższe, jasne popołudnia.
Księżyc
Ciemne bezksiężycowe noce, dogodne do obserwacji astronomicznych, będą w drugiej dekadzie miesiąca, bowiem kolejność faz Księżyca w marcu będzie następująca: ostatnia kwadra - 6 III o godz. 02.30, nów - 13 III o godz. 11.21, pierwsza już wiosenna kwadra - 21 III o godz. 15.40 i pierwsza wiosenna pełnia 28 III o godz. 20.48. Wynika z tego, że Wielkanoc wypada w niedzielę 4 IV. Najbliżej Ziemi (w perygeum) znajdzie się Księżyc dwukrotnie: 2 III o godz. 6.00 i 30 III o godz. 8.00, a najdalej od Ziemi (w apogeum) będzie 18 III o godz. 6.00. Ponadto 19 III o godz. 19.00 Księżyc w swej wędrówce po niebie zimowym zbliży się do Marsa na odległość poniżej 2 stopni. Oby tylko pogoda nam dopisała w tych obserwacjach.
Planety
Merkurego będzie można zaobserwować rankiem nisko nad południowo – wschodnim horyzontem, przez cały miesiąc, przed wschodem Słońca. W dniu 6 III Merkury będzie na niebie najdalej od Słońca (27 stopni) w tzw. elongacji zachodniej. Natomiast Wenus przez cały marzec nie będzie widoczna, bowiem zażywa kąpieli słonecznych, a 26 III znajdzie się dokładnie po drugiej stronie Słońca. Pojawi się dopiero w drugiej połowie maja na wieczornym niebie. Czerwonawego Marsa znajdziemy na wieczornym niebie, gdzie gości w gwiazdozbiorze Byka wraz z jego najjaśniejszą gwiazdą, Aldebaranem, do której Mars w swej wędrówce po niebie zbliży się 23 III o północy. Natomiast gazowe olbrzymy Jowisza i Saturna znajdziemy bardzo nisko na wschodnim niebie, w gwiazdozbiorze Koziorożca. Obie planety będą stopniowo coraz to wcześniej poprzedzały wschód Słońca. Końcem marca będzie to już około 2 godzin. Planety, które można zobaczyć przez lunetę to Uran, dostępny do obserwacji wieczorem w gwiazdozbiorze Barana, i Neptun, przebywający w gwiazdozbiorze Wodnika, który pojawi się na porannym niebie dopiero końcem miesiąca, wyprzedzając nieco wschód Słońca.
Inne zjawiska
W tym miesiącu nie przewiduje się pojawienia jasnych komet ani bogatych deszczy meteorów, chociaż 25 marca przypada maksimum mało aktywnego, rozciągłego roju (Wirginidy), promieniującego z okolicy „alfy” – czyli Spiki, najjaśniejszej gwiazdy w Pannie. Księżyc po wiosennej pierwszej kwadrze będzie nam nieco przeszkadzał w obserwacjach maksimum tego roju.
Natomiast bliskość ciepłej, jak mam nadzieję Wiosny, niechaj nas zachęca do ostatnich, zimowych spacerów. Dodatkowo zaś, wypada tylko nam życzyć bezchmurnego nieba, a w marcu takie pogody często u nas występują. Zatem spoglądając wieczorem, w środku nocy lub wczesnym rankiem w rozgwieżdżone niebo, przypomnijmy sobie, jeszcze jedno uaktualnione przysłowie: „Byle do bez maseczkowej wiosny”. Dlatego wszystkim Państwu stosownej aury wiosennej serdecznie życzę.

Źródło: MOA
Opracowanie: Adam Michalec, MOA w Niepołomicach, 13 stycznia 2021 | Elżbieta Kuligowska
Na zdjęciu: Spika i Mars - 10 kwietnia 2014 . Źródło: APOD.pl
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/sp ... niebo-2021
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Spojrzenie w marcowe niebo 2021.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 04 Mar 2021, 09:25

Niebo w pierwszym tygodniu marca 2021 roku
2021-03-03. Ariel Majcher
Zaczął się trzeci miesiąc 2021 roku, w który Słońce przekracza równik niebieski w drodze na północ i na północnej półkuli Ziemi rozpoczyna się astronomiczna wiosna. Słońce szybko zwiększa wysokość górowania, a za tym idzie wyraźnie rosnąca długość dnia. Księżyc przeszedł przez pełnię jeszcze w lutym i podąża ku ostatniej kwadrze, zmniejszając wyraźnie swoją fazę i jasność. Jednocześnie Srebrny Glob powędruje pod ekliptykę, przez co godzina jego wschodu szybko się opóźni, a nawet podczas górowania nie wzniesie się zbyt wysoko ponad widnokrąg. Na niebie wieczornym dość dobrze widoczne są planety Uran i Mars, a po wschodniej stronie nieba — przebywająca obecnie blisko opozycji planetoida (4) Westa.
W marcu nadarza się bardzo dobra okazja do przekonania się, jaki wpływ na widoczność położonych blisko Słońca i ekliptyki obiektów ma kąt jej nachylenia do porannego, lub wieczornego widnokręgu. 6 marca Merkury osiągnie maksymalną elongację zachodnią, wynoszącą bardzo duże, jak na tę planetę, 27°. Całkiem daleko od Słońca znajdują się również planety Saturn i Jowisz (odpowiednio 33 i 25° we wtorek 2 marca). Mimo to, ze względu na małe nachylenie ekliptyki do widnokręgu o świcie wszystkie trzy planety są u nas niewidoczne. W momencie wschodu Słońca najdalej położony od Słońca Saturn zajmuje pozycję na wysokości zaledwie 7°, Jowisz jest o 2° niżej, Merkury zaś, który obecnie znajduje się na zachód od Jowisza — na wysokości
pośredniej 6°. Godzinę wcześniej natomiast, gdy niebo jest jeszcze całkiem ciemne, Merkury i Jowisz są wciąż pod horyzontem, Saturn zaś zajmuje pozycję na wysokości 0,5 stopnia.
Zupełnie inaczej jest bliżej równika i na półkuli południowej. W położonej na podobnej do nas szerokości geograficznej, lecz na południe od równika miejscowości Punta Arenas w Chile na godzinę przed wschodem Słońca Merkury z Jowiszem zajmują pozycję na wysokości 12°, zaś Saturn jest o kolejne 8° wyżej. Są zatem widoczne bez kłopotu. A jest czego żałować, gdyż w najbliższy piątek 5 marca Merkury przejdzie niewiele ponad 20′ (2/3 średnicy kątowej Księżyca) od Jowisza, a dodatkowo w przyszłym tygodniu wszystkie te planety minie Księżyc w fazie bardzo cienkiego sierpa. To jest jedna z tych rzeczy, które możemy zazdrościć mieszkańcom półkuli południowej: gdy Merkury osiąga elongację większą od 25°, to jest tam widoczny bardzo dobrze.
U nas za to całkiem wysoko są teraz planety na przebywające na niebie wieczornym, które z kolej mają słabe już warunki obserwacyjne na południe od równika. Dwie godziny po zachodzie Słońca, gdy niebo jest już całkiem czarne, Uran zajmuje pozycję na wysokości 35°, a Mars jest o 20° wyżej. Księżyc coraz bardziej przenosi się na niebo poranne i coraz mniej przeszkadza w obserwacjach innych ciał niebieskich. Od zapadnięcia ciemności do wschodu Księżyca jest zatem kilka godzin na obserwacje siódmej planety od Słońca. Uran przesuwa się powoli na północny wschód i jego odległość do gwiazdy 19 Arietis powoli dociąga do 3°. Planeta świeci obecnie z jasnością +5,8 magnitudo.
Druga i o wiele jaśniejsza z widocznych wieczorem planet, planeta Mars wędruje przez gwiazdozbiór Byka, jakieś 2,5 stopnia na południe od Plejad. Największe zbliżenie Czerwonej Planety do tej znanej wszystkim gromady otwartej gwiazd będzie miało miejsce w czwartek 4 marca. Mars wciąż oddala się od nas i do końca tygodnia jego jasność osłabnie do +1 magnitudo, a zatem ma teraz jasność porównywalną z odległym o kilkanaście stopni Aldebaranem. W kolejnych tygodniach jasność Marsa jeszcze osłabnie i niedługo przestanie on być najjaśniejszym obiektem w swojej okolicy.
Przez gwiazdozbiór Lwa wędruje najjaśniejsza planetoida na naszym niebie, planetoida (4) Westa. Krążące między orbitami Marsa i Jowisza ciało niebieskie właśnie przechodzi przez opozycję względem Słońca i według różnych źródeł jego jasność wynosi od +6 do +6,2 magnitudo. To jest raczej za mało, aby dostrzec ją gołym okiem, ale już przy pomocy lornetki nie powinno być kłopotu z jej dostrzeżeniem. Zwłaszcza, że Westa kreśli swoją pętlę niedaleko gwiazdy 3. wielkości θ Leonis, której inna nazwa brzmi Chertan, albo Chort. W związku z opozycją planetoida wschodzi o zmierzchu, a najwyżej nad widnokręgiem znajduje się około północy. Osiąga wtedy wysokość ponad 53° nad horyzontem. Przy nieobecności Księżyca jest ona znakomitym celem do obserwacji. Wykonaną w programie Nocny Obserwator mapkę z dokładniejszym położeniem Westy wśród gwiazd można pobrać tutaj.
Księżyc zaczął tydzień w zachodniej części Panny, prezentując tarczę w fazie ponad 95%. Jego blask dominował wtedy na nocnym niebie, przeszkadzając znacząco w obserwacjach szczególnie takich ciał jak planeta Uran, czy planetoida Westa. Jednak wraz z upływem dni tarcza Księżyca przybierze postać coraz bardziej zbliżoną do kwadry. W nocy z poniedziałku 1 marca na wtorek 2 marca Srebrny Glob zmniejszył fazę do 90%, a do rana zbliżył się na mniej niż 7° do Spiki, najjaśniejszej gwiazdy Panny. Kolejną noc naturalny satelita Ziemi spędził również w Pannie, świecąc tym razem ponad 10° na wschód od Spiki.
Noc ze środy 3 marca na czwartek 4 marca Księżyc zagości w kolejnym gwiazdozbiorze Wagi. Podczas nocnej wędrówki nad Polską przejdzie przez środek gwiazdozbioru w fazie zmniejszonej już do nieco ponad 70%. Najjaśniejsze gwiazdy Wagi mają jasność obserwowaną powyżej +3 magnitudo, lecz większość gwiazd konstelacji jest znacznie słabsza i zginie w powodowanej przez Księżyc łunie.
W piątkowy poranek naturalny satelita Ziemi wzejdzie tuż po północy we wciąż wyraźnie wybrzuszonej fazie, choć mocno zbliżonej do kwadry. Tej nocy Księżyc odwiedzi gwiazdozbiór Skorpiona, przechodząc przez charakterystyczny łuk gwiazd w północno-wschodniej części konstelacji. Około godziny 4 Księżyc zbliży się na niecały stopień do gwiazdy Graffias. Dwie godziny później za jasnym brzegiem księżycowej tarczy znikną dwie gwiazdy 4. wielkości ω1 i ω2 Scorpii. Niestety do zakryć dojdzie w okolicach wschodu Słońca, a zatem na bardzo jasnym niebie. Z tego względu jest to zakrycie nieobserwowalne z Polski. Jednocześnie 8° na południowy wschód od Księżyca znajdzie się najjaśniejsza w Skorpionie gwiazda Antares.
Kolejnej nocy o godzinie 2:30 Księżyc osiągnie ostatnią kwadrę, wędrując przez środek zodiakalnej części Wężownika. Jednak nadal najjaśniejszymi gwiazdami w jego okolicy będą gwiazdy Skorpiona: oddalony o 8° na zachód Antares oraz oddalone o 15° na południe żądło niebieskiego skorupiaka, czyli gwiazdy Shaula i Lesath. Niestety deklinacja obu gwiazd wynosi -37° a zatem można je próbować dostrzec tylko w południowej części kraju, ale tylko przy bardzo odsłoniętym widnokręgu oraz idealnej przejrzystości powietrza.
Tydzień zakończy Księżyc w zachodniej części gwiazdozbioru Strzelca prezentując tarczę oświetloną w 37%. Około 10° na południe od niego znajdzie się gwiazda Kaus Australis, czyli najjaśniejsza z widocznych w Polsce gwiazd Strzelca. Znacznie mniejsza odległość, odpowiednio 1,5 oraz 3°, oddzieli Księżyc od słynnych mgławic Strzelca: M8 i M20. Oczywiście w obecności Srebrnego Globu raczej trudno będzie je dostrzec, ale warto zapamiętać położenie Księżyca tej nocy i powrócić do tego obszaru nieba za kilka dni, gdy ten przeniesie się na niebo poranne.
Mapka pokazuje położenie Urana i Marsa w pierwszym tygodniu marca 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć).Żródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie planetoidy (4) Westa w pierwszym tygodniu marca 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Żródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie Księżyca w pierwszym tygodniu marca 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Żródło: StarryNight

https://astronet.pl/index.php/2021/03/0 ... 2021-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w pierwszym tygodniu marca 2021 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w pierwszym tygodniu marca 2021 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w pierwszym tygodniu marca 2021 roku3.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w pierwszym tygodniu marca 2021 roku4.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 15 Mar 2021, 13:23

Niebo w trzecim tygodniu marca 2021 roku
2021-03-15. Ariel Majcher
Zaczyna się ostatni tydzień kalendarzowej zimy. W sobotę 20 marca o godzinie 10:37 naszego czasu Słonce przekroczy równik niebieski w drodze na północ i tym samym na naszej półkuli Ziemi zacznie się astronomiczna wiosna. W najbliższych dniach na wieczornym niebie rozgości się Księżyc w fazie cienkiego sierpa. Srebrny Glob w niedzielę 21 marca po południu naszego czasu przejdzie przez I kwadrę, a w trakcie tygodnia odwiedzi planety Uran i Mars. Natomiast przez gwiazdozbiór Lwa wędruje planetoida (4) Westa, której jasność obserwowana jest porównywalna z planetą Uran.
W sobotę 13 marca Księżyc przeszedł przez nów i w tym tygodniu pojawi się na niebie wieczornym. W marcu o tej porze doby ekliptyka tworzy duży kąt z widnokręgiem, stąd Srebrny Glob szybko wzniesie się bardzo wysoko i w niedzielę 21 marca o zmierzchu zajmie pozycję na wysokości około 60°. Przez ostatni tydzień zimy Księżyc odwiedzi gwiazdozbiory Ryb, Wieloryba, Barana, Byka i Bliźniąt, zbliżając się po drodze do planet Uran i Mars oraz kilku jasnych gwiazd.
W poniedziałek 15 marca Księżyc dotrze do wschodnich krańców gwiazdozbioru Ryb, a jego sierp urośnie do 5%. W momencie zachodu Słońca Srebrny Glob zajmie pozycję na wysokości prawie 20°, o godzinie podanej na mapce zaś Księżyc zbliży się do widnokręgu na 3°.
Przez następne dwa dni naturalny satelita Ziemi przejdzie przez pogranicze gwiazdozbiorów Wieloryba i Barana, niedaleko planety Uran. We wtorek 16 marca tarcza Księżyca pokaże fazę 10%, zbliżając się na 7° do planety Uran. Dobę później faza księżycowej tarczy zwiększy fazę do 16% i również pokaże się 7° od Urana, lecz tym razem planeta znajdzie się na godzinie 5. względem Księżyca.
Kolejne trzy dni Srebrny Glob spędzi w gwiazdozbiorze Byka. W czwartek 18 marca jego sierp zgrubieje do 24% i minie Plejady w odległości 7°. Jednocześnie 5° dalej nad nim znajdzie się planeta Mars. Do całkiem dużego zbliżenia Księżyca z Marsem dojdzie kolejnej nocy. W piątek 19 marca Srebrny Glob przejdzie między Marsem a Hiadami, zwiększając przy tym fazę do 32%. Wieczorem zobaczymy 2,5 stopnia od Marsa i 5° od Aldebarana, najjaśniejszej gwiazdy Byka. 1,5 stopnia od Księżyca w tym samym kierunku znajdzie się gwiazda ε Tauri, czyli najbardziej na północ wysunięta jasna gwiazda Hiad. W sobotę 20 marca Księżyc zwiększy fazę do 42% i dotrze do wschodnich krańców gwiazdozbioru Byka. 6° nad nim znajdzie się gwiazda El Nath, czyli druga co do jasności gwiazda tej konstelacji.
Ostatniego wieczora tego tygodnia Księżyc pokaże tarczę oświetloną w połowie i wejdzie na teren gwiazdozbioru Bliźniąt, zajmując pozycję niedaleko punktu przesilenia letniego. Srebrny Glob od zmierzchu oddala się od jasnej gromady otwartej gwiazd M35. O zmierzchu brzeg księżycowej tarczy od M35 przedzieli zaledwie kilkanaście minut kątowych. Natomiast w odległości 2,5 stopnia z Księżycem niebo podzieli gwiazda 3. wielkości Tejat Prior.
Również na wieczornym niebie, lecz po jego wschodniej stronie widoczny jest gwiazdozbiór Lwa, przez który wędruje planetoida (4) Westa, która niedawno przeszła przez opozycję względem Słońca. Westa przecina południk lokalny około godziny 23, przebywając wtedy na wysokości mniej więcej 55° nad południową częścią nieboskłonu. Westa kreśli swoją pętlę w odległości około 3° od jasnych gwiazd Lwa Chertan lub Chort (θ Leonis) i Zosma (δ Leonis). Natomiast sama planetoida, świecąca z jasnością obserwowaną około +5,8 magnitudo, przejdzie w tym tygodniu bardzo blisko słabszych od 6 magnitudo gwiazd o oznaczeniu katalogowym HIP54470 oraz HIP54319. Drugą z wymienionych gwiazd planetoida minie w odległości mniejszej od 10′, czyli 1/3 średnicy kątowej Księżyca. Dokładniejszą trajektorię Westy do końca marca przedstawia mapka wykonana w programie Nocny Obserwator.
Mapka pokazuje położenie Księżyca oraz planet Uran i Mars w trzecim tygodniu marca 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight
Mapka pokazuje położenie planetoidy (4) Westa w trzecim tygodniu marca 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight
https://astronet.pl/index.php/2021/03/1 ... 2021-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w trzecim tygodniu marca 2021 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w trzecim tygodniu marca 2021 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w trzecim tygodniu marca 2021 roku3.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 22 Mar 2021, 11:48

Niebo w czwartym tygodniu marca 2021 roku
2021-03-22. Ariel Majcher
W minioną sobotę Słońce przeszło na północną półkulę nieba, a zatem mamy astronomiczną wiosnę. A ze względu na to, że ten weekend jest ostatnim weekendem marca, w nocy z soboty 27 marca na niedzielę 28 marca nastąpi zmiana czasu z zimowego na letni i trzeba pamiętać o przesunięciu wskazówek zegarków z godziny 2 na 3. Pierwszy tydzień wiosny upłynie przy wzrastającej jasności Księżyca dążącego do pełni, a Srebrny Glob odwiedzi gwiazdozbiory, przez które Słońce przechodzi latem. Nie ma tam teraz planet Układu Słonecznego, ale jest planetoida Westa, do której Księżyc zbliży się w piątek 26 marca na dwa dni przed pełnią. Oczywiście oznacza to, że Westa zginie wtedy w powodowanej przez Księżyc łunie. Wieczorem można obserwować planety Uran i Mars, a także gwiazdę V1405 Cas, czyli nową, która wybuchła 18 marca i świeci z jasnością większą od 8 magnitudo, a zatem porównywalnie z jasnością Neptuna.
Wieczorem, niewiele po zachodzie Słońca na zachodniej części nieboskłonu przebywają dwie planety Układu Słonecznego, czyli Uran i Mars. Pierwsza z wymienionych planet zbliża się dość szybko do spotkania ze Słońcem pod koniec kwietnia. Uran świeci z jasnością +5,8 magnitudo, co sprawia, że na jego wyłonienie się z zorzy wieczornej trzeba poczekać, prawie aż do początku noc astronomicznej, która obecnie następuje około godziny 20 (czasu zimowego). Niestety do tego momentu planeta zbliży się do widnokręgu na 12°. W kolejnych tygodniach sytuacja będzie tylko gorsza, gdyż planeta zbliża się do Słońca, a zmrok zapada coraz później. Już niedługo Uran zniknie w zorzy wieczornej. A na niebie porannym pojawi się dopiero w lipcu, gdy wrócą noce astronomiczne, a ekliptyka zacznie wznosić się wyżej ponad poranny widnokrąg.
Planeta Mars przesuwa się znacznie szybciej po niebie (obecnie prawie 4,5 stopnia na tydzień) i Słońce dogania ją znacznie wolniej. Czerwona Planeta wciąż dość szybko oddala się od nas, ale odcinek, o który ta odległość się zwiększa stanowi coraz mniejszy procent całkowitej odległości Marsa od Ziemi, stąd jasność i średnica kątowa planety nie zmniejsza się już tak szybko. Obecnie jasność Marsa wynosi +1,2 magnitudo, średnica jego tarczy zaś spadła już poniżej 6″. O godzinie 20 planeta wznosi się na wysokość prawie 40°, a zatem nadal jest widoczna bardzo dobrze, choć jasność i średnica kątowa już dawno nie ta, którą planeta miała jesienią zeszłego roku. W środku tygodnia Mars przejdzie niecały stopień od kolejnej gwiazdy Byka 4. wielkości znajdującej się niewiele na północ od ekliptyki. Owa gwiazda ma oznaczenie katalogowe τ Tauri.
Kilka dni temu, dokładnie w czwartek 18 marca w gwiazdozbiorze Kasjopei odkryto gwiazdę nową, której nadano oznaczenie V1405 Cas. Osoby znające język angielski mogą o niej poczytać m.in. na stronie astronomy.com. A po polsku na przykład na forum Astropolis. Nowa wybuchła na pograniczu gwiazdozbiorów Kasjopei i Cefeusza, 6° na północny zachód od gwiazdy Caph (β Cas), czyli najbardziej na północny zachód wysuniętej gwiazdy z charakterystycznego “W” Kasjopei, o jasności obserwowanej +2,2 magnitudo. Dodatkowo nowa znajduje się niecałe 0,5 stopnia od jasnej gromady otwartej gwiazd M52. A zatem jest ona łatwa do odnalezienia. Nowa jest już jaśniejsza od 8 wielkości gwiazdowej, czyli można ją dostrzec już przez lornetkę.
Niestety wiosna jest okresem, gdy Droga Mleczna jest widoczna słabo. W środku nocy wysoko wznosi się znajdujący się w Warkoczu Bereniki Północny Biegun Galaktyki. Oznacza, to że jest to dobry czas na obserwacje położonych niedaleko tego bieguna galaktyk, które widoczne dobrze są dlatego, że nie przesłaniają ich pyły tworzące Drogę Mleczną. Niestety obiekty leżące na tle, albo niedaleko płaszczyzny Galaktyki są widoczne słabo. Szczególnie te, znajdujące się na tle gwiazdozbioru Kasjopei, która wysoko wznosi się jesienią, wiosną zaś zajmuje niskie położenie na północnej części nieboskłonu. Na początku nocy astronomicznej nowa zajmuje pozycję na wysokości 30° nad północno-zachodnim widnokręgiem. Trzy godziny później nowa dołuje na wysokości trochę ponad 20°, zaś przed godziną 4, pod koniec nocy astronomicznej, gwiazda wznosi się na wysokość około 35° po północno-wschodniej części nieboskłonu. Tutaj można pobrać mapkę okolic nowej, z naniesionymi jasnościami części gwiazd, z którymi można porównywać jasność nowej V1405 Cap. M52 znajduje się w górnej (północnej) części mapki, natomiast najjaśniejszą, nieoznaczoną gwiazdą na mapce jest HIP115691, o jasności obserwowanej +6,6 magnitudo. Niestety w najbliższych dniach obserwacje nowej poważnie utrudni pełnia Księżyca, przez którą Srebrny Glob przejdzie w niedzielny wieczór 28 marca. I to mimo tego, że w momencie obserwacji gwiazdy Księżyc znajdzie się za plecami. Trochę to zmniejszy oddziaływanie księżycowej łuny, ale dalej słabsze obiekty będą ginąć w księżycowej łunie.
Księżyc zacznie tydzień od środka gwiazdozbioru Bliźniąt i fazy ponad 60%. O godzinie podanej na mapce Srebrny Glob zajmie najwyższe położenie nad widnokręgiem, na wysokości przekraczającej 60°. Niecałe 10° na północny wschód od Księżyca znajdzie się para jasnych gwiazd Bliźniąt Kastor i Polluks. Kolejnej nocy Księżyc przeniesie się na pogranicze gwiazdozbiorów Bliźniąt i Raka, zwiększając przy tym fazę do ponad 70%. Tej nocy Polluksa da się odnaleźć na północny zachód od naturalnego satelity Ziemi, w odległości 6°.
W środę Srebrny Glob odwiedzi gwiazdozbiór Raka, ale przy jego fazie znajdująca się wtedy 5° na zachód od niego słynna gromada otwarta gwiazd M44 oraz świecące z jasnością około +4 magnitudo najjaśniejsze gwiazdy konstelacji zginą w powodowanej przezeń łunie.
Czwartek 25 marca oraz piątek 26 marca Księżyc spędzi w gwiazdozbiorze Lwa, przez cały czas zwiększając fazę i jasność. Pierwszego z wymienionych dni księżycowa tarcza pokaże tarczę oświetloną w 88%, docierając na odległość 6° do Regulusa, czyli najjaśniejszej gwiazdy Lwa. Dobę później Srebrny Glob zwiększy fazę do 94% i przesunie się na pozycję 10° na wschód od Regulusa. W piątek Księżyc przejdzie trochę ponad 6° na południe od Westy, najjaśniejszej planetoidy na naszym niebie. Westa powoli oddala się od nas, ale jej jasność nadal wynosi około +6 magnitudo. Obecnie planetoida wędruje jakieś 2° od gwiazdy 4. wielkości 60 Leonis. Dokładniejszą trajektorię Westy do końca marca przedstawia mapka wykonana w programie Nocny Obserwator. Niestety planetoida także padnie ofiarą zbliżającego się do pełni Księżyca i stanie się trudna do wyłowienia z jasnego tła nieba.
Dwa ostatnie dni tego tygodnia (a także prawie kolejne dwa następnego) Księżyc ma zarezerwowane na odwiedziny gwiazdozbioru Panny. W sobotę 27 marca Srebrny Glob znajdzie się na pograniczu gwiazdozbiorów Lwa i Panny, wędrując mniej więcej 8° na południe od Deneboli, drugiej co do jasności gwiazdy Lwa. Pozostałe gwiazdy z najbliższej okolicy Księżyca raczej zginą w jego łunie, gdyż tej nocy jego tarcza pokaże fazę 99%. Pełnia Srebrnego Globu przypada dokładnie w niedzielę 28 marca o godzinie 20:48 (czasu letniego). Tej nocy Księżyc przejdzie 1° od Porrimy, jednej z jaśniejszych gwiazd Panny, która ze względu na bliskość bardzo jasnej tarczy Księżyca natrafi na poważne trudności z pokazaniem się.
Położenie planet Uran i Mars oraz nowej V1405 Cas w czwartym tygodniu marca 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Położenie Księżyca oraz Westy w czwartym tygodniu marca 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight
https://astronet.pl/index.php/2021/03/2 ... 2021-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w czwartym tygodniu marca 2021 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w czwartym tygodniu marca 2021 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w czwartym tygodniu marca 2021 roku3.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 31 Mar 2021, 08:34

Niebo na przełomie marca i kwietnia 2021 roku
2021-03-30. Ariel Majcher
Księżyc przeszedł już przez pełnię i dąży do ostatniej kwadry, stąd słabsze obiekty powoli zaczną przebijać się przez księżycową łunę. Srebrny Glob wschodzi dobrze po zmierzchu i przenosi się na niebo poranne. Słońce na tyle zbliżyło się do planety Uran, że ta, zanim odpowiednio się ściemni, by dało się ją zaobserwować przez teleskop, zmniejsza swoją wysokość nad widnokręgiem do zaledwie kilku stopni. A zatem jej obserwacje stają się bardzo trudne o ile w ogóle możliwe. Uran ostatniego dnia kwietnia spotka się ze Słońcem, a potem przejdzie na niebo poranne. Jednak ze względy na wciąż skracającą się noc i niekorzystne nachylenie ekliptyki do porannego widnokręgu o tej porze roku Uran zacznie wyłaniać się z zorzy porannej dopiero w lipcu. Na wieczornym niebie pozostaje planeta Mars, planetoida Westa oraz niedawno wybuchła gwiazda nowa V1405 Cas.
Świecąca nadal całkiem wysoko po zmierzchu planeta Mars kontynuuje wędrówkę przez gwiazdozbiór Byka. Do niedzieli 4 kwietnia planeta zmniejszy dystans do El Nath, północnego rogu Byka, do niecałych 6°. Na początku nocy astronomicznej (obecnie mniej więcej o 21:30) Mars zajmuje pozycję na wysokości ponad 30° i chowa się pod horyzontem 4 godziny później. Planeta świeci blaskiem +1,3 magnitudo, czyli już prawie 0,5 magnitudo mniej od niedalekiego Aldebarana. Średnica marsjańskiej tarczy natomiast spadła do 5″.
O tej samej porze gwiazda V1405 Cas przebywa na wysokości około 25° nad północną częścią widnokręgu. Pod koniec tygodnia przed wschodem Księżyca pozostanie kilka godzin na jej obserwacje. Nowa V1405 Cas jest łatwa do odszukania 0,5 stopnia od jasnej gromady otwartej gwiazd M52. A jej jasność
W gwiazdozbiorze Lwa swoją pętlę na niebie kreśli planetoida (4) Westa, która na początku marca przeszła przez opozycję względem Słońca. Westa wciąż przesuwa się ruchem wstecznym, niecałe 2,5 stopnia na południowy zachód od gwiazdy 4. wielkości 60 Leonis. W kwietniu Westa pokona zakręt pętli i zacznie przesuwać się ponownie na południowy wschód. Westa zawróci 0,5 stopnia od świecącej z jasnością obserwowaną +5,5 magnitudo gwiazdy 51 Leonis. Obecnie planetoida góruje około godziny 23, przecinając południk lokalny na wysokości ponad 55°. Jej jasność ocenia się na +6,2 magnitudo.
Księżyc zaczął tydzień od pełni, 2,5 stopnia od Porrimy, jednej z jaśniejszych gwiazd Panny. W nocy z poniedziałku 29 marca na wtorek 30 marca Srebrny Glob przesunął się na południowy wschód, docierając na odległość 5° od Spiki, najjaśniejszej gwiazdy Panny.
Dwie kolejne noce Księżyc spędzi na tle gwiazdozbioru Wagi. W środę 31 marca rano naturalny satelita Ziemi zmniejszy fazę do 92% i zbliży się na 2° do drugiej co do jasności gwiazdy konstelacji Zuben Elgenubi. Kolejnej nocy Księżyc pozostanie na tle Wagi, lecz na wschód od niego znajdzie się charakterystyczny łuk gwiazd z północno-wschodniej części Skorpiona z gwiazdami Graffias i Dschubba. Natomiast w nocy z 31 marca na 1 kwietnia faza Księżyca spadnie do 76%, a jego tarcza przejdzie 4° na północ od Antaresa, najjaśniejszej gwiazdy Skorpiona, wędrując wtedy na tle gwiazdozbioru Wężownika.
Dwie ostatnie noce tego tygodnia Księżyc spędzi w gwiazdozbiorze Strzelca. W sobotę 3 kwietnia Srebrny Glob pokaże się na granicy między Wężownikiem a Strzelcem, w niedzielę natomiast Księżyc wzejdzie dopiero o godzinie 3, niecałe 2,5 stopnia na zachód od Nunki, najjaśniejszej gwiazdy w północno-wschodniej części Strzelca. W trakcie nocy Księżyc zbliży się stopniowo do Nunki i o wschodzie Słońca odległość między tymi ciałami niebieskimi zmniejszy się do 1°. Około godziny 8:20 Księżyc wreszcie zakryje Nunki, niestety wtedy już jest dzień i zjawiska nie da się obserwować z Polski.
Mapka pokazuje położenie Marsa i V1405 Cas na przełomie marca i kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie planetoidy (4) Westa na przełomie marca i kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie Księżyca na przełomie marca i kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

https://astronet.pl/index.php/2021/03/3 ... 2021-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo na przełomie marca i kwietnia 2021 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo na przełomie marca i kwietnia 2021 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo na przełomie marca i kwietnia 2021 roku3.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 06 Kwi 2021, 07:58

Niebo w końcu pierwszej dekady kwietnia 2021 roku
2021-04-05. Ariel Majcher
W pierwszym tygodniu w całości należącym do kwietnia Księżyc dąży do nowiu, przez który przejdzie w kolejny poniedziałek 12 kwietnia. Jednak ze względu na to, że na wiosnę ekliptyka rano nachylona jest niekorzystnie, a dodatkowo Srebrny Glob wędruje właśnie daleko na południe od niej, Księżyc da się dostrzec z naszego kraju tylko w poniedziałek i wtorek. W tych dniach naturalny satelita Ziemi spotka się z powracającymi na poranne niebo po okresie niewidoczności planetami Saturn i Jowisz. Dwie największe planety Układu Słonecznego na razie widoczne są słabo, świecąc na jasnym niebie tuż przed wschodem Słońca. Na niebie wieczornym po zachodniej stronie nieba można obserwować planetę Mars, na niebie wschodnim zaś — planetoidę (4) Westa. Natomiast przez całą noc po północnej stronie nieboskłonu można obserwować gwiazdę nową V1405 Cas.
Księżyc zaczął tydzień w gwiazdozbiorze Strzelca w fazie przekraczające 40%, ponad 4° na południe od ekliptyki. Wskutek tego na pojawienie się Księżyca na nieboskłonie trzeba było czekać aż do godziny 4 rano. Godzinę później Srebrny Glob zajmował pozycję na wysokości 6° nad południowo-wschodnim widnokręgiem 12° na wschód od Nunki — najjaśniejszej gwiazdy w północno-wschodniej części Strzelca. Jednocześnie 17° na prawo od Księżyca znajdowała się planeta Saturn, a kolejne 12° w tym samym kierunku — planeta Jowisz.
We wtorkowy poranek naturalny satelita Ziemi wzejdzie po godzinie 4:30 i na godzinę przed wschodem Słońca pokaże się na wysokości zaledwie 3° nad widnokręgiem w fazie 32%. 6° od Księżyca, na godzinie 11 względem niego towarzystwa dotrzyma mu planeta Saturn. Natomiast 17° na lewo od Srebrnego Globu zaświeci planeta Jowisz. Obie planety wędrują przez gwiazdozbiór Koziorożca w odległości około 12° od siebie. Jowisz zajmuje obecnie pozycję 2° na północ od najjaśniejszej gwiazdy całej konstelacji Deneb Algiedi, świecącej z jasnością obserwowaną +2,8 magnitudo. Saturn świeci z jasnością +0,8 wielkości gwiazdowej, przy średnicy tarczy 16″. Jowisz jest o prawie 3 magnitudo jaśniejszy, jego tarcza zaś ma średnicę 35″. Na razie jednak warunki obserwacyjne obu planet są niekorzystne i nie można raczej liczyć na wiele więcej, niż wzrokowe potwierdzenie obecności planet w odpowiednich miejscach na nieboskłonie.
Kolejnego poranka Księżyc zmniejszy fazę do 23% i przejdzie 6° na południe od Jowisza, ale na godzinę przed wschodem Słońca dopiero zacznie wschodzić i da się go odnaleźć kilkanaście minut później, ale tylko w przypadku doskonałej przejrzystości powietrza i głęboko odsłoniętego widnokręgu. W następnych dniach Księżyc zginie w zorzy porannej i jego obserwacje staną się możliwe dopiero w następnym tygodniu, już na niebie wieczornym.
A tam wciąż całkiem dobrze widoczna jest planeta Mars, która wciąż oddala się od Ziemi. Jednak tempo oddalania się zmniejszyło się już na tyle, że jasność i rozmiary kątowe planety nie zmieniają się już tak drastycznie. Teraz jasność Marsa osłabła do +1,4 magnitudo, a jego tarcza ma średnicę 5″. Przez tydzień planeta pokonuje obecnie ponad 4°, zbliżając się do linii, łączącej gwiazdy El Nath (β Tau) i ζ Tau, czyli północny i południowy róg Byka. W przyszłym tygodniu Mars przetnie tę linię prawie dokładnie w jej środku. Na początku nocy astronomicznej (około godzin 21:30) planeta wznosi się na wysokość ponad 30° nad zachodnią częścią nieboskłonu i zachodzi 4 godziny później.
O tej samej porze wysoko nad południową częścią widnokręgu znajduje się planetoida (4) Westa, wędrująca przez centralną część gwiazdozbioru Lwa. W kwietniu Westa pokona pętlę na kreślonej przez siebie pętli zmieniając przez miesiąc położenie tylko o 1,5 stopnia, cały czas stopniowo zmniejszając jasność. Do końca bieżącego tygodnia Westa zbliży się do świecącej z jasnością +5,5 magnitudo gwiazdy 51 Leonis na odległość 50 minut kątowych. Według różnych źródeł jasność planetoidy ocenia się na około +6,3 magnitudo. Westa góruje po godzinie 22, przecinając południk lokalny na wysokości ponad 55°.
Przez całą noc można obserwować gwiazdę nową V1405 Cas. Szczególnie, że Księżyc już nie przeszkadza w obserwacjach innych ciał niebieskich. V1405 Cas jest łatwa do odnalezienia niecałe 0,5 stopnia od jasnej gromady otwartej gwiazd M52. Niestety gwiazdozbiór Kasjopei, choć znajduje się w obszarze nieba, który nad Polską nigdy nie zachodzi, na wiosnę jest położony niekorzystnie, osiągając nocą swoje najniższe położenie nad widnokręgiem. A zatem V1405 Cas najniżej nad widnokręgiem znajduje się około godziny 23, wędrując wtedy na wysokości ponad 23° i 5 godzin później, na koniec nocy astronomicznej zajmuje pozycję na wysokości około 40° nad północno-wschodnią częścią nieboskłonu. Jasność nowej ocenia się obecnie na poniżej +8 magnitudo, a zatem do jej odnalezienia potrzebna jest co najmniej lornetka.
Mapka pokazuje położenie Księżyca oraz Saturna i Jowisza w końcu pierwszego tygodnia kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight
Mapka pokazuje położenie Marsa w końcu pierwszej dekady kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight
Mapka pokazuje położenie planetoidy (4) Westa w końcu pierwszej dekady kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight
Mapka pokazuje położenie gwiazdy nowej V1405 Cas w końcu pierwszej dekady kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight
https://astronet.pl/index.php/2021/04/0 ... 2021-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w końcu pierwszej dekady kwietnia 2021 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w końcu pierwszej dekady kwietnia 2021 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w końcu pierwszej dekady kwietnia 2021 roku3.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w końcu pierwszej dekady kwietnia 2021 roku4.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w końcu pierwszej dekady kwietnia 2021 roku5.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 14 Kwi 2021, 11:48

Niebo na początku drugiej dekady kwietnia 2021 roku
2021-04-13. Ariel Majcher
W środkowej części kwietnia do głosu dojdzie Księżyc. Srebrny Glob w poniedziałek 12 kwietnia rano przeszedł przez nów i od wtorku zacznie pojawiać się na niebie wieczornym. Początkowo nisko nad widnokręgiem, ale szybko nabierze wysokości. Do niedzieli 18 kwietnia m.in. minie planetę Mars i zakryje Mebsutę, jedną z jaśniejszych gwiazd Bliźniąt. Po zapadnięciu ciemności można obserwować planetoidę (4) Westa oraz gwiazdę nową V1405 Cas. O świcie nisko nad południowo-wschodnim horyzontem pokazują się planety Saturn i Jowisz.
Naturalny satelita Ziemi w poniedziałkowy poranek spotkał się ze Słońcem, przechodząc ponad 4° na południe od niego. Oznacza to, że znajdował się wtedy w prawie maksymalnej odległości kątowej od ekliptyki, z naszej perspektywy pod nią. Gdyby wędrował na ekliptyką, być może byłaby szansa na dostrzeżenie Księżyca tuż po zachodzie Słońca jeszcze w poniedziałek, prawie 17 godzin po nowiu. A tak Srebrny Glob pojawi się na niebie wieczornym we wtorek 13 kwietnia, gdzie godzinę po zachodzie Słońca zajmie pozycję na wysokości zaledwie 3°, prezentując cieki sierp w fazie 2%. Niecałe 15° na prawo od Księżyca pokaże się główna figura gwiazdozbioru Barana, 20° nad nim zaś — jasna gromada otwarta gwiazd Plejady.
W gwiazdozbiorze Byka Księżyc spędzi kolejne cztery wieczory. W środę 14 kwietnia o tej samej porze tarcza Srebrnego Globu zwiększy fazę do 6% i zajmie pozycję na wysokości 13°, przekraczając właśnie granicę między Baranem a Bykiem. Plejady znajdą się 9° prawie dokładnie nad nią. Od tego wieczora aż do początku maja odnalezienie naturalnego satelity Ziemi na nocnym niebie nie sprawi kłopotu. Kolejnej doby przejdzie on między Plejadami a Hiadami, zwiększając fazę do 11% i wysokość nad widnokręgiem do ponad 20°. W piątek 16 kwietnia, trzeciej doby wędrówki Księżyca przez Byka, przejdzie on do wschodniej części gwiazdozbioru, pokazując sierp w fazie 18%. Tej doby Srebrny Glob znajdzie się prawie dokładnie w połowie drogi między Aldebaranem (najjaśniejszą gwiazdą Byka) a Marsem. Od obu ciał niebieskich oddzieli Księżyc dystans po 9°. Najbliżej Czerwonej Planety Księżyc przejdzie już kolejnego dnia. W piątek 17 kwietnia około godziny 13:30 polskiego czasu gdyby nie obecność Słońca, można by było dostrzec Księżyc niecałe 40′ na południe od Marsa. Natomiast mieszkańcy południowo-wschodniej Azji dostaną możliwość obserwacji zakrycia Marsa przez Księżyc (na mapce owale cyjanowe oznaczają zakrycie podczas wschodu — owal lewy — i zachodu — owal prawy — Księżyca; czerwona linia przerywana – zakrycie podczas dnia; linia niebieska – zakrycie podczas zmierzchu, linia biała – zakrycie w trakcie nocy). Gdy w Polsce zrobi się ciemno, Księżyc zdąży się oddalić od Marsa na prawie 3°. Do tego momentu tarcza Srebrnego Globu zwiększy fazę do 28%. Mars świeci obecnie z jasnością +1,5 magnitudo, a jego tarcza ma średnicę 5″. Wraz z odległą o 5° gwiazdą El Nath Mars tworzy obecnie parę mogącą mylić się z sąsiednią parą jasnych gwiazd Kastor i Polluks.
Ostatni wieczór tygodnia Księżyc spędzi już w gwiazdozbiorze Bliźniąt. O zmierzchu jego tarcza pokaże fazę ponad 35%, a o godzinie podanej na mapce dla tego dnia zajmie on pozycję na wysokości ponad 50° Niecały 1° na zachód od Księżyca da się dostrzec Mebsutę, gwiazdę 3. wielkości, oznaczanej na mapach nieba grecką literą ε. Wcześniej dojdzie do zakrycia tej gwiazdy przez Księżyc i tym razem zakrycie nastąpi również nad Polską, niestety podczas dnia. Zjawisko da się dostrzec z zachodniej Azji.
W tym tygodniu mamy ostatnią szansę na komfortowe obserwacje Westy w kwietniu. Potem obserwacje planetoidy uniemożliwi, a co najmniej bardzo utrudni, silny blask Księżyca bliskiego pełni. Westa góruje przed godziną 22, jeszcze przed nastaniem nocy astronomicznej. Planetoida właśnie pokonuje zakręt na kreślonej przez siebie pętli i w niedzielę 18 kwietnia zbliży się na 35′ do gwiazdy 5. wielkości 51 Leonis. Blask samej planetoidy wynosi natomiast 6,5 magnitudo i w jej obserwacjach potrzebna jest lornetka, lub teleskop. Planetoidę początkowo najlepiej obserwować wieczorem, gdy znajduje się ona najwyżej nad widnokręgiem, lecz potem trzeba czekać aż Księżyc zniknie z nieboskłonu.
Na północnej części nieba wędruje na wiosnę gwiazdozbiór Kasjopei, a w nim niedawno wybuchła gwiazda nowa, która otrzymała oznaczenie V1405 Cas. Jest ona łatwa do odnalezienia mniej więcej 0,5 stopnia na południe od całkiem jasnej gromady otwartej gwiazd M52. Na początku nocy astronomicznej ta część sfery niebieskiej właśnie dołuje, ale V1405 Cas jest na tyle blisko Gwiazdy Polarnej, że wznosi się wtedy na wysokość ponad 20°. Lepiej obserwować ją nad ranem. O godzinie 3:30, gdy noc astronomiczna ma się ku końcowi, V1405 Cas wznosi się na wysokość 40°, a zatem jest widoczna bardzo dobrze. A jeszcze przez ponad tydzień w jej obserwacjach nie przeszkodzi blask Księżyca. Jasność nowej ocenia się obecnie na poniżej +8 magnitudo, a zatem do jej odnalezienia potrzebna jest co najmniej lornetka.
W tym tygodniu swoją aktywność zaczyna coroczny rój meteorów Lirydy, który najwięcej zjawisk pokazuje około 22 kwietnia, ale zaczyna promieniować tydzień wcześniej. Choć owe meteory nazywają się Lirydy, to radiant roju znajduje się w sąsiednim gwiazdozbiorze Herkulesa, niecałe 10° na zachód od Wegi. Radiant góruje pod koniec nocy astronomicznej na wysokości prawie 70°. W okolicach maksimum aktywności można spodziewać się ponad 20 meteorów na godzinę.
O świcie coraz wyżej wznoszą się planety Saturn i Jowisz. Saturn wschodzi około godziny 3:30, Jowisz zaś pół godziny później. Godzinę przed wschodem Słońca pierwsza z wymienionych planet wznosi się na wysokość +0,7 magnitudo, druga z nich natomiast jest 3° niżej. Obie planety wędrują przez gwiazdozbiór Koziorożca, choć Jowisz jest blisko granicy z Wodnikiem i opuści Koziorożca jeszcze przed końcem kwietnia. Obie planety dzieli dystans ponad 13°. W tym tygodniu Saturn świeci blaskiem +0,7 wielkości gwiazdowej przy średnicy tarczy 16″. Blask Jowisza wynosi -2,1 magnitudo, a jego tarcza ma średnicę 36″. Można próbować celować teleskopami w obie planety, ale na razie ich obraz nie zachwyci, gdyż w obserwacjach przeszkodzi niskie położenie planet nad widnokręgiem i wynikające zeń zaburzenia obrazu obu planet przez falowanie naszej atmosfery.
Mapka pokazuje położenie Księżyca i Marsa na początku drugiej dekady kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNigh
Mapka pokazuje położenie planetoidy (4) Westa na początku drugiej dekady kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNigh

Mapka pokazuje położenie radiantu Lirydów i gwiazdy V1405 Cas na początku drugiej dekady kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNigh

Mapka pokazuje położenie Saturna i Jowisza na początku drugiej dekady kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNigh
https://astronet.pl/na-niebie/niebo-na- ... 2021-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo na początku drugiej dekady kwietnia 2021 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo na początku drugiej dekady kwietnia 2021 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo na początku drugiej dekady kwietnia 2021 roku3.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo na początku drugiej dekady kwietnia 2021 roku4.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo na początku drugiej dekady kwietnia 2021 roku5.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 19 Kwi 2021, 15:03

Spojrzenie w majowe niebo 2021
2021-04-19.
„Bociek jest! Wiosna fest”
To krótkie przysłowie daje pewne złudne nadzieje demografom, a nam wiąże się raczej z ciepłą słoneczną pogodą, której jesteśmy spragnieni po tej zimie. Życzmy zatem sobie, nie tylko zapalonym obserwatorom, dużo bezchmurnego nieba, które przy coraz to krótszych nocach szykuje nam przeróżne ciekawe niespodzianki.
Słońce, aktualnie o małej aktywności magnetycznej, przejdzie 20 maja ze znaku Byka w znak Bliźniąt. Nadal mozolnie wznosi się po ekliptyce, coraz to wyżej ponad równik niebieski, ale już wolniej niż w kwietniu – tak, że w ciągu tego miesiąca w Małopolsce przybędzie dnia o 81 minut. 1 Maja, Słońce będzie „pracowało” przez 14 godzin i 42 minuty – wschodzi w Krakowie o 5:16, a zachodzi o 19:58. Natomiast ostatniego dnia maja dzień w Małopolsce będzie trwał aż 16 godzin i 3 minuty, i będzie krótszy od najdłuższego dnia w roku już tylko o 20 minut. Ciekawe jaką pogodę w drugiej dekadzie maja, po dosyć śnieżnej zimie, zaserwują nam przysłowiowi "zimni ogrodnicy" (Pankracy, Serwacy i Bonifacy), nie wspominając już chłodnej Zośki?
Słońce
Obserwacje Słońca w minionych miesiącach wskazują na jego bardzo małą aktywność magnetyczną, związaną z powolnym wychodzeniem naszej gwiazdy z minimum, które rozpoczęło niedawno 25 cykl aktywności słonecznej . Niska aktywność manifestuje się małą liczbą plam, rozbłysków i wyrzutów plazmy z jego powierzchni w przestrzeń międzyplanetarną. W tej sytuacji obserwatorom pozostaje tylko cierpliwie czekać na przebudzenie się aktywności magnetycznej, które skutkować powinno częstszym pojawianiem się zórz polarnych na Ziemi.
Księżyc
Na przełomie pierwszej i drugiej dekady miesiąca będziemy mieli dobre, choć krótkie noce obserwacyjne, bowiem kolejność faz Księżyca w maju jest następująca: ostatnia kwadra – 3 V o godz. 21:50, nów – 11 V o godz. 21:00, pierwsza kwadra – 19 V o godz. 21:13 i pełnia – 26 V o godz. 13:14. W tym też dniu na nocnej półkuli wystąpi całkowite zaćmienie Księżyca, u nas niestety niewidoczne. Obserwatorom zlokalizowanym w obu Amerykach i Australii oraz mieszkańcom wysp na Pacyfiku życzymy tej nocy pogodnego nieba.
Księżyc będzie najdalej od nas (w apogeum) 11 V o godz. 23, a najbliżej Ziemi (w perygeum) znajdzie się 26 V o godz. 3. W tym dniu Księżyc będzie w tzw. superpełni, bowiem jego tarcza osiągnie rozmiar ponad 33 minut łuku. Zachęcam zatem wszystkich do jego obserwacji w ten wyjątkowy Dzień Matki. Ponadto w tym miesiącu Srebrny Glob zakryje planetę Wenus 12 V o godzinie 23, ale to zjawisko nie będzie u nas widoczne.
Widoczność planet
Merkurego możemy dostrzec na wieczornym niebie, przez cały miesiąc. Najlepszy czas na jego obserwacje to połowa maja, najlepiej wieczorem w imieniny Zofii, nisko na południowym zachodzie, gdy Słońce skryje się już pod horyzont. Błyszcząca Wenus widoczna będzie coraz wyżej na wieczornym niebie począwszy od drugiej dekady maja, by końcem miesiąca zbliżyć się do Merkurego. Czerwonawego Marsa obserwujemy na zachodnim niebie. Z początkiem maja przez 3, a pod koniec miesiąca do 2 godzin po zachodzie Słońca gości on w Bliźniętach, zbliżając się systematycznie do Polluksa.
Natomiast olbrzymy gazowe Jowisz i Saturn wschodzą w maju po północy, a zatem będą dostępne do obserwacji dopiero w drugiej połowie nocy. Uran przebywa w gwiazdozbiorze Barana, a będzie go można dostrzec na godzinę przed wschodem Słońca, nisko na wschodnim niebie, ale dopiero pod koniec maja. Natomiast 3 godziny wcześniej niż samo Słońce w gwiazdozbiorze Wodnika wschodzi Neptun. Obie te „poranne” planety dostrzeżemy jednak tylko z pomocą lornetki lub teleskopu.
Inne zjawiska
W pierwszej dekadzie maja promieniują jasne i szybkie meteory z roju Akwarydów. Meteory te to pozostałość warkocza komety Halley’a. Radiant meteorów leży na równiku niebieskim, na granicy gwiazdozbiorów Wodnika, Ryb i Pegaza. Maksimum aktywności roju przypada na 5/6 maja, a w obserwacjach meteorów po północy będzie nam nieco przeszkadzał Księżyc po ostatniej kwadrze.
Ze zjawisk, które szczególnie polecałbym do obserwacji, oprócz wymienionych powyżej, można wskazać majowe wschody i zachody Słońca, które możemy podziwiać w czasie spacerów umilanych śpiewem ptaków. Nie zapominajmy ani przez chwilę podczas tych przechadzek po Ziemi – zerkając w górę – o skomplikowanej rzeczywistości i nie zawsze bezchmurnym niebie, bowiem przypomnę tu Państwu - jednak na pocieszenie - staropolskie przysłowie: „Kiedy mokry maj, będzie żytko niby gaj”.

Czytaj więcej:
• Co na niebie w maju?
• Na Ziemię opada rocznie ponad 5 tysięcy ton mikrometeorytów

Opracowanie: Adam Michalec, MOA w Niepołomicach, 23 marca 2021; Elżbieta Kuligowska
Na zdjęciu: Meteory z roju Eta-akwarydów. Źródło: APOD.pl (http://apod.pl/apod/ap180506.html)
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/sp ... niebo-2021
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Spojrzenie w majowe niebo 2021.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 22 Kwi 2021, 08:42

Niebo w trzecim tygodniu kwietnia 2021 roku
2021-04-21. Ariel Majcher
Druga połowa kwietnia upłynie w silnym blasku Księżyca, który we wtorek 20 kwietnia przejdzie przez I kwadrę, we wtorek za tydzień natomiast — przez pełnię. Stąd najbliższe kilkanaście dni to nie jest dobry czas na obserwowanie słabiej świecących ciał niebieskich. A w końcu kwietnia oprócz widocznej wieczorem planety Mars oraz pojawiających się rano planetach Saturn i Jowisz można obserwować planetoidę (4) Westa, gwiazdę nową V1405 Cas oraz coroczny rój meteorów Lirydów.
Planetę Mars w zeszłym tygodniu zasłonił na chwilę Księżyc i teraz oddala się od niej. Jednak wraz ze zwiększającą się odległością rośnie także jasność Srebrnego Globu, dlatego nawet tak jasna planeta podda się ogarniającej całe niebo księżycowej łunie. Mars powoli również ulega coraz później zapadającemu zmierzchowi. Na dołączonej animacji pokazany jest wygląd nieba godzinę po zachodzie Słońca, gdy niebo jest jeszcze jasne. Wtedy Czerwona Planeta zajmuje pozycję na wysokości około 35° nad widnokręgiem. Kolejną godzinę później, gdy zaczyna się noc astronomiczna, planeta zniża się o kolejne 10°, a znika za linią horyzontu o godzinie 1. Mars porusza się w tempie ponad 4° na tydzień i w połowie tygodnia przejdzie z gwiazdozbioru Byka do gwiazdozbioru Bliźniąt. Na początku przyszłego tygodnia planeta zbliży się na pół stopnia do jasnej gromady otwartej gwiazd M35. Blask Marsa spadł do +1,5 magnitudo, zaś średnica jego tarczy spadła poniżej 5″. Planeta już od dawna nie jest atrakcyjnym celem dla posiadaczy teleskopów.
Księżyc zaczął tydzień w gwiazdozbiorze Bliźniąt przy granicy z Rakiem, niecałe 4° od Polluksa, najjaśniejszej, choć oznaczanej na mapach nieba grecką literą β gwiazdą Bliźniąt i jednocześnie 26° na wschód od Marsa. Tej nocy Srebrny Glob prezentował tarczę w fazie 45%.
Przez I kwadrę naturalny satelita Ziemi przeszedł we wtorek 20 kwietnia rano naszego czasu, a po zachodzie Słońca jego faza wynosiła już 55%. We wtorek Księżyc wędrował przez środek gwiazdozbioru Raka, około 2,5 stopnia na północ od jasnej i znanej gromady otwartej gwiazd M44. Przed północą Księżyc minął w odległości kilku – kilkunastu minut kątowych od gwiazdy Asellus Borealis, czyli północno-wschodniego rogu trapezu gwiazd otaczającego M44.
Kolejne trzy noce Srebrny Glob spędzi w gwiazdozbiorze Lwa. W środę 21 kwietnia jego tarcza pokaże fazę ponad 66%, zajmując pozycję 10° na północny wschód od Regulusa, najjaśniejszej gwiazdy Lwa.
W czwartek 22 kwietnia i w piątek 23 kwietnia Księżyc nadal pozostanie w gwiazdozbiorze Lwa. W czwartek jego faza zwiększy się do 75%. Tej nocy Srebrny Glob przetnie linię, łączącą Regulusa i Westę, najjaśniejszą planetoidę na ziemskim niebie. Do obu ciał niebieskich zabraknie Księżycowi po około 6°. Sama planetoida kończy pokonywanie zakrętu na kreślonej przez siebie pętli i do końca tygodnia oddali się od gwiazdy 5. wielkości 51 Leonis na prawie 50′. Trasę planetoidy wśród gwiazd do końca kwietnia można prześledzić na mapce, wykonanej w programie Nocny Obserwator. W piątek Księżyc dotrze na pogranicze gwiazdozbiorów Lwa i Panny, zwiększając fazę do 86%. W nocy Srebrny Glob przejdzie 8° od Deneboli, drugiej co do jasności gwiazdy Lwa.
Ostatnie dwa dni tego tygodnia Księżyc ma zarezerwowane na odwiedziny gwiazdozbioru Panny. W sobotę 24 kwietnia mający fazę 92% Srebrny Glob pokaże się na tle zachodniej części Panny, niecałe 4° od świecącej z jasnością obserwowaną prawie 4 magnitudo gwiazdy Zaniah (η Vir). Niestety gwiazda ta zginie w powodowanej przez Księżyc łunie. Niedzielę naturalny satelita Ziemi spędzi w środkowej części gwiazdozbioru Panny 8° od Spiki, najjaśniejszej gwiazdy konstelacji. Tej nocy księżycowa tarcza będzie oświetlona w 97%.
Przez całą noc promieniują meteory z corocznego roju Lirydów. Radiant roju najlepiej widoczny jest nad ranem, gdy wznosi się na więcej niż 60° ponad widnokrąg. Niestety Lirydy odczują bardzo mocno dużą fazę, którą ma teraz Księżyc i ich obserwacje są bardzo utrudnione. Dlatego warto polować na Lirydy w pierwszej części tygodnia, gdy faza Księżyca nie jest jeszcze tak duża i zachodzi on wcześniej, pozostawiając parę chwil na obserwacje słabiej świecących obiektów.
Przed świtem panują także najlepsze warunki do obserwacji gwiazdy nowej V1405 Cas, znajdującej się niecałe 0,5 stopnia od jasnej gromady otwartej gwiazd M52. Oba ciała niebieskie położone są na pograniczu gwiazdozbiorów Kasjopei i Cefeusza. Pod koniec nocy astronomicznej (obecnie trochę po godzinie 3) ten obszar nieba wznosi się u nas na wysokość około 40° ponad północno-wschodni widnokrąg. Na obserwacjach V1405 Cas także zaważy blask Księżyca, mimo tego, że przy kierowaniu się w jej stronie Księżyc zostanie za plecami. Wygląda na to, że nowa ponownie jaśnieje, jej blask ocenia się obecnie na +7,8 magnitudo.
O świcie nisko nad południowo-wschodnią częścią nieboskłonu pokazują się planety Saturn i Jowisz. Na godzinę przed wschodem Słońca Saturn dociera na wysokość 10°, zaś Jowisz – 6° nad horyzontem. A zatem na ich obraz teleskopowy wciąż silny wpływ ma przejrzystość atmosfery. Obie planety wędrują przez gwiazdozbiór Koziorożca, choć druga z wymienionych planet właśnie go opuszcza i w przyszłym tygodniu wejdzie do sąsiedniego gwiazdozbioru Wodnika. Jowisz spędzi w Wodniku następne prawie 4 miesiące, by w trzeciej dekadzie sierpnia, tuż przed opozycją, powrócić też na cztery miesiące do Koziorożca. Planeta Saturn świeci obecnie z jasnością +0,7 wielkości gwiazdowej, a jej tarcza ma średnicę 17″. Jowisz zwiększył swój blask do jasności -2,2 magnitudo, a jego tarcza ma średnicę 37″.

Animacja pokazuje położenie Marsa w trzecim tygodniu kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Położenie Księżyca i Westy na początku trzeciej dekady kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie Księżyca Marsa i Westy na początku trzeciego tygodnia kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie gwiazdy V1405 Cas oraz radiantu Lirydów w trzecim tygodniu kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie planet Saturn i Jowisz w trzecim tygodniu kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight
https://astronet.pl/na-niebie/niebo-w-t ... 2021-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w trzecim tygodniu kwietnia 2021 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w trzecim tygodniu kwietnia 2021 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w trzecim tygodniu kwietnia 2021 roku3.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w trzecim tygodniu kwietnia 2021 roku5.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w trzecim tygodniu kwietnia 2021 roku6.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 24 Kwi 2021, 08:12

Niebo w kwietniu 2021 - Superksiężyc
2021-04-23.
Ostatnia dekada kwietnia 2021 na niebie gwiaździstym zapowiada się całkiem interesująco... 26-go wieczorem patrzmy na Superksiężyc! Nasz wschodzący towarzysz wydaje się wielki jak dynia i potrafi wywołać duże wrażenie. Warto się przekonać na własne oczy, a po szczegóły zapraszamy do naszego filmowego kalendarza astronomicznego.
Wcześniej, 25 i 26 kwietnia wieczorem Srebrny Glob świeci w złączeniu z gwiazdą Spika z konstelacji Panny. Jest to najjaśniejszy obiekt gwiazdozbioru, wyróżniający się intensywnie niebieskawym zabarwieniem, co doskonale widać przez lornetkę. Błękitny kolor oznacza, że Spika jest gorąca. Temperatura jej powierzchni przekracza 25 000 K!
Dodatkowym smaczkiem wspomnianej koniunkcji jest zjawisko Superksiężyca, czyli zbiegu pełni z najmniejszą odległością Srebrnego Globu od Ziemi (perygeum). Oznacza to, że dla ziemskiego obserwatora nasz satelita jest wizualnie o 14% większy niż w apogeum (czyli największym oddaleniu od nas). Fenomen najlepiej śledzić o wschodzie Księżyca, czyli mniej więcej kwadrans po 19:00 wieczorem 26 kwietnia. Zjawisko wzmocnione tzw. iluzją księżycową, kiedy nasz wschodzący towarzysz wydaje się wielki jak dynia, a także refrakcją atmosferyczną powodującą wizualne zniekształcenia jego tarczy potrafi wywołać duże wrażenie. A nocą z 26 na 27 kwietnia być może doświadczymy niezwykłego blasku Superksiężyca. W perygeum świeci on nawet o 30% jaśniej niż w apogeum!
Ostatnim akcentem kwietniowego nieba gwiaździstego jest wizyta Księżyca dwa dni po pełni w... szczypcach Skorpiona. 29 kwietnia od północy do rana możemy śledzić wędrówkę naszego satelity wśród całkiem jasnych gwiazd. Potrzebujemy jednak płaskiego horyzontu, odkrytego w kierunku południowym, bowiem wszystko rozgrywa się nisko nad widnokręgiem. Powodzenia na łowach!
Piotr Majewski
NIEBO W KWIETNIU 2021 | Superksiężyc
https://www.youtube.com/watch?v=8p_GJCn ... b_imp_woyt

https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/ni ... perksiezyc
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w kwietniu 2021 - Superksiężyc.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 28 Kwi 2021, 17:42

Niebo w ostatnim tygodniu kwietnia 2021 roku
2021-04-28. Ariel Majcher
Powoli kończy się kwiecień i Słońce wędruje już na północ od równoleżnika +15° deklinacji. Słońce przebywa nad widnokręgiem już prawie 15 godzin, a noc astronomiczna, czyli najciemniejsza część nocy, w której można obserwować najsłabsze obiekty, trwa mniej niż 5 godzin. Jednak przez najbliższe noce słabsze obiekty pozostaną niewidoczne nawet wtedy, gdyż w ich dostrzeżeniu przeszkodzi silny blask Księżyca. Srebrny Glob zaczął tydzień od pełni i podąża ku ostatniej kwadrze, odwiedzając przy tym najbardziej na południe wysuniętą część ekliptyki i kierując się dodatkowo na południe od niej, co oznacza bardzo niskie położenie Księżyca nad widnokręgiem. Do końca tygodnia naturalny satelita Ziemi zbliży się na niecałe 25° do Saturna, który tworzy szeroką parę z Jowiszem. Po zachodzie Słońca bardzo nisko nad północno-zachodnią częścią nieboskłonu pojawią się dwie planety wewnętrzne, dążące do swoich maksymalnych elongacji, nad nimi natomiast świeci planeta Mars. Przez środek gwiazdozbioru Lwa wędruje planetoida (4) Westa, a na pograniczu gwiazdozbiorów Kasjopei i Cefeusza znajduje się gwiazda nowa V1405 Cas.
Na przełomie kwietnia i maja nisko nad północno-zachodnim widnokręgiem zaczną pojawiać się planety Merkury i Wenus. Obie spotkały się niedawno ze Słońcem i obecnie dążą do swoich maksymalnych elongacji wschodnich. Pierwsza z wymienionych planet najdalej od Słońca znajdzie się 17 maja, oddalając się wtedy na 22° od niego. Wenus swoją maksymalną elongację wschodnią osiągnie dopiero pod koniec października, oddali się wtedy od Słońca na prawie 47°.
Merkury w tym i następnym tygodniu ozdobi północno-zachodni nieboskłon. 45 minut po zachodzie Słońca planeta pokaże się na wysokości około 2° w poniedziałek 26 kwietnia i niecałych 6° w pierwszych dniach maja. W niedzielę 2 maja 3,5 stopnia nad Merkurym przez lornetki można próbować dostrzec najjaśniejsze gwiazdy Plejad. Niestety wraz z upływem czasu jasność planety zmniejszy się od -1,4 magnitudo w poniedziałek do -1 magnitudo w niedzielę. W tym czasie tarcza planety zwiększy średnicę kątową do 6″ i zmniejszy fazę poniżej 80%.
Planeta Wenus o tej samej porze znajduje się na linii widnokręgu od 2° pod Merkurym na początku tygodnia do 6° pod tą planetą w niedzielę. Dlatego, pomimo jasności wynoszącej -3,9 wielkości gwiazdowej, Wenus jest trudniejsza do odnalezienia. Na pewno przy poszukiwaniu obu planet przyda się lornetka. Tarcza drugiej planety od Słońca ma obecnie średnicę 10″ i fazę 99%.
Trzecią planetą widoczną wieczorem w tym obszarze nieba jest planeta Mars, która o zmierzchu zajmuje pozycję na wysokości ponad 30° nad zachodnią częścią nieboskłonu, a godzinę później zbliża się do horyzontu na 20°. Na początku tygodnia Czerwona Planeta przeszła trochę ponad 0,5 stopnia na północ od jasnej gromady otwartej gwiazd M35, a następnie powędruje w głąb gwiazdozbioru Bliźniąt i w niedzielę 2 maja przejdzie niewiele ponad 2° na północ od świecącej z jasnością +2,8 magnitudo gwiazdy Tejat Posterior (μ Gem). Blask samej planety obniżył się już do +1,6 wielkości gwiazdowej, a średnica jej tarczy zmniejszyła się do poniżej 5″.
Bardziej w kierunku południowym, przez gwiazdozbiór Lwa, wędruje planetoida (4) Westa. Planetoida pokonała już zakręt na kreślonej przez siebie pętli i kieruje się na południowy wschód. Do końca tygodnia Westa oddali się od gwiazdy 51 Leonis na odległość 1,5 stopnia. Planetoida oddala się od Ziemi i jej jasność spada. Obecnie ocenia się ją na około +6,8 wielkości gwiazdowej. A zatem do jej odnalezienia potrzebna jest co najmniej lornetka. O godzinie 23 Westa znajduje się na wysokości 50° nad południowo-zachodnią częścią nieboskłonu, a zatem jej warunki obserwacyjne wciąż są bardzo dobre, choć w tym tygodniu zginie ona w księżycowej łunie.
Księżyc przejdzie w najbliższych dniach przez najbardziej na południe wysuniętą część swojej orbity, a dodatkowo skieruje się na południe od drogi Słońca po niebie. Natomiast gdy Srebrny Glob wędruje przez gwiazdozbiory Byka i Bliźniąt, a więc najbardziej na północ położoną część swojej orbity, wędruje wtedy na północ od ekliptyki. Oznacza to, że w najbliższych kilku latach naturalny satelita Ziemi będzie osiągał maksymalne deklinacje północne i południowe, co przekłada się na najniższe i najwyższe możliwe położenie nad horyzontem. Dlatego przez cały tydzień Księżyc nie wzniesie się wyżej niż 30° nad widnokręgiem, a w niedzielę 2 maja w momencie górowania mniej więcej o godzinie 5:30 dotrze na wysokość mniejszą od 15° w południowej Polsce i mniej niż 10° nad Bałtykiem. W tym czasie faza Księżyca zmniejszy się od 100% na początku tygodnia do 68% pod jego koniec.
Naturalny satelita Ziemi zaczął tydzień w centralnej części gwiazdozbioru Panny, niecałe 7° od Spiki, najjaśniejszej gwiazdy konstelacji. O godzinie podanej na mapce księżycowa tarcza była oświetlona w 98%. Kolejną noc Księżyc spędził również w gwiazdozbiorze Panny, przy granicy z Wagą. Świecił wtedy z prawie maksymalną jasnością, gdyż o godzinie 5:32 przypadała pełnia Księżyca, a 12 godzin wcześniej Srebrny Glob przeszedł przez perygeum, czyli punkt swojej orbity położony najbliżej Ziemi. A zatem tej nocy tarcza Księżyca miała maksymalne rozmiary kątowe i jasność.
W nocy ze środy 28 kwietnia na czwartek 29 kwietnia Srebrny Glob dotrze do gwiazdozbioru Skorpiona. Do tego czasu jego faza spadnie do 95%. Księżyc pojawi się na nieboskłonie tuż przed północą, a zaraz potem zakryje dwie gwiazdy 4. wielkości ω1 i ω2 Scorpii. Natomiast 1° nad księżycową tarczą znajdzie się gwiazda Graffias, na którą warto skierować swoje teleskopy nawet z małym powiększeniem, gdyż jest to szeroki i łatwy do rozdzielenia układ podwójny, podobny do znajdującego się w Wielkim Wozie Mizara. Niestety jasna tarcza naturalnego satelity Ziemi nadal jest bardzo jasna, stąd obserwacje obu zakryć należą do zjawisk bardzo trudnych do obserwacji.
Kolejnej nocy Księżyc przejdzie przez środek zodiakalnej części Wężownika, zmniejszając fazę do 88%. 13° pod księżycową tarczą w południowej części kraju można próbować dostrzec żądło Skorpiona, czyli świecącą z jasnością +1,6 wielkości gwiazdowej Shaulę (λ Sco) i słabszą o jedno magnitudo Lesath (&upsilon Sco). Obie gwiazdy na naszym niebie dzieli niewiele ponad 0,5 stopnia, choć w przestrzeni kosmicznej druga z gwiazd jest prawie 200 lat świetlnych dalej od nas.
Weekend Srebrny Glob spędzi w gwiazdozbiorze Strzelca. W nocy z piątku 30 kwietnia na sobotę 1 maja faza Księżyca spadnie poniżej 80% i dotrze on na odległość 1,5 stopnia do gwiazdy Kaus Borealis, czyli najbardziej na północ wysuniętej gwiazdy głównej figury Strzelca i jednocześnie 7° na zachód od gwiazdy Nunki, najjaśniejszej gwiazdy północnej części Strzelca. W niedzielny poranek faza Księżyca spadnie do 69% i przeniesie się na pozycję 7° na wschód od Nunki.
Przez całą noc można obserwować gwiazdę V1405 Cas, czyli jasną gwiazdę nową na pograniczu gwiazdozbiorów Kasjopei i Cefeusza. Na początku tygodnia V1405 Cas również zginie w księżycowej łunie, ale im bliżej weekendu, tym blask Księżyca będzie coraz mniejszy. W drugiej połowie tygodnia wieczór upłynie bez obecności Księżyca nad horyzontem. V1405 Cas łatwo odnaleźć niecałe 0,5 stopnia od jasnej gromady otwartej gwiazd M52, a jej obecną jasność ocenia się na jakieś +6,8 magnitudo. A zatem jej jasność obecnie rośnie.
Nad samym ranem nisko nad południowo-wschodnią częścią widnokręgu pojawiają się planety Saturn i Jowisz. Pierwsza z wymienionych planet wędruje przez środek zodiakalnej części Koziorożca, natomiast druga weszła już do sąsiedniego gwiazdozbioru Wodnika. Obie planety dzieli na niebie dystans 15°. Saturn i Jowisz zbliżają się do swoich wakacyjnych opozycji i ich warunki obserwacyjne powoli się poprawiają. O godzinie podanej na mapce Saturn zajmuje pozycję na wysokości 9°, Jowisz natomiast jest 3° niżej. Jowisz świeci z jasnością -2,1 magnitudo, a jego tarcza zwiększyła średnicę do 37″. Jasność Saturna wynosi +0,7 wielkości gwiazdowej, przy średnicy tarczy 17″.
Animacja pokazuje położenie planet Mars, Wenus i Merkury w ostatnim tygodniu kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie planetoidy (4) Westa w ostatnim tygodniu kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapa pokazuje położenie Księżyca w ostatnim tygodniu kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie nowej V1405 Cas w ostatnim tygodniu kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapa pokazuje położenie planet Saturn i Jowisz w ostatnim tygodniu kwietnia 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

https://astronet.pl/na-niebie/niebo-w-o ... 2021-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w ostatnim tygodniu kwietnia 2021 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w ostatnim tygodniu kwietnia 2021 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w ostatnim tygodniu kwietnia 2021 roku3.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w ostatnim tygodniu kwietnia 2021 roku4.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w ostatnim tygodniu kwietnia 2021 roku5.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w ostatnim tygodniu kwietnia 2021 roku6.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 05 Maj 2021, 08:11

Niebo w końcu pierwszej dekady maja 2021 roku
2021-05-05. Ariel Majcher
Środek maja, to ostatnia szansa na dostrzeżenie najsłabszych obiektów przed dwumiesięczną przerwą spowodowaną białymi astronomicznymi nocami. Słońce już przekroczyło równoleżnik 15° deklinacji w drodze na północ, a za niecałe trzy tygodni przetnie równoleżnik 20°. Wskutek tego przez najbliższe ponad 2 miesiące niebo nie zdoła ściemnieć do końca i te najsłabsze obiekty zginą w tle jasnego nieba. Dlatego należy odpowiednio wykorzystać zbliżający się nów Księżyca i brak naturalnego satelity Ziemi na nocnym niebie. Księżyc spotka się ze Słońcem dopiero we wtorek 11 maja, ale obecnie Srebrny Glob wędruje pod i tak niekorzystnie nachyloną do porannego nieboskłonu ekliptyką, przez co już w połowie tygodnia, kilka dni przed nowiem, zniknie w zorzy porannej. Zanim to się jednak stanie, Księżyc odwiedzi planety Saturn i Jowisz. Na początku maja, jak co roku, przez maksimum swojej aktywności przechodzi rój meteorów η-Akwarydów, który niestety z naszych szerokości geograficznych widoczny jest słabo, za to bardzo dobre warunki obserwacyjne tego roju panują bliżej równika i na półkuli południowej. W tym roku w obserwacjach η-Akwarydów przeszkodzi dążący do nowiu Księżyc. Na niebie wieczornym coraz wyżej wznoszą się planety Merkury i Wenus, nadal dobrze widoczna jest planeta Mars oraz planetoida Westa. Przez całą noc można obserwować gwiazdę nową V1405 Cas.
pis zjawisk widocznych na nocnym niebie w najbliższych dniach rozpocznę od tego, co dzieje się na niebie porannym, gdyż tam w pierwszej połowie tygodnia niebo ozdabiają nisko wędrujące planety Saturn i Jowisz oraz wędrujący kilka stopni pod nimi dążący do nowiu Księżyc. Dodatkowo jest szansa na dostrzeżenie jasnych meteorów z corocznego roju η-Akwarydów.
Saturn i Jowisz tworzą parę o rozpiętości 15°. Pierwsza z wymienionych planet wędruje przez gwiazdozbiór Koziorożca, natomiast druga kilkanaście dni temu weszła do gwiazdozbioru Wodnika. Obie planety zbliżają się powoli do swoich opozycji i systematycznie zwiększają swoje rozmiary kątowe i jasności. Jasność Jowisza wynosi -2,1 wielkości gwiazdowej, jego tarcza zaś ma średnicę 38″. Blask Saturna rośnie znacznie wolniej, gdyż 300 milionów kilometrów średnicy orbity ziemskiej stanowi mniejszy ułamek jego odległości od Słońca. W tym tygodniu Saturn świeci z jasnością +0,7 magnitudo, przy średnicy tarczy 17″.
2° na północny wschód od Jowisza znajduje się radiant corocznego roju meteorów η-Akwarydów. Jest to bardzo obfity rój, podobny do sierpniowych Perseidów, ale ze względu na niekorzystne położenie radiantu blisko słabo nachylonej do porannego widnokręgu ekliptyki i związany z tym wschód niewiele przed wschodem Słońca rój ten na dużych północnych szerokościach geograficznych jest widoczny słabo. Są to szybkie meteory, ich prędkość zderzenia z naszą atmosferą wynosi 66 km/s i w maksimum aktywności — przypadającym zawsze około 6 maja — można liczyć nawet do 100 meteorów na godzinę. Oczywiście nie u nas, tylko bliżej równika i na półkuli południowej, gdzie radiant wschodzi na ciemnym niebie i wznosi się znacznie wyżej. W Polce można doliczyć się kilku – kilkunastu zjawisk na godzinę. O ile nie ma wtedy na niebie Księżyca. A w tym roku właśnie w okolicach maksimum aktywności niedaleko radiantu przejdzie Księżyc po ostatniej kwadrze. W środę 5 maja godzinę przed wchodem Słońca tarcza Srebrnego Globu w fazie 37% pokaże się 5° na południe od radiantu i jednocześnie od planety Jowisz. Największa planeta Układu Słonecznego i radiant η-Akwarydów zajmą wtedy pozycję na wysokości 8°, Księżyc zaś znajdzie się na wysokości niecałych 3°.
Dobę później faza księżycowej tarczy spadnie do 28%, ale do tego czasu przesunie się ona kilkanaście stopni na północny wschód i dodatkowo zanurkuje jeszcze głębiej pod ekliptykę. Wskutek tego o tej samej porze zdąży się wznieść na wysokość zaledwie 1°. W piątek 7 maja Księżyc definitywnie zginie w zorzy porannej i pojawi się za kilka dni na niebie wieczornym, już po nowiu.
Natomiast w pierwszych dniach tygodnia można było dostrzec naturalnego satelitę Ziemi wędrującego przez gwiazdozbiór Koziorożca. W poniedziałkowy poranek jego tarcza miała fazę 58% i znajdowała się na południowy zachód od głównej figury Koziorożca. Dobę później oświetlona mniej niż w połowie tarcza Księżyca wędrowała jakieś 6° od Saturna.
Na niebie wieczornym, przy nieobecności Księżyca wzrok skupiają na sobie jasne planety Układu Słonecznego. Najłatwiej dostrzec planetę Mars, która, choć świeci najsłabiej, to znajduje się zdecydowanie najwyżej na niebie. Mars podąża coraz dalej do wnętrza gwiazdozbioru Bliźniąt i do niedzieli 9 maja zbliży się na 42 minuty kątowe do Mebsuty, gwiazdy 3. wielkości, oznaczanej na mapach nieba grecką literą ε. Czerwona Planeta świeci obecnie blaskiem +1,6 magnitudo, a jej tarcza ma średnicę mniejszą od 5″.
Dwie pozostałe planety, czyli Merkury i Wenus widoczne są tuż nad widnokręgiem i choć świecą zdecydowanie jaśniej (Merkury z jasnością od -0,8 wielkości gwiazdowej na początku tygodnia do -0,3 magnitudo pod jego koniec, a Wenus — z jasnością -3,8 magnitudo), co do ich dostrzeżenia potrzebny jest odsłonięty widnokrąg i doskonała przejrzystość powietrza. Merkury dąży do maksymalnej elongacji wschodniej, którą osiągnie 17 maja. Oddali się wtedy od Słońca na 22°. 45 minut po zachodzie Słońca Merkury zajmuje pozycję na wysokości około 7° i jeśli tylko warunki obserwacyjne są spełnione, to nie powinno być kłopotu z jego odnalezieniem. Przez teleskopy z powiększeniem przynajmniej duże kilkadziesiąt razy można próbować dostrzec tarczę planety w fazie około 70% i średnicy ponad 6″. Na początku tygodnia pierwsza planeta od Słońca przeszła nieco ponad 2° na południe od Plejad, bardzo znanej, choć słabo już o tej porze roku widocznej gromady otwartej gwiazd.
Najtrudniej z trzech wymienionych tutaj planet dostrzec najjaśniej świecącą Wenus. A to dlatego, że jest ona najbliżej Słońca i o tej samej porze wznosi się zaledwie na wysokość 1,5 stopnia ponad widnokrąg. Do odnalezienia Wenus warto wykorzystać planetę Merkury. Na początku tygodnia obie planety przedzieli dystans ponad 6°, ale pod koniec tygodnia urośnie do 8°. Pod koniec tygodnia to Wenus przejdzie jakieś 5° na południe od Plejad.
Po zapadnięciu ciemności warto zapolować na wędrującą przez gwiazdozbiór Lwa planetoidę (4) Westa. Planetoida porusza się na południowy wschód, oddalając się od gwiazdy 51 Leonis. Do niedzieli 9 maja odległość między tymi ciałami niebieskimi przekroczy 2,5 stopnia. Trajektorię planetoidy w maju można prześledzić na mapce wykonanej w programie Nocny Obserwator. Westa oddala się od Ziemi i jej jasność spadła poniżej +7 magnitudo. Ale przy braku Księżyca wystarczy niewielka lornetka, by ją dostrzec.
Przez całą noc widoczna jest gwiazda nowa V1405 Cas, choć najlepsze warunki do jej obserwacji panują rano, gdyż gwiazda ta, którą łatwo odnaleźć ze względu na położenie niecałe pół stopnia od jasnej gromady otwartej gwiazd M52, dołuje w momencie zachodu Słońca i zaczyna się wznosić. Około godziny 3 V1405 Cas zdąży dotrzeć na wysokość połowy odległości między horyzontem a zenitem. Obserwacje pokazują, że gwiazda wciąż jaśnieje i przekroczyła jasność +7,5 wielkości gwiazdowej. Jest zatem jaśniejsza od niewidocznej teraz planety Neptun. Tutaj można pobrać mapkę najbliższych okolic nowej, z naniesionymi jasnościami gwiazd porównania.

Animacja pokazuje położenie Księżyca oraz planet Saturn i Jowisz w końcu pierwszej dekady maja 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarrNight

Animacja pokazuje położenie planet Mars, Merkury i Wenus w końcu pierwszej dekady maja 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarrNight

Mapka pokazuje położenie planetoidy (4) Westa w końcu pierwszej dekady maja 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarrNight

Mapka pokazuje położenie gwiazdy nowej V1405 Cas w końcu pierwszej dekady maja 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarrNight

https://astronet.pl/na-niebie/niebo-w-k ... 2021-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w końcu pierwszej dekady maja 2021 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w końcu pierwszej dekady maja 2021 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w końcu pierwszej dekady maja 2021 roku3.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w końcu pierwszej dekady maja 2021 roku4.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w końcu pierwszej dekady maja 2021 roku5.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 12 Maj 2021, 08:06

Niebo na początku drugiej dekady maja 2021 roku
2021-05-12.
We wtorek 11 maja wieczorem naszego czasu Księżyc przeszedł przez nów i zacznie pojawiać się na niebie wieczornym. A ze względu na to, że ekliptyka o zmierzchu wciąż tworzy duży kąt z widnokręgiem, to już w środę 12 maja, niewiele ponad 24 godziny po nowiu, zaraz po zachodzie Słońca można próbować dostrzec bardzo cienki sierp Srebrnego Globu. Jednak aby się to udało, atmosfera ziemska musi być wyjątkowo przejrzysta. W jego odszukaniu na pewno przyda się jakiś sprzęt optyczny, pomogą również znacznie lepiej wtedy widoczne planety Merkury i Wenus. Naturalny satelita Ziemi do końca tygodnia zwiększy znacząco fazę i wysokość nad widnokręgiem, mijając po drodze wspomniane już dwie pierwsze planety Układu Słonecznego, a także zdecydowanie wyżej świecącego Marsa. Pod koniec tygodnia Księżyc zakryje dwie dobrze widoczne gołym okiem gwiazdy 3. wielkości. Najpierw w sobotę 15 maja za tarczą Srebrnego Globu zniknie Mebsuta (ε Gem), kolejnej nocy zaś, już w poniedziałek 17 maja, to samo czeka nieco słabszą gwiazdę κ Gem. Po zapadnięciu ciemności warto skorzystać ze słabo jeszcze świecącego Księżyca i zapolować na planetoidę (4) Westa oraz jaśniejącą gwiazdę nową V1405 Cas. Nad ranem natomiast coraz dłużej widoczne są planety Saturn i Jowisz.
Ten tydzień jest najlepszym okresem widoczności Merkurego na naszym niebie na wiosnę bieżącego roku. Planeta w poniedziałek 17 maja osiągnie maksymalną elongację wschodnią, oddalając się od Słońca na ponad 22°. Niestety od początku okresu widoczności jasność Merkurego słabnie, a zatem każdego kolejnego wieczora Merkuremu trudniej przebić się przez zorzę wieczorną i trzeba dłużej czekać na pojawienie się planety na nieboskłonie. Przez cały tydzień 45 minut po zachodzie Słońca Merkury utrzyma wysokość około 10° nad zachodnią częścią widnokręgu, jednak w tym czasie jego jasność zmniejszy się od -0,2 magnitudo na początku tygodnia do +0,5 pod jego koniec. Jednocześnie jego tarcza zmniejszy fazę z 54 do 28%, średnica tarczy planety zaś urośnie z 7 do 8″. Wysokość 10° o tej porze doby to jest całkiem dużo jak na Merkurego, a zatem warto spojrzeć na tę planetę przez jakiś teleskop z powiększeniem przynajmniej duże kilkadziesiąt razy. W sprzyjających warunkach atmosferycznych powinno dać się dostrzec wyraźną tarczę planety oświetloną prawie w połowie.
Dużo jaśniejsza planeta Wenus bardzo powoli poprawia swoje warunki obserwacyjne i o tej samej porze zajmuje pozycję na wysokości od 2 do 3° nad horyzontem. Stąd jej dostrzeżenie jest możliwe tylko przy odpowiednio odsłoniętym widnokręgu i przejrzystej atmosferze. Planeta jest bardzo daleko od Ziemi, ponad 1,6 AU, wskutek czego porusza się powoli i wygląd jej tarczy zmienia się równie wolno. Obecnie blask planety wynosi -3,8 magnitudo, co w wartościach bezwzględnych jest bardzo dużo, lecz jest to minimalna jasność Wenus na naszym niebie. Wraz z upływem czasu jej blask urośnie o prawie 1 wielkość gwiazdową. Tarcza planety ma również minimalną wielkość, niecałe 10″, czyli aż 6 razy mniej, niż podczas przechodzenia przez koniunkcję dolną ze Słońcem. Pomijając komety, których widoczny rozmiar kątowy może zmieniać się od ułamków sekund kątowych do kilkudziesięciu, a nawet ponad 100°, planeta Wenus jest tym ciałem Układu Słonecznego, którego rozmiar zmienia się najbardziej. Pod tym względem dorównuje jej tylko planeta Mars, której rozmiar między minimum a maksimum również zwiększa się 6-krotnie: od 4 do prawie 25″. Bliska maksymalnej jest za to faza planety, wynosząca obecnie 98%, ale to też nie jest dobra dla nas informacja.
Przez najbliższe dni między planetami utrzyma się dystans około 9°, przy czym Wenus należy szukać na godzinie 5 względem Merkurego. Pierwsza planeta od Słońca, mimo znacznie mniejszej jasności jest też dużo łatwiejsza do odnalezienia. Oczywiście decyduje tutaj niewielka wysokość Wenus nad widnokręgiem.
Dużo wyżej od obu wymienionych planet świeci czwarta planeta typu ziemskiego, czyli planeta Mars. O tej porze wznosi się ona na prawie 30° ponad linię horyzontu, a można ją obserwować nawet po północy. Mars świeci najsłabiej z wymienionych dotąd planet. Przy tarczy o średnicy mniejszej od 5″ jego blask wynosi małe jak na tę planetę +1,6 wielkości gwiazdowej. Mars zacznie tydzień około 42′ od zakrywanej w sobotę przez Księżyc Mebsuty (aż szkoda, że Srebrny Glob nie zakrył tej gwiazdy w poniedziałek, gdy tak blisko niej znajdował się Mars), a pod koniec tygodnia dystans między tymi ciałami niebieskimi urośnie do ponad 4°. Niestety do zakrycia Marsa tym razem nie dojdzie.
Wszystkie wspomniane wyżej planety odwiedzi w tym tygodniu Księżyc w fazie bardzo cienkiego sierpa, a zatem nadarza się okazja do uwiecznienia ciekawego widoku. Naturalny satelita Ziemi we wtorek 11 maja mniej więcej o 21 naszego czasu spotkał się ze Słońcem, a potem przeniósł się na wschód od niego, czyli zacznie pojawiać się na niebie wieczornym. Już w środę 12 maja, przy sprzyjających warunkach atmosferycznych i dysponując głęboko odsłoniętym widnokręgiem, można próbować dostrzec Księżyc zaraz po zachodzie Słońca. Nie jest to łatwe zadanie, gdyż 45 minut po zachodzie Słońca Księżyc znajdzie się na wysokości zaledwie 1° nad widnokręgiem, a jego wynosząca 1% faza spowoduje, że księżycowy sierp będzie trudny do odnalezienia nawet przez lornetki. Poszukiwania Srebrnego Globu należy oczywiście zacząć od odnalezienia zdecydowanie lepiej widocznych planet wewnętrznych. Najpierw trzeba odnaleźć znajdującego się na wysokości 10° Merkurego (świecącego wtedy z jasnością 0 magnitudo), potem trzeba przenieść wzrok na znajdującą się 9° od Merkurego Wenus, a gdy uda się odnaleźć drugą planetę od Słońca, to powinno dać się dostrzec cieniuteńki sierp Księżyca, znajdujący się 2,5 stopnia pod Wenus.
Dobę później, w czwartek 13 maja odnalezienie Księżyca nie powinno sprawić trudności, gdyż jego faza urośnie do 3% i o tej samej porze zajmie on pozycję na wysokości 10°. Niecałe 3° na północ, czyli na godzinie 1 w tym przypadku od Księżyca można próbować dostrzec planetę Merkury, której jasność spadnie do tego momentu poniżej +0,1 magnitudo.
Piątek 14 maja zastanie Księżyc na wschód od gwiazd El Nath i ζ Tauri, tworzących rogi Byka, przy granicy z gwiazdozbiorem Bliźniąt. Do tego momentu sierp Srebrnego Globu zgrubieje do 8%. Od południowego rogu Byka Księżyc oddzieli dystans ponad 3°, od północnego zaś — niecałe 6. Natomiast 10° na zachód od Księżyca znajdzie się planeta Merkury.
Sobotę 15 maja i niedzielę 16 maja naturalny satelita Ziemi spędzi w gwiazdozbiorze Bliźniąt. W sobotę Księżyc przejdzie przez centralną część konstelacji, zwiększając przy tym fazę do 14%. O zmierzchu ujrzymy Księżyc w odległości nieco ponad 1,5 stopnia od Mebsuty oraz 5° od Marsa. Do godziny 0:15, czyli tuż przed schowaniem się Srebrnego Globu za linię widnokręgu zbliży się on do Mebsuty na odległość 22′. Potem w Polsce Księżyc niestety zajdzie, ale na Wyspach Brytyjskich da się obserwować całe zjawisko na ciemnym niebie (na mapce pętle cyjanowe oznaczają zakrycie podczas wschodu — obszar lewy — i zachodu — obszar prawy — Księżyca; czerwona linia przerywana — zakrycie podczas dnia; linia niebieska — zakrycie podczas zmierzchu, linia biała — zakrycie w trakcie nocy).
Ostatniej nocy tego tygodnia sierp Księżyca pogrubi się do 21%, a jego tarcza przeniesie się do wschodniej części Bliźniąt. Wieczorem Księżyc zajmie pozycję w odległości niecałych 5° od Polluksa i jednocześnie mniej niż 3° od świecącej z jasnością obserwowaną +3,6 magnitudo gwiazdy κ Gem. W trakcie nocy Srebrny Glob zbliży się szczególnie do drugiej z wymienionych gwiazd. Około godziny 1, tuż przed zachodem obu ciał niebieskich, Srebrny Glob zbliży się do κ Gem na mniej niż trzy swoje średnice. Potem zbliży się doń jeszcze bardziej, by jakieś trzy godziny później zakryć tę gwiazdę. Tym razem zjawisko będą mogli obserwować mieszkańcy m.in. Wielkich Antyli oraz wschodniego wybrzeża USA i Kanady.
Na ciemnym niebie wciąż dobrze widoczna jest planetoida (4) Westa. Zwłaszcza pod nieobecność Księżyca. A zatem warto wykorzystać najbliższe dni na jej obserwacje, gdyż potem planetoida zginie w powodowanej przez Księżyc łunie. Planetoida razem z gwiazdozbiorem Lwa przesunęła się wyraźnie na niebo zachodnie. Jednak o godzinie 23 wznosi się nadal na wysokość ponad 40°. Planetoida kontynuuje wędrówkę na południowy wschód i do końca tygodnia zwiększy dystans do gwiazdy 51 Leonis do ponad 3,5 stopnia. Blask Westy cały czas słabnie i obecnie wynosi około +7,2 wielkości gwiazdowej.
Przed świtem bardzo dobrze widoczna jest gwiazda nowa, oznaczana teraz jako V1405 Cas. Gwiazda jest łatwa do odnalezienia niecałe 0,5 stopnia od jasnej gromady otwartej gwiazd M52. A dzięki tej mapce wygenerowanej na stronie Amerykańskiego Towarzystwa Obserwatorów Gwiazd Zmiennych AAVSO można porónywać jej jasność z okolicznymi gwiazdami o znanej i niezmiennej albo bardzo niewiele zmieniającej się jasności. Oczywiście, żeby otrzymać jasność opisanej gwiazdy należy przypisaną do niej liczbę podzielić przez 10. O godzinie podanej na mapce V1405 Cas wznosi się na wysokość ponad 40°, a zatem na jej widoczność nie można narzekać. V1405 Cas w ostatnich kilku dniach gwałtownie zwiększyła jasność do ponad +5,5 magnitudo!! A to oznacza, że na bardzo ciemnym niebie można ją dostrzec nawet bez użycia przyrządów optycznych, co potwierdzają wykonane przez niektórych obserwatorów zdjęcia. Na pewno nie warto zapominać o tej gwieździe podczas najbliższych sesji obserwacyjnych, szczególnie, że Księżyc przez jeszcze kilkanaście następnych nocy nie przeszkodzi w jej obserwacjach.
Na jaśniejącym już niebie widoczne są dwie ostatnie znane od starożytności planety Układu Słonecznego. Saturn pojawia się na nieboskłonie już przed godziną 2 i do godziny podanej na mapce zdąży się wznieść na wysokość 12° ponad południowo-wschodni widnokrąg. Położony 17° bardziej na północny wschód Jowisz wschodzi prawie 1,5 godziny później i o tej samej porze zajmuje pozycję na wysokości 9°. Saturn świeci z jasnością +0,7 magnitudo, a jego tarcza ma średnicę 17″, Jowisz zaś świeci o prawie 3 wielkości gwiazdowe jaśniej, przy średnicy tarczy 39″. Saturnowi w odległości niewiele większej od średnicy kątowej Księżyca towarzyszy gwiazda 4. wielkości θ Capricorni.

Animacja pokazuje położenie Księżyca, Wenus, Merkurego i Marsa na początku drugiej dekady maja 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie planetoidy (4) Westa na początku drugiej dekady maja 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie gwiazdy nowej V1405 Cas początku drugiej dekady maja 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie planet Saturn i Jowisz początku drugiej dekady maja 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

https://astronet.pl/na-niebie/niebo-na- ... 2021-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo na początku drugiej dekady maja 2021 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo na początku drugiej dekady maja 2021 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo na początku drugiej dekady maja 2021 roku3.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo na początku drugiej dekady maja 2021 roku4.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo na początku drugiej dekady maja 2021 roku5.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 18 Maj 2021, 09:22

Niebo w trzecim tygodniu maja 2021 roku
2021-05-18. Ariel Majcher
Trzecia dekada maja w tym roku to nie jest dobry czas na obserwacje słabiej świecących obiektów, gdyż 19 dnia miesiąca Księżyc przejdzie przez I kwadrę i podąży ku pełni. A szczególnie w pierwszej części tygodnia Srebrny Glob wzniesie się wysoko nad widnokrąg, ponieważ właśnie odwiedza najbardziej na północ wysuniętą część swojej orbity. Dodatkowo w najbliższych miesiącach nachylenie orbity Księżyca do ekliptyki ułoży się tak, że w momencie przechodzenia przez jej najbardziej na północ, lub na południe wysunięte fragmenty jednocześnie Księżyc zajmie pozycję maksymalnie na zewnątrz płaszczyzny orbity Ziemi. Jak wiadomo orbita Księżyca jest nachylona do ekliptyki pod kątem ponad 5° i tyle właśnie nad ekliptyką wędruje obecnie Księżyc. W środku tygodnia naturalny satelita Ziemi odwiedzi słabnącą planetoidę Westę. Przez całą noc widoczna jest gwiazda nowa V1405 Cas, choć najlepiej obserwować ją pod koniec nocy astronomicznej. Przed świtem natomiast można obserwować szeroką parę planet Saturn – Jowisz.
Zaraz po zachodzie Słońca wciąż dobrze widoczna jest planeta Merkury, która w poniedziałek 17 maja osiągnęła maksymalną elongację wschodnią, oddalając się od Słońca na 22°. To oznacza, że w kolejnych dniach planeta zacznie zbliżać się do widnokręgu, by przed końcem maja zginąć w zorzy wieczornej. Zanim to nastąpi Merkurego czeka bardzo bliskie spotkanie z powoli wznoszącą się coraz wyżej planetą Wenus. Niestety blask planety cały czas słabnie i każdego kolejnego wieczora przebija się ona przez zorzę wieczorną później. Na początku tygodnia o zmierzchu planeta zajmuje pozycję na wysokości 8°, by do końca tygodnia obniżyć ją o 2°. W tym samym czasie jasność Merkurego zmniejszy się od +0,5 do +1,3 magnitudo, a jego tarcza zwiększy średnicę od 8 do prawie 10″. Merkury zbliża się do linii, łączącej gwiazdy El Nath i ζ Tauri, czyli gwiazdy stanowiące odpowiednio północny i południowy róg Byka. Planeta zawróci tuż za nią, przecinając ją w połowie jej długości.
Pierwsza planeta od Słońca porusza się coraz wolniej, za to druga nabiera prędkości. Dlatego od poniedziałku do niedzieli Wenus zmniejszy dystans do Merkurego od ponad 8° na początku tygodnia do niewiele ponad 5° pod jego koniec. Wenus powoli zwiększa także wysokość nad widnokręgiem i godzinę po zachodzie Słońca zajmuje pozycję na wysokości około 2°. Planeta wciąż nie jest atrakcyjnym celem dla posiadaczy teleskopów, ponieważ do bardzo niskiego położenia na nieboskłonie dochodzi bardzo mała tarcza (średnica 10″) i duża faza — ponad 96%. Nieduża jest także jasność planety, wynosząca -3,9 magnitudo.
Systematycznie pogarsza się widoczność planety Mars, która dąży do spotkania ze Słońcem na początku października. W najbliższych tygodniach na warunki obserwacyjne Marsa wpływ zacznie mieć pogarszające się nachylenie ekliptyki do widnokręgu. Wskutek tego już w lipcu Czerwona Planeta zginie w zorzy wieczornej, mimo nadal całkiem sporego oddalenia od Słońca. Na razie można obserwować wędrówkę Marsa przez gwiazdozbiór Bliźniąt. Do końca tygodnia planeta zbliży się na 1,5 stopnia do gwiazdy 3. wielkości Wasat, oznaczanej na mapach nieba grecką literą δ. Jasność samej planety wynosi +1,7 wielkości gwiazdowej, przy średnicy tarczy 4″.
Księżyc zaczął tydzień od fazy 30% wędrując przez centralną część gwiazdozbioru Raka, jakieś 11° od Polluksa, najjaśniejszej gwiazdy Bliźniąt. 4,5 stopnia od Księżyca w przeciwnym kierunku znajdzie się znana i widoczna na ciemnym niebie gołym okiem gromada otwarta gwiazd M44. Niestety bliskość Księżyca spowoduje, że jej najsłabsze gwiazdy przestaną być widoczne.
W środę 19 maja Srebrny Glob dotrze do gwiazdozbioru Lwa zwiększając fazę do 50% (I kwadra przypada dokładnie o godzinie 21:13 naszego czasu). Tego dnia Księżyc zakryje jaśniejszą od 3,5 magnitudo gwiazdę η Leonis. Niestety w Polsce zjawisko zajdzie w trakcie dnia. Bardzo dobre warunki widoczności zakrycia wystąpią w północno-wschodniej Afryce oraz południowo-zachodniej Azji. U nas w momencie zachodu Słońca Księżyc znajdzie się na wysokości 50° i zdąży się już oddalić od η Leonis na 0,5 stopnia. Godzinę później, gdy gwiazda zacznie przebijać się przez zorzę wieczorną, dystans ten zwiększy się do 1°. 4° pod Księżycem znajdzie się Regulus, najjaśniejsza gwiazda Lwa.
Dobę później Srebrny Glob faza Księżyca zwiększy się do ponad 60%, a jego tarcza przesunie się prawie 15° na południowy wschód i wieczorem zajmie pozycję 13° na wschód od Regulusa. Jednocześnie 5° nad nią znajdzie się Westa, czwarta w kolejności odkrycia planetoida na naszym niebie. Planetoida wędruje na południowy wschód i do końca tygodnia ponownie zmniejszy dystans do gwiazdy Chertan (θ Leonis) do 3°. Jasność Westy osłabła do +7,5 magnitudo i przy jasnym już Księżycu może być ona niewidoczna.
Ostatnie dni tygodnia Księżyc spędzi w gwiazdozbiorze Panny. W piątek 21 maja naturalny satelita dotrze do zachodniej części Panny, zwiększając fazę do 72%. 10° nad nim znajdzie się Denebola, druga co do jasności gwiazda Lwa. W sobotę 22 maja tarcza Księżyca zwiększy fazę o kolejne 10% i przejdzie przez centralny obszar Panny, mijając w małej odległości Porrimę, jedną z jaśniejszych gwiazd konstelacji. Natomiast ostatniej nocy tygodnia Srebrny Glob pokaże tarczę oświetloną w 90%. Wieczorem 5° od niej znajdzie się Spica, najjaśniejsza gwiazda Panny.
Gwiazda nowa V1405 Cas jest widoczna całą noc, lecz najlepiej nad ranem, gdy wznosi się najwyżej. Rejon nieba, gdzie znajduje się V1405 Cas dołuje tuż przed zachodem Słońca na wysokości około 23° i po zapadnięciu ciemności zaczyna się wznosić. O godzinie 2 w nocy, niebo zaczyna się rozjaśniać. Wtedy gwiazda wznosi się na wysokość przekraczającą 40°. Niestety według obserwatorów gwiazda jak gwałtownie pojaśniała kilka dni temu, tak samo gwałtownie osłabła do jasności +7,5 magnitudo. Oznacza to, że przy wzrastającym tle nieba ze względu na bliski pełni Księżyc gwiazda może ginąć w powodowanej przezeń łunę. Kolejny tydzień również nie sprzyja obserwacjom tej gwiazdy. Trzeba niestety czekać na czerwiec.
Planeta Saturn pojawia się na nieboskłonie około godziny 1:30 i do świtu wznosi się na wysokość 15°. W niedzielę 23 maja Saturn zmieni kierunek ruchu na wsteczny, a zatem w najbliższych dniach planeta prawie nie przesuwa się względem gwiazd tła. Saturn zawróci 37′ od gwiazdy 4. wielkości θ Cap. Saturn pojaśniał do +0,6 magnitudo, a jego tarcza ma średnicę 17″. W środę 20 maja najjaśniejszy księżyc Saturna Tytan w środę 20 maja osiągnie maksymalną elongację wschodnią, oddalajc się wtedy od swojej planety macierzystej na odległość 170″.
Planeta Jowisz wschodzi pół godziny po Saturnie i rano osiąga podobną wysokość 13°. Jowisz nadal porusza się ruchem prostym i w środku tygodnia przejdzie niewiele ponad 0,5 stopnia od gwiazdy 5. wielkości 38 Aquarii. Jasność Jowisza urosła do -2,3 wielkości gwiazdowej, a tarcza planety ma średnicę 40″.
W układzie księżyców galileuszowych Jowisza w tym tygodniu będzie można dostrzec następujące zjawiska (na podstawie strony Sky and Telescope oraz programu Starry Night):
• 18 maja, godz. 2:36 – Ganimedes chowa się w cień Jowisza 58″ na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 19 maja, godz. 2:05 – o wschodzie Jowisza Europa na tarczy planety (w II ćwiartce),
• 19 maja, godz. 2:40 – zejście Europy z tarczy Jowisza,
• 20 maja, godz. 3:02 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
• 20 maja, godz. 4:28 – wejście Io na tarczę Jowisza,
• 21 maja, godz. 4:06 – wyjście Io zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia).
Animacja pokazuje położenie Wenus, Merkurego i Marsa w trzecim tygodniu maja 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight


Mapka pokazuje położenie Księżyca, planety Mars i planetoidy (4) Westa w trzecim tygodniu maja 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie nowej V1405 Cas w trzecim tygodniu maja 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). ). Źródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie planet Saturn i Jowisz w trzecim tygodniu maja 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

https://astronet.pl/na-niebie/niebo-w-t ... 2021-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w trzecim tygodniu maja 2021 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w trzecim tygodniu maja 2021 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w trzecim tygodniu maja 2021 roku3.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w trzecim tygodniu maja 2021 roku4.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w trzecim tygodniu maja 2021 roku5.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 27 Maj 2021, 08:10

Niebo w ostatnim tygodniu maja 2021 roku
2021-05-26. Ariel Majcher
Najbliższe noce rozjaśni nie tylko brak noc astronomicznej, lecz również bardzo silny blask Księżyca. Jego pełnia przypada w środę 26 maja, po godzinie 13 naszego czasu. Podczas niej Srebrny Glob na krótko wejdzie w cień Ziemi, co oznacza, że dojdzie do jego całkowitego zaćmienia. Jednak z godziny przejścia Księżyca przez pełnię wynika, że w Europie zaćmienie będzie niewidoczne, a szczęście do możliwości jego obserwacji uśmiechnie się do mieszkańców basenu Oceanu Spokojnego. Po pełni Księżyc zakryje gwiazdę Nunki (do zaobserwowania w Polsce) oraz mocno zbliży się do pary planet Saturn – Jowisz. O zmierzchu dużo ciaśniejszą parę utworzą planety Wenus i Merkury, a na ciemniejszym niebie można obserwować planetę Mars i planetoidę Westa. Przez całą noc widoczna jest słabnąca nowa V1405 Cas. Obserwacje Westy i V1405 Cas znacznie utrudni bliskość pełni Księżyca.
Zaraz po zachodzie Słońca nisko nad północno-zachodnią częścią nieboskłonu widoczne są obie planety zewnętrzne Układu Słonecznego. Planeta Merkury 17 maja osiągnęła swoją maksymalną elongację wschodnią i obecnie dąży do spotkania ze Słońcem 11 czerwca. Stąd ten tydzień jest ostatnią możliwością dostrzeżenia Merkurego podczas obecnej elongacji. Jednak każdego kolejnego wieczora planeta później wyłoni się z zorzy wieczornej, gdyż jej jasność systematycznie spada. Rośnie za to średnica kątowa jej tarczy. W poniedziałek 24 maja blask Merkurego wynosił +1,5 magnitudo, by do niedzieli 30 maja osłabnąć do +2,6 magnitudo. W tym czasie tarcza planety zwiększy średnicę od niecałych 10 do ponad 11″, a jej faza zmniejszy się z 20 do 9%. Jeśli zatem ktoś dysponuje teleskopem o powiększeniu co najmniej duże kilkadziesiąt razy, przy stabilnej atmosferze (małym seeingu) może próbować dostrzec bardzo cienki sierp Merkurego. Ze względu na małą i wciąż zmniejszającą się jasność pierwszej planety od Słońca być może okaże się, że jej dostrzeżenie gołym okiem jest niemożliwe. Zwłaszcza, że jej położenie nad horyzontem godzinę po zachodzie Słońca zmniejszy się od ponad 5° na początku tygodnia do 1° pod jego koniec.
W związku ze zbliżaniem się Merkurego do Słońca to planeta Wenus jest teraz o wiele łatwiejsza do odnalezienia. Oczywiście ma to związek z jej dużą jasnością, wynoszącą -3,9 wielkości gwiazdowej. Wenus jest nadal daleko od nas, stąd jej tarcza ma bardzo małą średnicę, zaledwie 10″ i dużą fazę 96%. Wysokość planety nad horyzontem godzinę po zachodzie Słońca powoli rośnie i pod koniec tygodnia przekroczy 3°. Na pożegnanie Merkurego obie planety miną się w bardzo małej odległości kątowej. W piątek 28 maja planety zaświecą w odległości 32′ od siebie, czyli mniej więcej tyle, ile wynosi średnica kątowa tarczy Słońca, czy Księżyca.
Do odnalezienia obu planet można wykorzystać Capellę, najjaśniejszą gwiazdę Woźnicy, której jasność obserwowana wynosi +0,1 magnitudo. O tej samej porze Capella wznosi się na wysokości 20° prawie dokładniej nad punktem NW widnokręgu, a planety należy szukać w odległości jakichś 22° na godzinie 7 względem Capelli. Ich spotkanie wypadnie prawie na linii, łączącej gwiazdy El Nath (β) i ζ Tauri, czyli gwiazdy stanowiące północny i południowy róg Byka, w odległości mniej więcej 5° od pierwszej i znacznie jaśniejszej z wymienionych gwiazd.
Gdy niebo bardziej się ściemni, z zorzy wieczornej wyłoni się planeta Mars, wędrująca obecnie przez wschodnie obszary Bliźniąt i kierująca się ku gwiazdozbiorowi Raka. Planeta wędruje pod Polluksem, najjaśniejszą gwiazdą Bliźniąt, a dystans między tymi ciałami niebieskimi zmniejszy się do 7° w poniedziałek 24 maja do 5° w niedzielę 30 maja. Jasność Marsa spadła już po niżej +1,7 magnitudo, a jego tarcza ma średnicę niewiele przekraczającą 4″. W godzinach podanych na mapkach animacji planeta wznosi się na wysokość około 18°, a kolejne 60 minut później, gdy Wenus z Merkurym znikną z nieboskłonu, zbliży się ona do linii horyzontu na 9°, by zniknąć za nią za następne niecałe 1,5 godziny.
Bardziej na wschód, przez gwiazdozbiór Lwa wędruje planetoida Westa. Niestety jej blask osłabł do +7,4 wielkości gwiazdowej i na możliwość jej dostrzeżenia trzeba poczekać gdzieś do godziny 23, gdy się odpowiednio ściemni. Do tego momentu wysokość Westy nad widnokręgiem zmniejszy się do 35°. O północy wysokość zmniejszy się do 25&deg, a planetoida zachodzi przed godziną 3. Swoje dołoży też bardzo silny blask Księżyca, o czym więcej napiszę poniżej. To wszystko sprawi, że w najbliższych nocach jej dostrzeżenie może okazać się niemożliwe. Westa cały czas kieruje się na południowy wschód i do niedzieli 30 maja zmniejszy dystans do gwiazdy 3. wielkości Chertan, σ Leo, do poniżej 2°.
Jednak głównym aktorem nocnego nieba w tym tygodniu jest Księżyc. Naturalny satelita Ziemi zaczął tydzień we wschodniej części Panny, około 6° od Spiki, najjaśniejszej gwiazdy konstelacji, prezentując tarczę w fazie ponad 90%.
Dwie kolejne noce naturalny satelita Ziemi spędzi w gwiazdozbiorze Wagi, zwiększając fazę do odpowiednio 97 i 100%. W nocy z poniedziałku 24 maja na wtorek 25 maja tarcza Księżyca zajmie pozycję w zachodniej części Wagi. Nad ranem Srebrny Glob zbliży się na niecałe 2° do gwiazdy podwójnej Zuben Elgenubi, oznaczanej na mapach nieba grecką literą &aplha;, chociaż nie jest to najjaśniejsza gwiazda tej konstelacji. Dobę później świecący pełnym blaskiem Księżyc przesunie się do wschodnich krańców Wagi, przy granicy ze Skorpionem. O godzinie podanej na powyższej mapce Księżyc zbliż się na 5° do gwiazd Graffias i Dschubba, czyli najjaśniejszych gwiazd charakterystycznego łuku gwiazd z północno-zachodniej części konstelacji.
W środę 26 maja Księżyc na kilkanaście minut zanurzy się w cieniu Ziemi, co da się zaobserwować daleko od granic Europy, a gdy pojawi się on ponownie na naszym niebie, pokaże się również w pełni na tle gwiazdozbioru Wężownika, jakieś 5° na północny wschód od Antaresa, najjaśniejszej gwiazdy Skorpiona.
W pozostałe do końca tygodnia noce Księżyc odwiedzi gwiazdozbiór Strzelca, stopniowo zmniejszając fazę i świecąc zdecydowanie słabiej. W nocy z czwartku 27 maja na piątek 28 maja Srebrny Glob pokaże się na tle zachodniej części Strzelca, mając tarczę oświetloną w 96%. Najbliższą jasną gwiazdą okaże się wtedy Kaus Australis, najjaśniejsza z widocznych z Polski gwiazd Strzelca, o jasności obserwowanej +1,8 magnitudo, która znajdzie się tej nocy w odległości 10° na południowy wschód od Księżyca. Kaus Australis na naszych szerokościach geograficznych wznosi się na wysokość zaledwie jakichś 4°, a zatem nie można napisać, że jest ona dobrze widoczna z Polski, nawet jeśli nie ma przy niej tak jasnego Księżyca.
Podczas kolejnego wschodu Srebrnego Globu, który nastąpi około północy z piątku 28 maja na sobotę 29 maja, faza jego tarczy spadnie do 91%, a tuż na wschód od niej, jeśli tylko warunki atmosferyczne pozwolą, pokaże się Nunki, druga
co do jasności z widocznych u nas gwiazd Strzelca, słabsza od najjaśniejszej o 0,2 wielkości gwiazdowej. W Łodzi podczas wschodu Księżyca Nunki znajdzie się zaledwie 5′ od brzegu jego tarczy. W południowo wschodniej części Polski a także w południowo-wschodniej części Europ, północno-wschodniej Afryce i południowo-zachodniej Azji dojdzie do zakrycia tej gwiazdy przez Księżyc (na mapce pętle cyjanowe oznaczają zakrycie podczas wschodu — obszar lewy — i zachodu — obszar prawy — Księżyca; czerwona linia przerywana – zakrycie podczas dnia; linia niebieska – zakrycie podczas świtu, linia biała – zakrycie w trakcie nocy). Gwiazda zniknie za księżycową tarczą mniej więcej na południe od linii łączącej Gryfice (zakrycie), poprzez Piłę (brak zakrycia), Gniezno (brak zakrycia), Piotrków Trybunalski (brak zakrycia), Kielce (brak zakrycia), Tarnów (zakrycie), Krosno (zakrycie) po Lesko w Bieszczadach (brzegówka). Przy czym na samym północno-zachodnim krańcu Polski, mniej więcej na północ od linii Cedynia – granica polsko-niemiecka – Police – Dziwnów Księżyc wzejdzie zakrywając już Nunki.
W niedzielny poranek Srebrny Glob pokaże się na firmamencie jakieś 50 minut później niż poprzedniej nocy, docierając na pogranicze gwiazdozbiorów Strzelca i Koziorożca. Do tego czasu jego faza zmniejszy się do 83%. W odległości trochę ponad 15° na północny wschód od niego znajdzie się planeta Saturn.
W drugiej części nocy wysoko na niebie przebywa gwiazda nowa V1405 Cas. O godzinie podanej na mapce zajmuje ona pozycję na wysokości ponad 40° nad północno-wschodnią częścią nieboskłonu. Po niedawnym gwałtownym pojaśnieniu nie ma już niestety śladu. Obecnie V1405 Cas świeci obecnie z jasnością +7,5 magnitudo i raczej w najbliższej przyszłości jej blask już się nie zwiększy. W tym i na początku przyszłego tygodnia w obserwacjach V1405 Cas przeszkodzi silny blask Księżyca, ale w pierwszej połowie czerwca ponownie wystąpią bardzo dobrze warunki widoczności tej nowej.
O ile tylko Srebrny Glob jest pod widnokręgiem, to wspominana w tym akapicie gwiazda jest łatwa do odnalezienia niecałe 0,5 stopnia od jasnej gromady otwartej gwiazd M52. Wygenerowana na stronie AAVSO mapka pozwala na łatwe porównanie jasności nowej z otaczającymi ją gwiazdami. Przy czym wpisane w mapkę liczby oznaczają jasności gwiazd pomnożone przez 10.
Niewiele przed świtem kilkanaście stopni nad południowo-wschodni widnokrąg wznosi się dość szeroka para planet Saturn – Jowisz. Pierwsza z wymienionych planet w zeszłym tygodniu pokonała zakręt na kreślonej przez siebie na niebie pętli i zaczęła poruszać się ruchem wstecznym, Jowisz natomiast nadal porusza się ruchem prostym, czyli na północny wschód. A zatem w najbliższych dniach dystans między planetami trochę wzrośnie. Obecnie wynosi on 18°. W związku ze zmianą kierunku ruchu rozpoczął się okres najlepszej widoczności Saturna w tym sezonie obserwacyjnym. Planeta świeci obecnie blaskiem +0,6 wielkości gwiazdowej przy średnicy tarczy 17″. Maksymalna elongacja Tytana, świecącego z jasnością +8,6 wielkości gwiazdowej, przypada w piątek 28 maja. Tym razem jest to elongacja zachodnia.
Jowisz jest znacznie jaśniejszy od Saturna, gdyż świeci blaskiem -2,4 magnitudo. W teleskopach można obserwować pasy i inne twory atmosferyczne planety na tarczy o średnicy 40″. Największa planeta Układu Słonecznego wędruje jakieś 12° na południe od gwiazdy Sadal Melik, gwiazdy trzeciej wielkości, oznaczanej na mapach nieba grecką literą α, mimo tego, że o 0,2 magnitudo jest położona 10° na południowy zachód gwiazda Sadal Suud (oznaczana literą β).
W układzie księżyców galileuszowych Jowisza w tym tygodniu będzie można dostrzec następujące zjawiska (na podstawie strony Sky and Telescope oraz programu Starry Night):
• 24 maja, godz. 4:28 – Europa chowa się w cień Jowisza 38″ na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 26 maja, godz. 1:39 – o wschodzie Jowisza cień Europa na tarczy planety (w II ćwiartce),
• 26 maja, godz. 2:22 – wejście Europy na tarczę Jowisza,
• 26 maja, godz. 2:34 – zejście cienia Europy z tarczy Jowisza,
• 28 maja, godz. 2:16 – Io chowa się w cień Jowisza 23″ na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 29 maja, godz. 1:34 – o wschodzie Jowisza Io i jej cień na tarczy planety (Io w III ćwiartce, jej cień — w II),
• 29 maja, godz. 1:46 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
• 29 maja, godz. 1:14 – wejście Ganimedesa na tarczę Jowisza (na III ćwiartkę),
• 29 maja, godz. 3:08 – zejście Io z tarczy Jowisza,
• 31 maja, godz. 3:29 – minięcie się Europy (N) i Io w odległości 3″ 84″ na zachód od tarczy planety.

Animacja pokazuje położenie planet Wenus, Merkury i Mars w ostatnim tygodniu maja 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie planetoidy (4) Westa w ostatnim tygodniu maja 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie Księżyca w ostatnim tygodniu maja 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie gwiazdy nowej V1405 Cas w ostatnim tygodniu maja 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie planety Saturn i Jowisz w ostatnim tygodniu maja 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

https://astronet.pl/na-niebie/niebo-w-o ... 2021-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w ostatnim tygodniu maja 2021 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w ostatnim tygodniu maja 2021 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w ostatnim tygodniu maja 2021 roku3.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w ostatnim tygodniu maja 2021 roku4.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w ostatnim tygodniu maja 2021 roku5.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w ostatnim tygodniu maja 2021 roku6.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 02 Cze 2021, 08:01

Niebo w pierwszym tygodniu czerwca 2021 roku
2021-06-01. Ariel Majcher
Zaczął się szósty miesiąc 2021 roku, co oznacza, że już tylko przez trzy tygodnie dzień się będzie wydłużał, a następnie zacznie się trwający pół roku proces skracania się dnia i wydłużania nocy. Przez cały miesiąc Słońce wędruje na północ od równoleżnika 20° deklinacji, stąd w północnej części Polski wyraźnie widać, że nawet w najciemniejszej części nocy północny widnokrąg pozostaje rozświetlony i że nie do końca robi się ciemno.
Czerwiec to szczyt sezonu na zjawisko obłoków srebrzystych, czyli zawieszonych wysoko w atmosferze cienkich chmur, które są oświetlone światłem słonecznym, choć jego źródło znajduje się pod widnokręgiem. Również w tym miesiącu w naszym kraju jest największa szansa na dostrzeżenie zjawiska łuku okołohoryzontalnego, czyli małej, lecz intensywnej tęczy kilkanaście stopni nad horyzontem w godzinach okołopołudniowych. Do wystąpienia tego zjawiska na niebie muszą być cirrusy, a Słońce musi znajdować się na wysokości co najmniej 58° nad horyzontem. Ten drugi warunek sprawia, że w Polsce łuk okołohoryzontalny może wystąpić tylko w okresie od drugiej połowy maja do końca lipca. Więcej na ten temat można poczytać m.in. na znakomitej anglojęzycznej stronie Atmosferic Optics.
Na początku czerwca Księżyc spotka się z planetami Saturn i Uran, przejdzie przez ostatnią kwadrę i podąży ku nowiu 10 czerwca, podczas którego Srebrny Glob na jakiś czas przesłoni tarczę słoneczną. Niestety tego dnia księżycowa tarcza będzie za mała, by zakryć całe Słońca, stąd dojdzie wtedy do zaćmienia obrączkowego, widocznego w Arktyce. U nas natomiast da się zaobserwować zaćmienie częściowe w fazie od 26% na morzem do 12% w Bieszczadach. Wieczorem bardzo powoli poprawiają się warunki obserwacyjne planety Wenus, szybko zaś pogarsza widoczność Marsa i Westy. Przez całą noc można obserwować słabnącą nową V1405 Cas.
Merkury zbliżył się do Słońca i o zmierzchu nisko nad północno-zachodnią częścią nieboskłonu pokazuje się tylko planeta Wenus. Niestety na jej obserwacje jest niewiele czasu. W momencie zachodu Słońca planeta zajmuje pozycję na wysokości 11°, a godzinę później (pora pokazana na mapkach animacji) zbliża się ona do widnokręgu na zaledwie 3° i chowa się zań kolejne pół godziny później. A zatem do dostrzeżenia Wenus potrzebny jest głęboko odsłonięty widnokrąg. Zadanie ułatwia duża jasność planety, która choć jest stosunkowo daleko od nas, to świeci blaskiem -3,9 wielkości gwiazdowej. W teleskopach można próbować dostrzec tarczę Wenus, ale nie jest ona atrakcyjnym celem, gdyż tarcza ma średnicę zaledwie 10″ i fazę 95%. Do końca tygodnia Wenus przejdzie 2° na północ od pary gwiazd Tejat Prior i Tejat Posterior w zachodniej części Bliźniąt.
Również przez gwiazdozbiór Bliźniąt, lecz przy granicy z Rakiem wędruje planeta Mars. W tym przypadku warunki obserwacyjne bardzo szybko się pogarszają, planeta zbliża się do Słońca, dążąc do październikowej koniunkcji, ale zmieniające się w czerwcu na niekorzystne nachylenie ekliptyki do widnokręgu sprawi, że Czerwona Planeta w lipcu zginie w zorzy wieczornej. Na razie Mars godzinę po zachodzie Słońca znajduje się na wysokości 15°, ale wtedy jest raczej mała szansa, żeby go dostrzec, gdyż świeci on z jasnością +1,7 magnitudo. O godzinie 22:30 Wenus zachodzi, a Mars jest już dobrze widoczny na ciemniejącym niebie, lecz wtedy zbliża się do widnokręgu na odległość 10°, by zniknąć pod horyzontem jeszcze przed północą. Odnalezienie Marsa ułatwią na pewno dwie najjaśniejsze gwiazdy Bliźniąt, czyli Kastor i Polluks. Blask obu gwiazd wyraźnie przewyższa blask Czerwonej Planety, a Mars przechodzi obecnie niecałe 6° od drugiej z wymienionych gwiazd.
Jeszcze później przychodzi czas na obserwacje planetoidy (4) Westa, która konsekwentnie kieruje się na południowy wschód. W czerwcu planetoida pokona wśród gwiazd ponad 10 stopni, i pod koniec miesiąca przejdzie do gwiazdozbioru Panny. Po drodze w niewielkiej odległości minie m.in. tzw. Tryplet Lwa, czyli układ trzech dość jasnych galaktyk, z których dwie znajdują się w katalogu Messiera, zajmując miejsca 65 i 66. W najbliższych dniach Westa wędruje niewiele ponad 1,5 stopnia od gwiazdy 3. wielkości Chertan, albo Chort, a do niedzieli 6. czerwca planetoida zbliży się do słabszej o 2 magnitudo gwiazdy 73 Leonis. Blask samej planetoidy wynosi +7,2 wielkości gwiazdowej. Dlatego na możliwość jej dostrzeżenie trzeba poczekać aż prawie do północy. Ale wtedy Westa zajmuje pozycję na wysokości około 20° nad zachodnią częścią nieboskłonu.
Całą noc po północnej stronie nieba przez całą noc przebywa gwiazda nowa V1405 Cas, umiejscowiona na granicy Kasjopei z Cefeuszem. O godzinie 2 V1405 Cas wznosi się na wysokość mniej więcej 50° prawie dokładnie nad punktem NE widnokręgu. Po niedawnym gwałtownym wzroście i spadku jasności gwiazda ponownie zaczyna nabierać blasku i świeci obecnie z jasnością prawie +7 magnitudo. V1405 jest łatwa do odnalezienia niecałe pół stopnia od jasnej gromady otwartej gwiazd M52.
Na niebie porannym coraz lepiej widoczne są dwie największe planety Układu Słonecznego, które na początku tygodnia odwiedzi dążący do nowiu Księżyc. Saturn porusza się już ruchem wstecznym, natomiast Jowisz — nadal prostym, a zatem dystans między planetami rośnie i obecnie przekracza 18°. Obie planety dążą do lipcowych opozycji i świecą coraz jaśniej. Blask Saturna zwiększył się już do prawie +0,5 wielkości gwiazdowej, a Jowisz świeci już z jasnością prawie -2,5 magnitudo. Tarcza Saturna ma średnicę 18″, Jowisza zaś 41. Maksymalna elongacja Tytana, największego i najjaśniejszego księżyca Saturna, przypada w sobotę 5 czerwca. Tym razem jest to elongacja wschodnia.
Natomiast w układzie księżyców galileuszowych Jowisza w tym tygodniu będzie można dostrzec następujące zjawiska (na podstawie strony Sky and Telescope oraz programu Starry Night):
• 31 maja, godz. 3:29 – minięcie się Europy (N) i Io w odległości 3″ 84″ na zachód od tarczy planety.
• 1 czerwca, godz. 3:42 – Kallisto chowa się w cień Jowisza 106″ na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 2 czerwca, godz. 1:59 – minięcie się Kallisto (N) i Europy w odległości 9″ 40″ na wschód od tarczy planety,
• 2 czerwca, godz. 2:12 – wejście cienia Europy na tarczę Jowisza,
• 4 czerwca, godz. 2:08 – wyjście Europy zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia),
• 4 czerwca, godz. 4:10 – Io chowa się w cień Jowisza 23″ na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 5 czerwca, godz. 1:01 – od wschodu Jowisza cień Gaminedesa na tarczy planety (w III ćwiartce),
• 5 czerwca, godz. 1:18 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
• 5 czerwca, godz. 2:42 – wejście Io na tarczę Jowisza,
• 5 czerwca, godz. 3:40 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
• 5 czerwca, godz. 4:22 – zejście cienia Ganimedesa z tarczy Jowisza,
• 6 czerwca, godz. 2:18 – wyjście Io zza tarczy Jowisza (koniec zakrycia).
Jak można zauważyć najciekawiej zapowiada się sobota 5 czerwca, kiedy na tarczy Jowisza da się dostrzec dwa cienie księżyców galileuszowych i właściciela jednego z nich. Dodatkowa ciekawostka jest taka, że — jeśli symulacja w programie StarryNight jest poprawna — tej nocy poruszający się znacznie szybciej cień Io przeleci przez cień Ganimedesa i około 2:30 oba cienie zleją się ze sobą. A stanie się to prawie na południku centralnym planety, a zatem będzie to dobrze widoczne z naszego kraju.
Księżyc początek tygodnia spędzi w gwiazdozbiorach Koziorożca i Wodnika. W ostatni poranek maja Srebrny Glob spotkał się z Saturnem, wędrując przez środek gwiazdozbioru Koziorożca, jakieś 5° na południe od planety, prezentując tarczę w fazie 73%.
W pierwszych dwóch dniach czerwca natomiast naturalny satelita Ziemi odwiedzi planetę Jowisz. We wtorek 1 czerwca rano znajdował się 8° na południowy zachód od największej planety Układu Słonecznego, a dobę później przeniesie się na podobną odległość, ale na południowy wschód od Jowisza. We wtorek księżycowa tarcza była oświetlona w 63%, zaś w środę – o 10% mniej. Ostatnia kwadra przypadnie o godzinie 9:24 naszego czasu.
W drugiej części tygodnia Księżyc zbliży się do Słońca i przejdzie przez pogranicze gwiazdozbiorów Ryb i Wieloryba. O tej porze roku ekliptyka (oznaczana na mapach nieba zieloną linią) jest nachylona słabo do porannego widnokręgu, a dodatkowo Księżyc wędruje na południe od niej. Wskutek tego jego położenie na niebie jest jeszcze mniej korzystne. W tym rejonie nieba nie ma jasnych gwiazd, a zorza poranna uniemożliwi dostrzeżenie tych słabszych, a zatem w weekend można tylko obserwować coraz cieńszy sierp Księżyca wschodzący każdego dnia później i wznoszący się coraz bliżej widnokręgu. W tym czasie faza księżycowej tarczy zmniejszy się od 33 do 16%.
Animacja pokazuje położenie planet Wenus i Mars w pierwszym tygodniu czerwca 2021 r. (kliknij miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight
Mapka pokazuje położenie planetoidy (4) Westa w pierwszym tygodniu czerwca 2021 r. (kliknij miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight
Mapka pokazuje położenie nowej V1405 Cas w pierwszym tygodniu czerwca 2021 r. (kliknij miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight
Mapka pokazuje położenie Księżyca oraz planet Saturn i Jowisz na początku czerwca 2021 r. (kliknij miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie Księżyca w końcu pierwszego tygodnia czerwca 2021 r. (kliknij miniaturkę, aby powiększyć), Źródło: StarryNight

https://astronet.pl/na-niebie/niebo-w-p ... 2021-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w pierwszym tygodniu czerwca 2021 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w pierwszym tygodniu czerwca 2021 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w pierwszym tygodniu czerwca 2021 roku3.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w pierwszym tygodniu czerwca 2021 roku4.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w pierwszym tygodniu czerwca 2021 roku5.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w pierwszym tygodniu czerwca 2021 roku6.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 03 Cze 2021, 12:49

Niebo w czerwcu 2021 - Zaćmienie Słońca
2021-06-03.
W czerwcu A.D. 2021 w roli głównej na nieboskłonie występuje Słońce, a to z powodu zaćmienia. Jest to wprawdzie tylko zaćmienie częściowe o niewielkiej fazie, ale pierwsze od ponad sześciu lat widoczne z Polski, więc... "na bezrybiu i rak ryba" ; ) Wszystko rozgrywa się 10 czerwca około południa, a szczegóły omawia nasz filmowy kalendarz astronomiczny. Zapraszamy do oglądania!
Za nami najzimniejszy maj od 42 lat! Trudno też powiedzieć, że był pogodny, ale... byli szczęściarze, którzy w tej mizerii upolowali Merkurego. Najtrudniej dostrzegalna z planet osiągalnych gołym okiem w majowe wieczory dała się podejrzeć zarówno solo, jak i w złączeniu z młodym Księżycem, a nawet w bliskiej koniunkcji z Wenus!
Po majowej mijance, Merkury zanurkował ku Słońcu, zaś Wenus coraz śmielej wyłania się z jego blasku. Efektem jest m.in. czerwcowe złączenie Wenus z sierpem Księżyca po nowiu. 11 i 12 czerwca wieczorem ok. 22:00 szukajmy tej pary nisko nad pn-zach. horyzontem. 13 czerwca księżycowy rogalik dołącza do Marsa; Czerwona Planeta świeci niepozornie, więc dla jej dostrzeżenia poczekajmy przynajmniej do 22:30, aż niebo dostatecznie ściemnieje.
Kolejne spotkania Księżyca z jasnymi planetami wypadają już po pełni, pod koniec miesiąca. Rankiem 27 czerwca tarczę Srebrnego Globu ujrzymy poniżej Saturna po prawej, zaś 29-go o świcie poniżej Jowisza - po lewej.
W czerwcu A.D. 2021 w roli głównej na nieboskłonie występuje jednak Słońce, a to z powodu częściowego zaćmienia. Kto chciałby ujrzeć zaćmienie obrączkowe, niech śpieszy do Kanady, na Grenlandię lub do północnej Rosji. Wszystko rozgrywa się 10 czerwca. W centralnej Polsce zjawisko rozpoczyna się ok. 11:48, maksimum przypada na 12:49, a koniec zaćmienia następuje ok. 13:52. Faza maksymalna zależy od naszego położenia. Im dalej na pn-zach. Polski, tym lepiej. W Świnoujściu Księżyc zakryje 16% tarczy Słońca, w Bydgoszczy i Toruniu ok. 13%, w Warszawie 10%, w Krakowie już tylko 6%, a w Bieszczadach zaledwie 4%. Tak czy inaczej - warto przygotować się do obserwacji.
Najważniejsze w tym przypadku jest... bezpieczeństwo! Ze Słońcem nie ma żartów, stąd absolutnie nie wolno patrzeć w jego kierunku przez jakikolwiek sprzęt optyczny - grozi to natychmiastową utratą wzroku! Chcąc śledzić zjawisko gołym okiem postarajmy się o specjalne okulary wykonane z folii mylarowej, dostępne praktycznie w każdym sklepie ze sprzętem astronomicznym. Są niedrogie, a dają nam gwarancję bezpiecznych obserwacji. Podobny efekt daje użycie szkła spawalniczego. Okopcone szkło lub zdjęcie RTG także może się przydać, ale pamiętajmy, żeby spoglądać na Słońce z przerwami: rzut oka na kilka sekund i przerwa na minutę-dwie. Taki sposób uchroni nas przed szkodliwym wpływem promieniowania podczerwonego, które podstępnie podgrzewa dno oka, choć wcale tego nie czujemy...
Kiedy chcemy użyć teleskopu, zastosujmy metodę projekcyjną. Polega ona na rzutowaniu obrazu zaćmionego Słońca z teleskopu na ekran w postaci np. białej kartki papieru lub ściany w jasnym kolorze. Tutaj także warto stosować przerwy, bo nieustanne działanie silnych promieni słonecznych może uszkodzić nasz sprzęt. Można też spróbować obserwacji bezpośrednich. Na obiektyw teleskopu zakładamy filtr ze wspomnianej już folii mylarowej i dzięki temu możemy spojrzeć na Słońce przez okular. Musimy jednak mieć pewność, że filtr jest dobrze wykonany i zamocowany, a folia nie jest uszkodzona. To ważne! Takie obserwacje najlepiej prowadzić pod okiem doświadczonego astronoma lub miłośnika astronomii.
Bywa, że do dyspozycji mamy dedykowany sprzęt w postaci teleskopu słonecznego, wyposażonego w filtr H-alfa, dzięki któremu możemy podziwiać nie tylko przebieg zaćmienia, ale i powierzchnię Słońca, erupcje słonecznej materii w postaci protuberancji, a także plamy słoneczne. Otóż i właśnie... Nasza gwiazda dzienna już zdążyła się obudzić do kolejnego cyklu aktywności magnetycznej, więc kto wie - może akurat 10 czerwca zafunduje nam bonus w postaci jakiejś okazałej plamy...? Warto pokusić się o sfotografowanie takiego fenomenu. Kto ma specjalistyczny sprzęt, ten wie jak to zrobić. Ale mając nawet zwyczajny aparat z teleobiektywem możemy spróbować szczęścia pamiętając, aby nie spoglądać przez wizjer, lecz używać podglądu obrazu w trybie live view oraz stosować filtry, np. z kliszy RTG lub prześwietlonej kliszy fotograficznej. W tym wypadku bardziej liczy się pomysłowość w komponowaniu kadru niż efektywne powiększenie obrazu - tym bardziej, że zaćmienie jest stosunkowo płytkie, więc teoretycznie mało efektowne.
A na koniec - nieśmiałe przypomnienie o starcie sezonu Obłoków Srebrzystych. Pierwsze ukazały się już pod koniec maja i były widoczne m.in. w Szkocji oraz Kanadzie. Jeśli dopiszą pogody - ta ziemska i ta kosmiczna, to w lipcowym odcinku będzie co oglądać ; ) Do zobaczenia!
Piotr Majewski
NIEBO W CZERWCU 2021 | Zaćmienie Słońca
https://www.youtube.com/watch?v=GW2krXB ... b_imp_woyt

https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/ni ... nie-slonca
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w czerwcu 2021 - Zaćmienie Słońca.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 08 Cze 2021, 12:30

Niebo w drugim tygodniu czerwca 2021 roku
2021-06-07. Ariel Majcher
Prawie dokładnie w środku tygodnia, w czwartek 10 czerwca o godzinie 12:53 naszego czasu Księżyc przejdzie przez nów i jednocześnie zasłoni na jakiś czas Słońce. Nieco ponad 2 dni wcześniej Srebrny Glob odwiedzi najbardziej oddalony od Ziemi punkt swojej orbity, a zatem jego średnica okaże się za mała, aby zakryć całą tarczę słoneczną i dojdzie do zaćmienia obrączkowego, widocznego od Zatoki Hudsona w Kanadzie, poprzez Biegun Północny do północno-wschodniej Syberii.
Na niebie porannym ekliptyka wciąż jest nachylona słabo, na niebie wieczornym — nadal dość dobrze. Stąd przed nowiem Srebrny Glob zginie w zorzy porannej, ale za to po nowiu, w drugiej części tygodnia, ozdobi niebo wieczorne, spotykając się z planetami Wenus i Mars. Gdy Słońce schowa się głębiej pod widnokrąg, na zachodnim nieboskłonie można obserwować planetoidę (4) Westa, a po stronie północnej i północno-wschodniej — gwiazdę nową V1405 Cas. W drugiej części nocy nisko na południowym wschodzie świecą natomiast planety Saturn i Jowisz. Warto pamiętać także o sezonowych zjawiskach, występujących tylko latem, czyli obłokach srebrzystych i łuku okołohoryzontalnym.
Centralne zjawisko tego tygodnia, czyli spotkanie Księżyca ze Słońcem, zacznie się o wschodzie Słońca na południe od Zatoki Hudsona w Kanadzie. W Europie będzie wtedy pełnia dnia. Półcień Księżyca przetnie następnie wspomnianą Zatokę Hudsona, zahaczy o Półwysep Labrador i przetnie Ziemię Baffina oraz północno-zachodnią Grenlandię. Potem półcień Księżyca odwiedzi jeszcze Biegun Północny, Wyspy Nowosyberyjskie i opuści Ziemię wraz z zachodem Słońca nad Jakucją w północno-wschodniej Rosji. Mieszkańcy wspomnianych terenów doświadczą zaćmienia obrączkowego, które oznacza, że nawet w maksymalnej fazie wokół księżycowej tarczy pozostanie jasny pierścień tarczy słonecznej, gdyż średnica Księżyca tego dnia nie wystarczy do zasłonienia całej tarczy Słońca.
W Polsce zaćmienie zacznie się między godzinami 11:35 w Świnoujściu do 12:05 w Bieszczadach. Faza maksymalna nastąpi od około 50 do 65 minut później, koniec zaćmienia zaś nastąpi od 13:40 w Polsce południowej do paru minut po 14 w Polsce północnej. Oczywiście najdłużej zjawisko potrwa tam, gdzie faza będzie największa, czyli nad Bałtykiem, gdzie Księżyca zdoła zasłonić około 26% średnicy tarczy słonecznej. Na południu faza zaćmienia wyniesie zaledwie 12-13%. Dokładne czasy przebiegu zjawiska dla niektórych miast w Polsce pokazuje poniższa tabela:
Jak wynika z podanych godzin, w obserwowaniu zaćmienia w Polsce mogą przeszkodzić tylko chmury. Słońce i Księżyc w okolicach maksimum zjawiska będą wysoko na niebie, niedaleko południka lokalnego. Jak zawsze w tego typu obserwacjach należy pamiętać o tym, że patrzenie bezpośrednio na Słońce bez odpowiednich zabezpieczeń może doprowadzić do nieodwracalnej utraty wzroku. Ilustracyjne zdjęcie pokazuje najbezpieczniejszą metodę obserwacji Słońca, czyli rzutowanie jego obrazu teleskopowego na ekran.
O zmierzchu nisko nad północno-wschodnim widnokręgiem przez krótki czas widoczna jest planeta Wenus. Planeta godzinę po zachodzie Słońca zajmuje pozycję na wysokości około 3°, świecąc z jasnością -3,9 wielkości gwiazdowej. Wenus powoli zbliża się do Ziemi i na razie jej tarcza nie jest atrakcyjnym celem dla posiadaczy teleskopów. Jej średnica do końca tygodnia przekroczy średnicę 11″, faza natomiast spadnie do 93%. 10 czerwca Wenus przejdzie niecały stopień na południe od Mebsuty, jednej z jaśniejszych gwiazd Bliźniąt. Jednak jasne tło nieba sprawi, że raczej pozostanie ona niewidoczna.
Planeta Mars o tej samej porze znajduje się na wysokości prawie 15°, lecz jej jasność wynosi zaledwie +1,8 wielkości gwiazdowej, a zatem wtedy jest jeszcze za wcześnie na jej dostrzeżenie gołym okiem. Zwłaszcza że ta część nieba jest bardziej rozświetlona zorzą wieczorną. Kolejną godzinę później Mars jest już łatwy do odnalezienia, ale znajduje się już tylko 5° nad widnokręgiem. Na początku tygodnia Mars przejdzie z gwiazdozbioru Bliźniąt do gwiazdozbioru Raka, by w trzeciej dekadzie miesiąca przejść prawie przez środek słynnej gromady otwartej gwiazd M44. Szkoda, że stanie się to tak blisko Słońca.
W drugiej części tygodnia do Wenus i Marsa na chwilę dołączy Księżyc w fazie cienkiego sierpa. Po czwartkowym nowiu okraszonym zaćmieniem Słońca Srebrny Glob zacznie pojawiać się już w piątek 11 czerwca. Godzinę po zachodzie Słońca, czyli ponad 32 godziny po nowiu przy przejrzystym niebie i odsłoniętym widnokręgu powinno dać się dostrzec bardzo delikatny sierp księżycowej tarczy w fazie 2%. Do jej odnalezienia warto wykorzystać lepiej wtedy widoczną planetę Wenus. Księżycowi do planety zabraknie 5,5 stopnia, a naturalnego satelitę Ziemi należy szukać na godzinie 4 względem niej. Dobę później sierp Księżyca pogrubi się do 5% i wieczorem pokaże się on także 5,5 stopnia od planety, lecz tym razem na godzinie 10 względem niej. Tym razem do odszukania Księżyca (a potem Wenus) lepiej wykorzystać dwie najjaśniejsze gwiazdy Bliźniąt, czyli Kastora i Polluksa. O godzinie pokazanej na mapce dla tego dnia Księżyc znajdzie się jakieś 7° pod nimi.
Niedzielę 13 czerwca Srebrny Glob spędzi już w gwiazdozbiorze Raka, zwiększając fazę do 10%. Tego wieczora Księżyc przejdzie 2° na północ od Marsa, tworząc wartą uwiecznienia parę ciał Układu Słonecznego. Niestety oba ciała znikną z nieboskłonu jeszcze przed północą.

Gdy niebo się bardziej ściemni, warto zapolować na najjaśniejszą planetoidę naszego nieba, czyli planetoidę (4) Westa. Planetoida oddala się od Ziemi, podążając na południowy wschód. W tym tygodniu planetoida przejdzie tuż na południe od znanego układu trzech jasnych galaktyk, zwanym Trypletem Lwa. Należą do niego galaktyki M65 i M66 oraz NGC 3628. Sumaryczne jasności wszystkich trzech galaktyk wynoszą po około 10 magnitudo. Westa zacznie tydzień w odległości 10′ od gwiazdy 5. wielkości 73 Leonis. W czwartek 10 czerwca Westa zbliży się na 16′ do galaktyki M65, dobę później pokaże się 26′ od M65 i 21′ od M66. Natomiast w sobotę 12 czerwca planetoida przesunie się na pozycję 30′ od M66. Niestety na obserwacje przejścia trzeba poczekać, aż się ściemni nieco bardziej, czyli gdzieś do 23:30, gdyż jasność planetoidy wynosi około +7,5 magnitudo. Do tego momentu jednak cały układ zbliży się do widnokręgu na niecałe 20°.
Również na ciemnym niebie panują najlepsze warunki obserwacyjne gwiazdy nowej V1405 Cas. Obecnie niebo najciemniejsze jest około godzin 1. Wtedy Westa zajmuje pozycję na wysokości zaledwie 6° i jest już widoczna słabo. Dużo wyżej znajduje się gwiazda nowa V1405 Cas, która o godzinie 1 zajmuje pozycję na wysokości 45° nad północno-wschodnią częścią nieboskłonu. Natomiast o godzinie podanej na mapce wznosi się o 6° wyżej. Wtedy tło nieba już niestety wzrasta. V1405 Cas powoli jaśnieje i obecnie nieznacznie przekracza +7 magnitudo, a zatem jest ona łatwo widoczna przez lornetkę. V1405 Cas znajduje się niecałe 0,5 stopnia od jasnej gromady otwartej gwiazd M52, a do oceniania jej jasności warto wspomóc się mapką, wygenerowaną na stronie AAVSO.
W drugiej części nocy na niebie pokazują się planety Saturn i Jowisz, zbliżające się powoli do swoich opozycji. Pierwsza z planet wschodzi już przed północą, druga zaś pojawia się mniej więcej 45 minut później. Na razie obie planety poruszają się na niebie w przeciwnych kierunkach, choć Jowisz zwalnia swój ruch względem gwiazd, szykując się do zmiany kierunku ruchu z prostego na wsteczny, która nastąpi pierwszego dnia lata. Dlatego dystans między planetami urósł już prawie do 19°.
Planeta Saturn do końca tygodnia zwiększy odległość od gwiazdy 4. wielkości θ Cap do 1°. Jasność samej planety zwiększyła się do +0,5 wielkości gwiazdowej, przy średnicy tarczy 18″. Maksymalna elongacja Tytana, największego księżyca Saturna, przypada w niedzielę 13 czerwca. Tym razem jest to elongacja zachodnia. Podczas niej Tytan oddala się od Saturna na ponad 3′, czyli 10 średnic kątowych swojej planety macierzystej od niej.
Planeta Jowisz szykuje się do wykonania zakrętu na kreślonej przez siebie pętli w gwiazdozbiorze Wodnika. Jej jasność przekracza już -2,5 wielkości gwiazdowej, średnica jej tarczy natomiast przekracza 43″. Dzięki temu obserwowanie pasów na tarczy planety staje się coraz łatwiejsze i możliwe nawet przez lornetki.
W układzie księżyców galileuszowych Jowisza w tym tygodniu będzie można dostrzec następujące zjawiska (na podstawie strony Sky and Telescope oraz programu Starry Night):
• 9 czerwca, godz. 3:59 – minięcie się Ganimedesa (N) i Europy w odległości 6″ 48″ na wschód od tarczy planety,
• 10 czerwca, godz. 0:42 – od wschodu Jowisza Kallisto na tarczy planety (w III ćwiartce),
• 12 czerwca, godz. 3:12 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
• 12 czerwca, godz. 4:34 – wejście Io na tarczę Jowisza,
• 13 czerwca, godz. 0:32 – Io chowa się w cień Jowisza 23″ na zachód od tarczy planety (początek zaćmienia),
• 14 czerwca, godz. 0:26 – od wschodu Jowisza Io na tarczy planety (w II ćwiartce),
• 14 czerwca, godz. 1:20 – zejście Io z tarczy Jowisza.

Warto odnotować nie tak często możliwe do obserwacji przejście Kallisto na tle tarczy Jowisza. Czwarty z księżyców galileuszowych krąży najdalej od swojej planety macierzystej, stąd wykonanie pełnego okrążenia wokół Jowisza zabiera mu najwięcej czasu. Jest to ponad 16 dni i co taki okres powtarza się przejście Kallisto na tle tarczy Jowisza, ale z Ziemi widać je tylko, gdy — tak jak w tym roku — Jowisz przechodzi przez swoją równonoc. Dodatkowo trzeba mieć szczęście, że przejście zdarzy się podczas naszej nocy, a teraz noce są najkrótsze, przez co szansa na zajście tego zjawiska w odpowiednim momencie jest jeszcze sporo mniejsza.

Zdjęcie częściowego zaćmienia Słońca z 1 sierpnia 2008 wykonane przez Radosława Ziombera metodą rzutowania obrazu Słońca na ekran. Publikacja za zgodą Autora.

Animacja pokazuje położenie Wenus i Marsa w drugim tygodniu czerwca 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight.


Mapka pokazuje położenie Westy w drugim tygodniu czerwca 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie nowej V1405 Cas w drugim tygodniu czerwca 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

Mapka pokazuje położenie Saturna i Jowisza w drugim tygodniu czerwca 2021 r. (kliknij w miniaturkę, aby powiększyć). Źródło: StarryNight

https://astronet.pl/na-niebie/niebo-w-d ... 2021-roku/
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w drugim tygodniu czerwca 2021 roku.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w drugim tygodniu czerwca 2021 roku2.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w drugim tygodniu czerwca 2021 roku3.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w drugim tygodniu czerwca 2021 roku4.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w drugim tygodniu czerwca 2021 roku5.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w drugim tygodniu czerwca 2021 roku6.jpg
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Niebo w drugim tygodniu czerwca 2021 roku7.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

PostPaweł Baran | 08 Cze 2021, 12:38

Spojrzenie w czerwcowe niebo 2021
2021-06-07.
"Czerwiec się czerwieni, będzie grosz w kieszeni” - tak dosłownie, z nadzieją dla plantatorów truskawek, należy rozumieć to przysłowie po zimnej i zmiennej pogodowo tegorocznej wiośnie. Czerwiec to ponadto okres najkrótszych nocy oraz pięknych świtów i zmierzchów, dogodnych do obserwacji nieba i ostatnich wiosennych spacerów.
Mamy zatem krótkie i ciepłe noce, które co prawda nie sprzyjają obserwacjom astronomicznym, ale są nadzwyczaj cenne dla miłośników nieba. Tegoroczne astronomiczne lato rozpocznie się rankiem w poniedziałek 21 czerwca o godzinie 05:54, kiedy Słońce w swej rocznej wędrówce po ekliptyce oddali się najbardziej na północ od równika niebieskiego, osiągając punkt przesilenia letniego,zwany punktem Raka.
Słońce
W tym dniu w Krakowie Słońce w chwili przejścia przez południk góruje nad horyzontem na wysokości prawie 63 i pół stopnia. Wzejdzie o godzinie 4:30, a zajdzie o 20:53, zatem dzień będzie trwał 16 godzin i 23 minuty. Będzie to najdłuższy dzień (i zarazem najkrótsza noc) tego roku, dłuższy od najkrótszego dnia w Krakowie i jego okolicach aż o 8 godzin i 18 minut. Najwcześniej Słońce wzejdzie u nas już w dniu 15 czerwca (godz. 4:30) i takich wczesnych wschodów Słońca będziemy doświadczać przez 8 kolejnych dni. Najpóźniej zajdzie 19 czerwca (godz. 20:53) - tak późnych zachodów Słońca będzie aż 12. Dni, w których Słońce będzie najdłużej nad horyzontem, doświadczymy przez cały tydzień od 17 do 24 czerwca. W tym też okresie, na św. Jana (24 VI), często padają obfite deszcze.
Po tegorocznej zmiennej wiośnie być może one wystąpią - zobaczymy. Na Dzień Dziecka Słońce wzejdzie o godzinie 4:36, a zajdzie o 20:4. Dzień będzie trwał 16 godzin i 5 minut. Będzie jeszcze krótszy o 18 minut od najdłuższego dnia w roku. Natomiast ostatniego dnia czerwca Słońce wzejdzie o godzinie 4:34, a schowa się pod horyzontem o 20:53 i dzień będzie niezauważalnie jeszcze, ale już krótszy od najdłuższego dnia roku o 4 minuty.
Aktywność magnetyczna Słońca w czerwcu będzie na średnim poziomie, jedynie znacznie podwyższona w drugiej dekadzie miesiąca, wtedy też możemy liczyć wieczorami na pojawienie się srebrzystych obłoków. Pamiętajmy, iż obserwacje plam na Słońcu prowadzimy wyłącznie przy zastosowaniu odpowiednich filtrów spektralnych lub rzutowanego na ekran obrazu Słońca z lunety. Zainteresowanych takimi obserwacjami naszej gwiazdy zapraszamy (jeśli zniesione zostaną restrykcje związane z pandemią) na dziedziniec obok nowo wybudowanego Młodzieżowego Obserwatorium Astronomicznego, gdzie w pogodne dni będą zorganizowane specjalne pokazy Słońca.
W czwartek 10 VI wystąpi częściowe (dla Polski to około 15%) zaćmienie Słońca. Początek nastąpi o godzinie 11:52, maksimum o godzinie 12:50 i koniec o 13:49. Planowane na ten dzień oficjalne otwarcie nowego budynku MOA najprawdopodobniej zostanie przesunięte na lipiec. To efekt pandemii.
Księżyc
Księżyc powita lato dążąc do pełni. Zatem bardzo krótkie, ale bezksiężycowe noce będziemy mieli w drugim tygodniu czerwca, a kolejność faz Księżyca będzie następująca: ostatnia kwadra - 2 VI o godz. 09:24, nów - 10 VI o godz. 12:53, pierwsza kwadra - 18 VI o godz. 05:54 i tak zwana superpełnia (nazywana czasem truskawkową) - 24 VI o godz. 20:40. W apogeum (najdalej od Ziemi) znajdzie się Księżyc 8 VI o godzinie 3 w nocy, w perygeum (najbliżej Ziemi) będzie (Super) Księżyc 23 VI o godzinie 11. Ponadto możemy zaobserwować zbliżenie (na ok. 3 stopnie) Księżyca do Marsa - wieczorem 13 VI 2021.
Widoczność planet
Merkurego znajdziemy w czerwcu od początku lata nisko na porannym niebie, tuż przed wschodem Słońca. Najlepsze, ale trudne warunki do jego obserwacji przypadną w pierwszym tygodniu lipca. Wenus pojawia się teraz po zachodzie Słońca jako Gwiazda Wieczorna, ale wciąż nisko nad horyzontem. Z upływem dni tego lata będzie stopniowo coraz później znikać z nieboskłonu, praktycznie aż do końca roku.
Mars dostępny będzie do obserwacji wieczornych, goszcząc w gwiazdozbiorze Raka. Opuszczając konstelację Bliźniąt, 2 czerwca zbliży się do Polluksa na około 5 stopni. Natomiast 13 VI o godzinie 22 Mars zbliży się do Księżyca na 3 stopnie. Gazowe olbrzymy Jowisz i Saturn goszczą w czerwcu na niebie w gwiazdozbiorze Koziorożca. Możemy je obserwować codziennie w drugiej połowie nocy, potem znikająw promieniach wschodzącego Słońca.
Uran znajduje się teraz w gwiazdozbiorze Barana, widoczny jest nisko nad wschodnim horyzontem, krótko aż do świtu. Rankiem 7 VI Księżyc zbliży się do tej planety na odległość 2 stopni. Neptuna w Wodniku można obserwować również na wschodnim niebie, w drugiej połowie nocy. Do tej planety 3 VI po północy zbliży się Księżyc na odległość 4 stopni. Aby jednak dostrzec te dwie ostatnie planety gołym okiem, trzeba mieć prawdziwie sokoli wzrok.
Inne zjawiska
Od 22 VI do 2 VII będzie możliwość zliczania meteorów z czerwcowego roju Bootydów (czyli wylatujących z gwiazdozbioru Wolarza). Maksimum ich aktywnościprzypada na 28 VI, a Księżyc po pełni będzie nam dość skutecznie przeszkadzał w nocnych obserwacjach. Oby pogoda dopisała. Z drugiej strony nasuwa się takie staropolskie przysłowie: „Gdy końcem czerwca pogoda służy, wczasowicz tylko oczka mruży". Wobec takich prognoz życzę Państwu, u progu zbliżających się wakacji i nadchodzącego sezonu urlopowego, samych słonecznych i ciepłych dni z jak najmniejszą ilością burz

Adam Michalec
MOA W Niepołomicach, maj 2021
Opracowanie: Elżbieta Kuligowska
Na zdjęciu: Niebo ponad Krakowem 10 czerwca 2021 r. po godzinie 22:00. Dobrze widoczny jest już tzw. Trójkąt Letni złożony jasnych z gwiazd Wega, Deneb i Altair. Źródło: Stellarium.
https://www.urania.edu.pl/wiadomosci/sp ... niebo-2021
Załączniki
Astronomiczny Kalendarzyk Niesystematyczny: Spojrzenie w czerwcowe niebo 2021.jpg
Kiedy obserwujesz nocne niebo pełne gwiazd – Widzisz samego siebie. Astronomia to matka nauk i nie tylko- kamery CCD Tayama, Sony Acuter, Atik. lornetka 15x50 USSR.Refraktor paralaktyczny 60/900.Synta 6''OTA Sky-Watcher SK804A, Obrotowy Globus nieba
Awatar użytkownika
 
Posty: 33366
Rejestracja: 09 Paź 2006, 15:59
Miejscowość: Przysietnica: PTMA Warszawa

Użytkownicy przeglądający to forum: fornax oraz 6 gości

AstroChat

Wejdź na chat