Superthin galaxies

Postlukost | 31 Paź 2019, 11:02

Rozpocząłem nowy projekt obserwacyjny, bo od zawsze lubiłem galaktyczne igiełki. Wieczorna sesja - przy sporym przymrozku i ponadprzeciętnie przejrzystym niebie - okazała się dość owocna, choć krótka. Nie przedłużając - cele bezczelnie zapożyczyłem od Uwe Glahna: http://www.deepsky-visuell.de, filtrując je pod kątem zasięgu czternastocalowca i mojego podmiejskiego, choć niezgorszego nieba. W wyciągu przez 90% czasu obserwacji tkwił niezastąpiony Pentax XL 7 mm, generujący pow. nieco ponad 200x i źrenicę ok. 1.7mm.

Im wyżej nad horyzontem, tym było lepiej. To co niżej wymagało większego skupienia, ale udało się prawie wszystko. Nie ma co rozwodzić się nad wyglądem poszczególnych celów, bo wszytko to mniej lub bardziej ulotne smużki światła.

Wczoraj udało się odhaczyć:

- NGC 100 w Rybach (13.3mag, 4.2'x30") - łatwa, widoczna od razu i na wprost

- UGC 1281 w Trójkącie (12.6mag, 4.5'x30") - trudniejsza, ułożona równolegle do dwóch słabych gwiazdek, widoczna tylko zerkaniem, ale przez 100% czasu obserwacji, pod lepszym niebem wyskoczyłaby pewnie paczaniem na wprost

- NGC 973 w Trójkącie (12.8mag, 3.7'x30"), w parze z IC 1815) - piękna, bezproblemowa i dość jasna, w jednym polu widzenia z okrągłą IC 1815 i gwiazdką 7.6 mag

- UGC 2082 w Baranie (12.9mag, 6.2'x1.3') - z nią zeszło mi sporo czasu, bo choć spora, ma chyba dość niską jasność powierzchniową i długo nie chciała wyskoczyć

- NGC 522 w Rybach (12.9mag, 2.8'x30") - łatwa i dość efektowna, w pobliżu zaliczyłem też ładną grupkę złożoną z jaśniejszej NGC 524 i zlokalizowanych wokół niej znacznie słabszych towarzyszek.

Na deser zrobiłem Abella 2 w Kasjopei (z filtrem OIII ti widoczny zerkaniem, perfekcyjne okrągły duszek), galaktyki Maffei 1 (łatwa, położona na tle grupki słabych gwiazdek) i Maffei 2 (nieco rozciągła, baaardzo ulotna) oraz - w ramach odtrutki od słabizn - przepiękną, majestatyczną NGC 891, przedzieloną subtelnym pyłowym pasmem.

To tyle. Poległem na niżej zawieszonej UGC 711 w Wielorybie (14mag, 3.9'x42"), ale kolejne podejście już dziś. ;) Nie byłem też w stanie wyłuskać pobliskiej IC 1613 (choć w RPA bezproblemowo łapaliśmy ją w lustrze 300 mm). Trzeba będzie chwilę poczekać aż obie wyjdą z łuny generowanej przez Zakopane.

Generalnie, wąskie pasemka są zdecydowanie trudniejsze do detekcji względem bardziej, hmm, owalnych galaktyk o zbliżonej jasności, ale i doznania estetyczne, tudzież satysfakcja - większe.

Jeśli macie pomysły na kolejne "iglaste" wyzwania na jesiennym niebie, wpisujcie je proszę tym wątku. Chętnie skorzystam z podpowiedzi.
Ostatnio edytowany przez lukost, 31 Paź 2019, 13:40, edytowano w sumie 1 raz
 
Posty: 998
Rejestracja: 28 Lis 2009, 20:10

 

Postekolog | 31 Paź 2019, 13:32

lukost napisał(a):- NGC 973 w Trójkącie (12.8mag, 3.7'x30'), w parze z IC 1815) - piękna, bezproblemowa i dość jasna, w jednym polu widzenia z okrągłą IC 1815 i gwiazdką 7.6 mag


Tam masz drobny błąd w rozmiarze.
NGC 973 ma rozmiary kątowe tylko 3,7' × 0,5' (czyli 3,7 x 30")
i choć my widzimy ją jako igłę jest jednak galaktyką spiralną, co widzą ci astronomowie (kosmici), którzy mieszkają w galaktykach nad nią lub pod nią, a nie na sztorc - jak my.

Jesteś żywym dowodem na to, że średnica ma znaczenie :)
(apertura)

Siema
p.s.
Zdjęcie z wikipedia.org
Załączniki
Superthin galaxies: NGC_0973_DSS.jpg
Awatar użytkownika
 
Posty: 6167
Rejestracja: 25 Gru 2017, 01:12
Miejscowość: Wrocław

 

Postlukost | 31 Paź 2019, 13:41

Faktycznie, czeski błąd, poprawione. Dzięki.
 
Posty: 998
Rejestracja: 28 Lis 2009, 20:10

 

PostOrzech | 31 Paź 2019, 20:04

Co prawda nie wyzwanie (bardziej klasyk) ale bardzo ładna igiełka w Andromedzie NGC891 o jasności ok 9,8 mag.
16" made by Piotrek K
ED100
Xcell 5, 7, APM XWA 13, Lunt 20
ESy 8,8, 30
UHC 2" OIII 2", H-beta 2"
Nikon EX 10x50,
Awatar użytkownika
 
Posty: 2002
Rejestracja: 21 Paź 2013, 17:11
Miejscowość: Olkusz

 

Postlukost | 09 Lis 2019, 22:25

Jeśli któryś z szanownych kolegów obserwatorów mieszkających na Podhalu wybrał się w nocy z czwartku na piątek na naprawdę wysoko położoną miejscówkę – taki Kasprowy czy choćby Przełęcz nad Łapszanką – wygrał. Nie pamiętam, kiedy ostatnio niebo było aż tak dobre. Stop, poprawka – genialne było chwilami, bo wyjechałem jednak ciut za nisko. Na Domańskim Wierchu, czyli siedmiuset pięćdziesięciu metrach npm przewalały się jeszcze tumany mgły, a zasięg gołooczny oscylował cyklicznie od 1 do 7 magnitudo. Niżej było totalne mleko, a w drodze powrotnej zdarzały się odcinki trasy, gdy musiałem opuścić szybę i szukać pobocza, nie widząc, gdzie kończy się asfalt. Mgła gęsta jak śmietana całkowicie wycięła LP w promieniu pewnie kilkunastu, jeśli nie kilkudziesięciu kilometrów. Obserwowałem pośrodku niczego, a jedyną oznaką istnienia cywilizacji – prócz zaparkowanego obok auta – były dwie odlegle, oświetlone na czerwono wieże telekomunikacyjne. Przed obserwacjami miałem okazję spojrzeć na zachód mocno już spuchniętego Księżyca, podświetlającego rozpostarte niżej morze mgieł. Powiem tak – to jeden z tych widoków, które zapamiętam na długo.
Sesja była krótka (nieco ponad godzinka), bo rosiło, szroniło i zamarzało wszystko – szukacz, lusterko wtórne, okulary, ale za to intensywna jak rzadko kiedy. Znów dane mi było delektować się wyraźnym, seledynowym zabarwieniem domkniętej pętli Messiera 42, podziwiać fotograficzny wręcz obraz Kalifornii i Końskiego Łba (no dobra, to były takie nieco kiepściejsze i czarno – białe fotki) czy łuskać strukturę planetarnego Eskimosa. W przypadku tego ostatniego, przy pow. bliskim 500x (Pentax XL 7 mm plus barlow 2,25x) oczywiste stały się niejednorodności we wnętrzu – a konkretnie zanurzony w mgławicowości, jaśniejszy wewnętrzny pierścień, okalający gwiazdkę centralną.
Głównym celem wypadu były jednak galaktyczki z rodzaju superthin, przy czym tym razem urobek jest raczej skromny, bo do listy zdobyczy mogę dopisać jedynie dwie sztuki:
- NGC 2424 w Rysiu (3.8x0.5’, 13.6mag) – dość jasna i oczywista, z wyraźnie zaznaczonym pojaśnieniem w części centralnej (przez co wydaje się nieco pękata), tuż obok słabej gwiazdki 11 mag; w tym samym polu widzenia APM-a 12.5 mm, absolutnie na „styk” udało się zmieścić kulistą NGC 2419, czyli Międzygalaktycznego Wędrowca. Kapitalny kadr!
- NGC 2357 w Bliźniętach (1.7x0.3’, 14mag) – trudniejsza, znacznie bardziej ulotna, ale i dalece bardziej „iglasta” od poprzedniczki – przepiękna! Najlepszy widok w Pentaxie 7 mm (pow. ponad 200x); starhopping w jej kierunku warto zacząć od charakterystycznej „podkówki” z jasnych gwiazdek, zlokalizowanej w pobliżu δ Gem (Wasat), bo tam natkniemy się na NGC 2392, czyli wspomnianego już Eskimosa.
 
Posty: 998
Rejestracja: 28 Lis 2009, 20:10

 

PostDominik Woś | 09 Lis 2019, 22:49

Świetna relacja Łukaszu, takie obserwacje są najlepsze, długo je pamiętamy, pogoda u nas nie rozpieszcza, szczególnie jesienią. "Kosmicznego wędrowca" obserwowaliśmy ostatnio w Roztokach Górnych i nawet w SCT 11" był "gwiazdopodobny". Co do "turbulencji" pogody, to następnej nocy spadł deszcz i pomimo wodoodpornych namiotów pod którymi go miałem, sprzęt suszę do tej pory. :wink: Nie ma jak RPA. :D

Pozdrawiam,
Dominik
Pozdrawiam,
Dominik
 
Posty: 4399
Rejestracja: 26 Lip 2005, 22:05
Miejscowość: Łomianki /k Warszawy

PostOrzech | 10 Lis 2019, 01:29

Ehh, jakże Ci zazdroszczę. Te obiekty tygodnia, takie opisy jak ten. Mogę sobie tylko pomarzyć.
Co się ruszę gdzieś dalej (nie koniecznie wyżej) to jest lipa. Mega to zniechęca a czas mam ogranicziny :roll:
Wiem, że takie noce są rzadkie ale jakoś kiedyś były częstsze albo człowiek był mniej wymagający - sam nie wiem.
Więc co można pisać - super relacja :!: Obym mogą więcej takich czytać :!:
16" made by Piotrek K
ED100
Xcell 5, 7, APM XWA 13, Lunt 20
ESy 8,8, 30
UHC 2" OIII 2", H-beta 2"
Nikon EX 10x50,
Awatar użytkownika
 
Posty: 2002
Rejestracja: 21 Paź 2013, 17:11
Miejscowość: Olkusz

 

Postlukost | 10 Lis 2019, 15:31

@Orzech, może powinieneś jeździć od czasu do czasu na Koskową Górę? Piotrek Guzik często tam obserwował w sezonie jesienno - zimowym i raczej nie przez przepadek.
@Dominiku, też myślę już o kolejnej odsłonie astrowakcji w RPA. ;) Co do Wędrowca, to raczej nie wydaje się gwiazdopodobny, chyba że w małym powiększeniu. W nieco większych powerach (ok. 200x) to blady, całkiem spory placek.
 
Posty: 998
Rejestracja: 28 Lis 2009, 20:10

 

PostDominik Woś | 10 Lis 2019, 18:19

lukost napisał(a):@Dominiku, też myślę już o kolejnej odsłonie astrowakcji w RPA. ;) Co do Wędrowca, to raczej nie wydaje się gwiazdopodobny, chyba że w małym powiększeniu. W nieco większych powerach (ok. 200x) to blady, całkiem spory placek.


Masz rację Łukaszu, jednak w pagórkach (przepraszam za obrazę, ale coś takiego usłyszałem od Szwajcarów spotkanych w Bieszczadach), dobry seeing zdarza się niezbyt często. Dlatego te 200x jest dość trudne. :( RPA to zupełnie inna bajka. :wink:

Pozdrawiam,
Dominik
Pozdrawiam,
Dominik
 
Posty: 4399
Rejestracja: 26 Lip 2005, 22:05
Miejscowość: Łomianki /k Warszawy

PostKarol | 10 Lis 2019, 19:40

Dominik Woś napisał(a):
lukost napisał(a):@Dominiku, też myślę już o kolejnej odsłonie astrowakcji w RPA. ;) Co do Wędrowca, to raczej nie wydaje się gwiazdopodobny, chyba że w małym powiększeniu. W nieco większych powerach (ok. 200x) to blady, całkiem spory placek.


Masz rację Łukaszu, jednak w pagórkach (przepraszam za obrazę, ale coś takiego usłyszałem od Szwajcarów spotkanych w Bieszczadach), dobry seeing zdarza się niezbyt często. Dlatego te 200x jest dość trudne. :( RPA to zupełnie inna bajka. :wink:

Pozdrawiam,
Dominik


W mojej Newtonie 14 cali "jadę" praktycznie tylko na powiększeniu 183x i nie mam problemu z seeingiem. W sumie "jechał" bym na 240-270x ale nie ma na razie okularu, który by dał takie powiększenie. DSy są bardziej odporne na turbulencje powietrza.
 
Posty: 2524
Rejestracja: 22 Lis 2010, 20:43

PostDominik Woś | 10 Lis 2019, 20:08

Karol napisał(a):
Dominik Woś napisał(a):
lukost napisał(a):@Dominiku, też myślę już o kolejnej odsłonie astrowakcji w RPA. ;) Co do Wędrowca, to raczej nie wydaje się gwiazdopodobny, chyba że w małym powiększeniu. W nieco większych powerach (ok. 200x) to blady, całkiem spory placek.


Masz rację Łukaszu, jednak w pagórkach (przepraszam za obrazę, ale coś takiego usłyszałem od Szwajcarów spotkanych w Bieszczadach), dobry seeing zdarza się niezbyt często. Dlatego te 200x jest dość trudne. :( RPA to zupełnie inna bajka. :wink:

Pozdrawiam,
Dominik


W mojej Newtonie 14 cali "jadę" praktycznie tylko na powiększeniu 183x i nie mam problemu z seeingiem. W sumie "jechał" bym na 240-270x ale nie ma na razie okularu, który by dał takie powiększenie. DSy są bardziej odporne na turbulencje powietrza.


W Celestronie SCT 11" Wojtka, uznaliśmy, że Tele Vue Panoptik 41mm lub Tele Vue Nagler 31mm są optymalne do udanych obserwacji. Pole widzenia bardzo porównywalnie a jednak Nagler daje więcej szczegółów. Przypominam, że ten SCT to aż 2800mm ogniskowej. :wink:

Pozdrawiam,
Dominik
Pozdrawiam,
Dominik
 
Posty: 4399
Rejestracja: 26 Lip 2005, 22:05
Miejscowość: Łomianki /k Warszawy

Postlukost | 23 Lis 2019, 14:48

No to ciąg dalszy, choć wczorajszego wieczoru było nader skromnie (słabe warunki, bo wilgoć w powietrzu, rozpraszająca LP - im niżej tym gorzej), a i troszkę spóźniłem się na Pegaza, który nurkował już w stronę horyzontu.

Nie udało się z UGC 11964 (1.8x0.2'), za to pobliska NGC 7421 (12.7 mag, 3.4x1.1') okazała się całkiem ładna - wydłużona i "doklejona" do gwiazdki. Myślę, że w lepszych warunkach i/lub większym lustrze musi to być naprawdę niezły duet.

Podobnie, poległem na UGC 12281 (3x0.36'), choć momentami miałem wrażenie, że w okularze (Pentax 7 mm) majaczy mi coś bardzo, bardzo ulotnego; po powrocie do domu i sprawdzeniu na sky-map.org lokalizacji galaktyki wychodzi, że majaki wylazły we właściwym miejscu, czyli tuż obok dwóch gwiazdek 14-15mag; cel zdecydowanie do powtórki - przy lepszym niebie na pewno będzie w zasięgu.

A co się udało? Ano, z nowości wpadła UGC 433 w Andromedzie (1.9x0.34'), która wisiała wysoko, blisko zenitu i ładnie zaprezentowała się zarówno przy pow. 200x w Pentaxie 7 mm, jak i APMie 12.5 mm. W jej przypadku iglasty kształt jest oczywisty, a świetlista szrama - choć wymaga zastosowania techniki zerkania - trudna nie jest.

Wróciłem też do NGC 100 i NGC 1560 w Żyrafie, ale to w lustrze 350 mm obiekty banalne.
 
Posty: 998
Rejestracja: 28 Lis 2009, 20:10

 

PostOrzech | 24 Lis 2019, 13:09

Wczoraj nareszcie udało upolować jedną z tych cienkich paskud. Choć nie, ona nie jest paskudna, ona jest piękna!
Mowa o IC2233 w Rysiu. Próbowaliśmy ją kilkukrotnie w 10, 12 i 13" pod średnim niebem i się nie udawało. Wczoraj na Koskowej Górze wyskoczyła od razu w 16" z Naglerem 17 lub 22 mm (nie pamiętam już co było w wyciągu). Lepiej jednak wyglądała w 12 mm Naglerze. Bardzo cienki przecinek, bez żadnego zgrubienia. Miejscami, zerkaniem, widać, że nie jest jednorodna ale ciężko się było przyglądać, bo strasznie wiało i oczy łzawiły. Wrócę do niej z 13" :wink:
16" made by Piotrek K
ED100
Xcell 5, 7, APM XWA 13, Lunt 20
ESy 8,8, 30
UHC 2" OIII 2", H-beta 2"
Nikon EX 10x50,
Awatar użytkownika
 
Posty: 2002
Rejestracja: 21 Paź 2013, 17:11
Miejscowość: Olkusz

 

Postlukost | 24 Lis 2019, 15:17

Wczoraj zaliczyłem powtórkę, przy znacznie lepszych warunkach. I tak:

- co do UGC 11964 nadal nie mam pewności. Chyba coś tam wyskakiwało, ale z naciskiem na chyba. Tuż obok galaktyki świecą jakieś słabe gwiazdki (ok. 16.5mag) i nie wiem, czy nie pomyliłem ich widmowego blasku ze światłem ugieca... Obiekt zdecydowanie do powtórki.

- UGC 12281 - dopisana do kolekcji! Dziś dokładnie wiedziałem, gdzie jej szukać - i pokazała się, taka pionowa, ulotna szrama, tuż obok gwiazdki 15mag. Musiałem się posiłkować zerkaniem, ale były takie chwile, że widziałem ją przez kilka sekund z rzędu. Na ten moment to był limit mojego nieba, oczu i sprzętu.

- również na granicy możliwości znalazł się duecik NGC 7518 (1.4x1', 13.4mag) - mała, owalna mgiełka, dość słaba, ale przy pow. ok. 200x oczywista, bez żadnego możliwego do wyłapania detalu oraz przyczajona tuż nad nią, jeszcze słabsza UGC 12423 (14.5mag, 3.6'x30"), obie w Rybach. Nawigując w ich kierunku, zahaczyłem o stadko engieców 7499/7501/7503. Straszne to maleństwa (wszystkie poniżej minuty kątowej), a i jasnością nie grzeszą (ok. 13 mag z hakiem).

Odtrutką na te słabizny okazała się NGC 7479, z wyraźnie zarysowaną poprzeczką i znacznie słabszymi ramionami spiralnymi, a w zasadzie ich zaczątkami, przez co obiekt przypominał taką niedorobioną literę "S".

Na koniec sesji zawędrowałem do Żyrafy, gdzie trafiłem na UGC 3697, nazywaną Integral Sign (13.5mag, 3.5'x19"). Ta to dopiero jest cieniutka i o dziwo stosunkowo wyraźna. Zakrzywionych końcówek, którym galaktyka zawdzięcza swą nazwę nie byłem w stanie dostrzec. W polu widzenia okularu 7 mm zmieściła się za to owalna UGC 3714 (znacznie bardziej wyrazista). Tą parkę kiedyś już widziałem, ale chyba dość dawno. Starhopping w jej kierunku jest wyjątkowo upierdliwy, wobec braku jasnych gwiazd odniesienia.

Tuż przed zwinięciem się z miejscówki próbowałem sił w starciu z Palomarem 1. Jak tak paczam teraz na sky-map.org to wychodzi na to, że słabiutkie, owalne pojaśnienie tła wyskoczyło we właściwym miejscu, czyli obok takiego trójkącika ułożonego z dwóch słabszych gwiazdek (ok. 13.5mag) i jednej jaśniejszej (11 magnitudo z hakiem),

Każdorazowo w użyciu był Pentax XL 7 mm, prócz Palomarka, który poddał się w APMie 12.5 mm.

PS @Damian P., PGC 6700 faktycznie widać, tuż obok UGC 1281. Nie jest bardzo trudna, taka gwiazdopodobna, rozmyta kropeczka. Dzięki za zwrócenie na nią mojej uwagi.

Obiektów wpadło stosunkowo niewiele (oprócz wymienionych jeszcze klika galaktycznych zgrupowań), ale za to dość wymagających. Każdemu z nich poświęciłem minimum 10 minut.

PS @Orzech, czyli Koskowa daje radę. Tak coś czułem, że to dobra opcja.
 
Posty: 998
Rejestracja: 28 Lis 2009, 20:10

 

PostDominik Woś | 24 Lis 2019, 17:24

Świetna relacja, sprawdziłem sobie tą NGC7479 i faktycznie ładnie wygląda i ma prawie 11mag. Mała :wink:

Superthin galaxies: image.png


Pozdrawiam,
Dominik
Pozdrawiam,
Dominik
 
Posty: 4399
Rejestracja: 26 Lip 2005, 22:05
Miejscowość: Łomianki /k Warszawy

Postlukost | 24 Lis 2019, 19:36

Orzech, to pewnie i pobliską Łapę Niedźwiedzia oglądałeś?
https://www.forumastronomiczne.pl/index ... -ngc-2537/

Jeśli ktoś jest zainteresowany tematem supercieńkich galaktyk, to warto ściągnąć sobie zestawienie z tej strony: http://www.faintfuzzies.com/Downloadabl ... ides2.html (flat galaxies).

PS Dominiku, dzięki za miłe słowa. ;)
Ostatnio edytowany przez lukost, 24 Lis 2019, 21:03, edytowano w sumie 1 raz
 
Posty: 998
Rejestracja: 28 Lis 2009, 20:10

 

PostOrzech | 24 Lis 2019, 20:36

Tak jest, od nie zaczęliśmy. Super galaktyczka. W 17mm obie mieściły się w jednym polu.
Te zestawienia super. Szkoda, że do SkySafari nie da się ich zaimportować.
16" made by Piotrek K
ED100
Xcell 5, 7, APM XWA 13, Lunt 20
ESy 8,8, 30
UHC 2" OIII 2", H-beta 2"
Nikon EX 10x50,
Awatar użytkownika
 
Posty: 2002
Rejestracja: 21 Paź 2013, 17:11
Miejscowość: Olkusz

 

Użytkownicy przeglądający to forum: Brak zarejestrowanych użytkowników oraz 15 gości

AstroChat

Wejdź na chat