Obiekt tygodnia 19.01.2020 UGC 2885

Postlukost | 22 Sty 2020, 23:44

To będzie dość krótki odcinek OT, ale planowo w ogóle nie miał się pojawić. Sytuacja uległa zmianie na początku stycznia, gdy wujek Google zasugerował mi, że powinienem przeczytać artykuł o galaktyce UGC 2885. Co ciekawe, przekierowany zostałem na stronę TVP Info; gdzie jak gdzie, ale tam akurat tego typu treści się nie spodziewałem. ;)

UGC 2885 odnajdziemy w konstelacji Perseusza, nieco na zachód od gwiazdy Menkib i mgławicy Kalifornia. No cóż, ciężko policzyć ileż to razy eksplorowałem ten rejon, a o istnieniu ugieca nie miałem pojęcia. Sporo w tym winy autorów atlasu Interstellarum, którzy niestety nie raczyli jej zaznaczyć; po raz kolejny musiałem zatem użyć flamastra. Z upływem czasu coraz bardziej problematyczna staje się kwestia kto teraz kupi ode mnie egzemplarz upstrzony co kawałek krzyżykami i odręcznymi dopiskami? ;)

Ale ad rem; po zapoznaniu się z garścią faktów o 2885 uznałem, że koniecznie muszę ją dorwać. Zadanie nie wydawało się specjalnie trudne – Wiki podaje jasność w okolicy 13.5 mag i rozmiary kątowe 3.9x1.9’. Dla czternastocalowca to pestka, nawet pod moim nienajlepszym obecnie niebie.

Szczęśliwie okazało się, że teoretyczne dywagacje na temat względnej „łatwości” galaktyki w wizualu mają przełożenie na obserwacyjną rzeczywistość i obiekt pojawił się już w powiększeniu nieco ponad stukrotnym, generowanym przez świetnego APM-ka 12.5 mm. Jeszcze lepiej pokazał go Pentax XL 7 mm – w tej konfiguracji sprzętowej nie było najmniejszego problemu z dostrzeżeniem ulotnej, rozciągniętej nieco po skosie na linii NNE - SSW mgiełki, „doklejonej” do gwiazdki tła o jasności 10.7 mag. Rzeczona gwiazda dość mocno irytuje i przeszkadza, zabijając swym blaskiem część subtelnego halo o dość niskiej jasności powierzchniowej, w którym zanurzone jest słabo widoczne, niewielkie, ale możliwe do wyodrębnienia centralne pojaśnienie. To tyle – nie trzeba było stosować techniki zerkania; podejrzewam też, że do przeprowadzenia zakończonej sukcesem obserwacji wystarczy dwanaście cali, a pod bardzo dobrym niebem może i dziesięć.

https://youtu.be/q2pCy9nwzKs

https://www.spacetelescope.org/videos/heic2002b/

Co ciekawe, UGC 2885 pojawiła się ostatnio jako Object of the Week na deepskyforum.com. Daję słowo, że nie inspirowałem się tamtym wpisem – u mnie pomysł zaistniał zupełnie niezależnie. Gdy wspomniałem o tym kolegom współredagującym niniejszy cykl, @MichalKaczan podsunął mi na PW link do opisu teorii synchroniczności, sugerując jednocześnie możliwość powstawania odcinka OT na temat Drogi Mlecznej widzianej z UGC 2885. Kto wie, kto wie? ;)

Na koniec najistotniejsze, mianowicie czym tak naprawdę wyróżnia się odległa o ok. 230 milionów lat świetlnych UGC 2885? Ano, wielkością (bywa nazywana Godzillą) i odizolowaniem. Jest prawie 2.5 razy większa od naszej Galaktyki i zawiera nawet dziesięciokrotnie więcej gwiazd. Obserwacje zdają się potwierdzać, że przez ostatnie miliardy lat 2885 nie „kanibalizowała” sąsiednich galaktyk, brak jest też dowodów na jakiekolwiek interakcje z innymi „gwiezdnymi wyspami” – przeczy temu niezaburzona struktura ramion spiralnych, brak ogonów pływowych czy niskie (dwukrotnie mniejsze niż w Drodze Mlecznej) tempo formowania się nowych gwiazd. Właśnie – co do tego ostatniego uważa się, że główną „pożywką” dla procesów gwiazdotwórczych jest akumulacja wodoru z przestrzeni międzygalaktycznej. Również centralna, supermasywna czarna dziura pozostaje niejako „w uśpieniu”.

Od lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia UGC 2885 jest przedmiotem zainteresowania profesjonalistów – początkowo nieżyjącej już amerykańskiej astronom Very Rubin, która mierzyła tempo jej rotacji (badając ciemną materię), aktualnie zaś naukowcy z pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a sprawdzają ilość gromad kulistych w galaktycznym halo, których nadmiar byłby dowodem na „pożeranie” w przeszłości przechwyconych, mniejszych galaktyk (jak to ma zwyczaju choćby nasza Droga Mleczna).

Zaintrygowani? No to wyciągamy dobsony z piwnic, garaży czy strychów, próbujemy i dajemy znać jak poszło!
PS na koniec szerszy kadr - przyda się przy starhoppingu

Obiekt tygodnia 19.01.2020 UGC 2885: image.jpeg


źródło: https://www.spacetelescope.org/images/heic2002b/
 
Posty: 998
Rejestracja: 28 Lis 2009, 20:10

 

PostDominik Woś | 23 Sty 2020, 20:55

SkySafari podaje dla UGC2885 jasność 14,2 mag. Mam tą galaktykę na moim zdjęciu Kalifornii. Mam wrażenie, że przesłania ją trochę galaktyczny pył. Wyzwaniem to byłaby UGC2920 widoczna jako taka igiełka na środku i prawie samym dole kadru, ale to już 15,2 mag wg SkySafari.

Świetna robota Łukaszu z tym cyklem obiektów tygodnia do obserwacji wizualnych. Gdybym bliżej domu miał w miarę dobre niebo to próbowałbym (N12 mam lub pożyczyłbym od kolegi 14").

Obiekt tygodnia 19.01.2020 UGC 2885: image.jpeg


Pozdrawiam,
Dominik
Pozdrawiam,
Dominik
 
Posty: 4399
Rejestracja: 26 Lip 2005, 22:05
Miejscowość: Łomianki /k Warszawy

PostKarol | 23 Sty 2020, 22:48

Dominik Woś napisał(a):Wyzwaniem to byłaby UGC2920 widoczna jako taka igiełka na środku i prawie samym dole kadru, ale to już 15,2 mag wg SkySafari.
Pozdrawiam,
Dominik


15,22 mag w filtrze B.
Wie ktoś jak przeliczyć wartość z fltrów typu B i innych na wartość filtra V ?
 
Posty: 2524
Rejestracja: 22 Lis 2010, 20:43

Postlukost | 25 Sty 2020, 18:30

Dominik Woś napisał(a):Wyzwaniem to byłaby UGC2920 widoczna jako taka igiełka na środku i prawie samym dole kadru, ale to już 15,2 mag wg SkySafari.

Spoglądam na zdjęcie i myślę, że skromne 14 cali to jednak za mało na ten obiekt. Gdybym dysponował dwudziestką, pewnie spróbowałbym. ;)
 
Posty: 998
Rejestracja: 28 Lis 2009, 20:10

 

PostDominik Woś | 25 Sty 2020, 20:45

lukost napisał(a):
Dominik Woś napisał(a):Wyzwaniem to byłaby UGC2920 widoczna jako taka igiełka na środku i prawie samym dole kadru, ale to już 15,2 mag wg SkySafari.

Spoglądam na zdjęcie i myślę, że skromne 14 cali to jednak za mało na ten obiekt. Gdybym dysponował dwudziestką, pewnie spróbowałbym. ;)


Zdjęcie nie zawsze oddaje poprawnie jasność obiektów. Wg Deep Sky Atlas, ma 14,4mag z jasnością powierzchniową 13,8:

http://dreistein.nl/dso.aspx?m=10&gr_1429=on&id=26304&sca=2700&src=undefined

Pozdrawiam,
Dominik
Pozdrawiam,
Dominik
 
Posty: 4399
Rejestracja: 26 Lip 2005, 22:05
Miejscowość: Łomianki /k Warszawy

Postlukost | 25 Sty 2020, 23:22

Nie tylko o jasność chodzi. Wiem z doświadczenia, że takie "igły" są znacznie trudniejsze do dostrzeżenia niż galaktyki o innym kształcie, np. owalnym, choć niby sumarycznie w magnitudo wychodzi podobnie.
 
Posty: 998
Rejestracja: 28 Lis 2009, 20:10

 

Użytkownicy przeglądający to forum: Brak zarejestrowanych użytkowników oraz 11 gości

AstroChat

Wejdź na chat