Obiekt tygodnia 05.02.2015 r. Collinder 69

Postlukost | 08 Lut 2015, 22:20

Autorem niniejszego odcinka z cyklu "Obiekt tygodnia" jest Janko. Zapraszam do lektury i obserwacji.


Dawno, dawno temu był taki szlagier, którego refren zaczynał się słowami „Mów do mnie, mów do mnie, mów jeszcze, ja bajki tak lubię ogromnie”. Ja jednak postaram się mówić tylko o obiektach dostępnych dla szarego zjadacza fotonów pod naszym pięknym, choć nieco pochmurnym i zamglonym niebem. Obiekty takie z pewnością znajdziemy w gwiazdozbiorze Oriona, choć często szukamy ich nie tam, gdzie trzeba. Mamy takie jakieś, delikatnie mówiąc - odchylenie, że najchętniej sięgamy herosowi poniżej pasa. Owszem, można się zachwycać tym, co się tam znajduje, jednak nie jest to wszystko a nawet nie najważniejsze. Wprawdzie bohaterowi walczącemu z potężnym Bykiem oraz ścigającemu nimfy – Plejady potrzebne są różne fragmenty anatomii, jednak bez głowy ani rusz!

Pomiędzy i nieco ponad ramionami tworzonymi przez pomarańczowoczerwoną Betelgezę (α Ori) i zimnobiałą Bellatrix (γ Ori) znajduje się głowa Oriona złożona z kilku gwiazd, z których najjaśniejsza jest λ Ori, inaczej Meissa lub Heka.

Image
Okolice głowy Oriona; mapę wytworzył kol. Rokita w oparciu o katalog SAC 8.1.

Głowa ta ma oryginalny kształt – jest przełamaną zygzakowato pionową linią, której środek stanowią trzy najjaśniejsze gwiazdy – λ, φ1 i φ2 Ori. Pomiędzy λ i φ1 Ori znajduje się rządek trzech gwiazd 6-7 mag, zaś ponad λ Ori jest jeszcze jedna ok. 5,5 mag. Towarzyszy im kilkanaście słabszych na obszarze o średnicy ponad 1°.
Wszystkie oprócz φ2 Ori są białe, głównie typu widmowego B, i znajdują się w podobnej odległości od Ziemi (około 1300 lat świetlnych). Żółtopomarańczowa φ2 Ori położona jest niemal dziesięciokrotnie bliżej i najwyraźniej nie należy do rodziny.
Rodziną tą jest młoda, licząca sobie zaledwie około 4 milionów lat gromada otwarta Collinder 69 (Cr 69).

Image
Cr 69; mapę wytworzył kol. Rokita w oparciu o katalog SAC 8.1.

Typ gromady według klasyfikacji Trumplera określono jako II 3 p n, czyli jest to gromada wyodrębniona lecz słabo zagęszczona ku środkowi (II), o znacznym zróżnicowaniu jasności (3), o małej liczebności – poniżej 50 gwiazd (p), z towarzyszącą mgławicą (n).
Mgławica, owszem, towarzyszy gromadzie, jednak jest bardzo rozległa i niezwykle rozrzedzona jak na tak młodą gromadę, w której ciągle zachodzą procesy gwiazdotwórcze. Nosi nazwę Sharpless 2-264 (Sh2-264) i jest jedynie częściowo i z trudem widoczna zerkaniem przez spore teleskopy z użyciem filtra O-III. Na jej tle pojawiają się na zdjęciach ciemne mgławice Barnard 30 (B30) i Barnard 35. Cały obszar nazwany został asocjacją λ Orionis i był intensywnie badany ze względu na swe unikalne cechy.

Image
Narodziny młodych gwiazd w głowie Oriona, widziane przez teleskop Spitzera
Źródło: http://www.space.com/14120-young-stars- ... -head.html

Image
Barnard 30 na tle Sh2-264
Źródło: http://www.pbase.com/tango33/image/143299754

Image
Barnard 35
Źródło: http://www.pbase.com/image/143299952

λ Orionis czyli Meissa (po arabsku Al-Maisan, czyli „Lśniąca”) jest układem wielokrotnym o głównym składniku typu widmowego O8 III i jasności 3,54 mag oraz słabszym typu B0.5 V, 5,61 mag oddalonym o 4,4 sekundy łuku. Trzeci, bardziej oddalony (ok. 30”) składnik, Meissa C, 11,2 mag, jest typu F8 V i posiada bardzo lekkiego towarzysza, prawdopodobnie brązowego karła. Tutaj mamy relacje z obserwacji λ Orionis prowadzonych przez amerykańskich astroamatorów w ramach akcji „33 Doubles Observing Projects”
Więc jednak nie dotrzymałem słowa i opowiadam o rzeczach nie zawsze łatwo widocznych dla astroamatora. Na swoje usprawiedliwienie napiszę, że nie są to bajki a astroamator nie tylko obserwuje, lecz także stara się pogłębić wiedzę o obserwowanych obiektach. Jeśli więc wieczór nie będzie całkiem pochmurny, spróbuj przyjrzeć się głowie Oriona i porozmyślać nad tym, co w niej tkwi, oczywiście poza polowaniem i miłością. Potem zaś koniecznie daj znać, jak poszło!
 
Posty: 998
Rejestracja: 28 Lis 2009, 20:10

 

Użytkownicy przeglądający to forum: Brak zarejestrowanych użytkowników oraz 7 gości

AstroChat

Wejdź na chat